Martin Scorsese - “ông trùm” phim mafia

Bộ phim The Departed (Người quá cố) của đạo diễn Martin Scorsese với kinh phí 90 triệu USD hiện đang dẫn đầu bảng xếp hạng các phim ăn khách nhất tại Mỹ với 27 triệu USD tiền vé trong tuần đầu ra mắt, kể từ ngày 6-10

Một lần nữa, đứa con tinh thần của nhà đạo diễn tài ba này lại làm chấn động thế giới Hollywood. Được công chúng đón nhận nồng nhiệt và được đánh giá là một trong những bộ phim hay nhất năm 2006, liệu The Departed có giúp Scorsese hóa giải “vận xui” và đem vinh quang lại cho ông, sau khi đã 5 lần để vuột mất giải Oscar đạo diễn xuất sắc nhất?

Vô gian đạo kiểu Hollywood

The Departed được phóng tác từ bộ phim nổi tiếng Vô gian đạo của đạo diễn Lưu Vệ Khang, với các diễn viên Lưu Đức Hoa, Lương Triều Vĩ và Trịnh Tú Văn. Không kỹ xảo, không hoành tráng, Vô gian đạo thành công nhờ một kịch bản xuất sắc và một dàn diễn viên chuyên nghiệp. Thành công ấy đã khiến Scorsese quyết định mua bản quyền cả ba phần của bộ phim để dựng thành The Departed. Bối cảnh Hồng Kông cuối thế kỷ 20 được thay bằng Boston, Massachusetts, Mỹ thế kỷ 21.

Leonardo Di Caprio trong phim The Departed

Trong phim, một nhân viên cảnh sát thông minh, mưu trí (Leonardo Di Caprio) đã xâm nhập vào thế giới gangster của một tên trùm mafia khét tiếng tàn ác và mưu mô (Jack Nