Kịch nói: “Trăm hoa đua nở”
TPHCM sẽ có thêm 4 sân khấu kịch đi vào hoạt động: Kịch Tao Đàn (Cung Văn hóa Lao động TPHCM), Kịch Lê Quí Dương (Công ty TNHH Mỹ Phát), Kịch D&D (Công ty quảng cáo D&D) và Trung tâm Sân khấu thử nghiệm phía Nam (Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam)
Có thể nói Liên hoan Sân khấu Xã hội hóa toàn quốc lần thứ nhất đang diễn ra tại TPHCM đã thổi luồng gió mát, kích thích một loạt sân khấu kịch mới theo phương thức xã hội hóa ra đời, bên cạnh các sân khấu kịch xã hội hóa vốn đã có thương hiệu lâu nay: Idecaf, Sài Gòn, Phú Nhuận...
Cạnh tranh bằng phong cách riêng
Để không phải đối đầu với các sân khấu xã hội hóa đã có thế mạnh như: Nhà hát Kịch Sân khấu nhỏ 5B, Kịch Idecaf, Kịch Sài Gòn, Kịch Phú Nhuận đã định hình phong cách, với dàn diễn viên đủ sức thu hút khán giả đến với mỗi vở diễn, 4 “gương mặt” kịch mới toanh này đã xác định tiêu chí xây dựng thương hiệu của mình bằng phong cách riêng, không “đụng hàng”. Kịch Tao Đàn cho biết họ sẽ xây dựng vở diễn của mình theo chuyên đề từng quý, cứ sau 3 tháng sẽ có một chuyên đề mới với một số vở diễn xoay quanh những vấn đề thời sự.
Đạo diễn Ngọc Hùng (chủ nhiệm Kịch Tao Đàn) cho biết: “Chúng tôi chọn chuyên đề tình yêu, hôn nhân và gia đình và mở đầu bằng vở Khi người ta yêu (khai trương tối 14-10). Hai vở khác đã bắt đầu dàn dựng: Tình (đạo diễn Phi Nga) và Dắt nhau rời vườn địa đàng (đạo diễn Thu Phương). Các chuyên đề kế tiếp đã được triển khai với chủ đề kịch nước ngoài được Việt hóa như: Siêu trộm, Chuyện của thiên tài...”.
Chiêu thức của Sân khấu Kịch Lê Quí Dương (Công ty TNHH Mỹ Phát) là đi vào sự thể nghiệm độc đáo khi kết hợp giữa nghệ thuật sân khấu với ngôn ngữ điện ảnh, múa và âm nhạc.
Những vở diễn mang tính thể nghiệm của Lê Quí Dương như: Giấc mộng đêm hè, Huyền thoại cuộc sống, Ngôi nhà đông người, Những giấc mơ bí mật của chú tễu... trước đây và vở Chợ đời tham gia liên hoan lần này đã giúp anh hình thành riêng cho mình phong cách sân khấu kịch sử dụng nhiều kỹ xảo hiện đại. Hiện nay anh đang chuẩn bị thực hiện 3 vở mới: Người máy (tác giả Lê Duy Hạnh), Don Juan (kịch cổ điển) và Đất mẹ (tác giả Lê Quí Dương) để có một bước khởi đầu thật tốt”.
Vở Là ai? do đạo diễn Trần Ngọc Giàu dàn dựng đã chọn cách đẩy nhanh tiết tấu, thể nghiệm diễn xuất mới và không trưng dụng ngôi sao, nhưng vẫn cuốn hút được khán giả qua mạch ngầm của câu chuyện kịch. sau khi báo cáo tại liên hoan (29-10) Là ai? sẽ là vở khai trương của Trung tâm Sân khấu thử nghiệm phía Nam dưới sự bảo trợ của Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam. Riêng Công ty quảng cáo D&D sẽ chọn tiêu chí đi vào xây dựng những vở diễn dựa trên những chuyện “người thật, việc thật”.
Liệu có là phong trào?
Cũng như những đơn vị kịch xã hội hóa đã có trước đây, các đơn vị kịch xã hội hóa mới ra đời cũng rơi vào tình trạng đi thuê mướn sàn diễn. Từ sau bài học kinh nghiệm của nhóm nghệ sĩ Quốc Thảo – Minh Nhí khi thuê mướn sân khấu số 7 Trần Cao Vân, quận 1 - TPHCM để xây dựng thương hiệu Kịch Trần Cao Vân cách đây 4 năm, mâu thuẫn giữa cá nhân bỏ tiền đầu tư và đơn vị cho thuê mặt bằng dẫn đến chuyện “cơm không lành, canh không ngọt”, khiến các đơn vị thuê mặt bằng không khỏi âu lo.
Ông Trần Quốc Huấn, Phó Giám đốc Cung Văn hóa Lao động TPHCM, cho biết: “Chúng tôi tạo thuận lợi để Kịch Tao Đàn tồn tại và phát triển, góp phần mang lại hiệu quả trong việc phục vụ người lao động bằng những sản phẩm tinh thần có đầu tư, chọn lọc, để hoạt động nghệ thuật tại Cung Văn hóa Lao động TPHCM ngày càng phong phú”. Đạo diễn Lê Quí Dương cho biết: “Sau liên hoan này tôi sẽ ký hợp đồng với Nhà hát TP, chọn một ngày cố định trong tuần để giới thiệu vở Chợ đời và các tác phẩm khác. Tôi muốn đi vào chính kịch, vì “gu” thưởng thức của khán giả tại TPHCM vẫn còn yêu thích những vở chính kịch.
Không cố định một điểm diễn như các sân khấu xã hội hóa, Trung tâm Sân khấu thử nghiệm phía Nam (Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam) sẽ hình thành tác phẩm theo hướng tổ chức biểu diễn tại các rạp Công Nhân, Hưng Đạo và sân khấu Trường Cao đẳng sân khấu - điện ảnh TPHCM... theo từng thời điểm.
Sắp tới, kịch của Công ty D&D sẽ tổ chức biểu diễn thường xuyên tại Nhà hát Thế giới trẻ (125 Cống Quỳnh, quận 1 - TPHCM).
Vui mừng đó nhưng không ít người trong cuộc lo lắng cho sự tồn tại của 4 sân khấu xã hội hóa mới mẻ này. Tại cuộc họp báo tổ chức tại Cung Văn hóa Lao động TPHCM, hầu hết các báo, đài đều lo lắng cho Kịch Tao Đàn. Vì trước đó, đạo diễn Hoa Hạ, ca sĩ Ánh Tuyết đã từng chịu lỗ một thời gian khá dài, vẫn không kéo được khán giả.
Tác giả Nguyễn Thu Phương, người có phần vốn cao nhất đầu tư vào sân khấu này, cho biết: “Chúng tôi sẽ cố gắng tiếp thị để bán vé đến các cơ quan, xí nghiệp, trường học. Phải từng bước thăm dò như các đàn anh Huỳnh Anh Tuấn, Thành Lộc, Hồng Vân, Phước Sang đã làm”. Thiếu diễn viên “ngôi sao” nhưng kịch Tao Đàn lại dự kiến bán vé quá cao: 60.000 đồng/vé thì liệu có thực hiện được như ý nguyện của mình?
Đạo diễn Lê Quí Dương băn khoăn về chuyện tìm điểm diễn. Hầu hết các địa chỉ có thể làm kịch đều đã có nơi đầu tư. Nhà hát TP là điểm diễn sang trọng nhưng bãi giữ xe quá xa, giá thuê lại quá đắt. Để nuôi sống kịch, công ty của anh phải kinh doanh thêm việc đào tạo diễn viên, dựng phim vidéo, làm phim quảng cáo... Anh nói: “Sẽ không là phong trào nếu chúng tôi được sự hỗ trợ của Nhà nước về điểm diễn”.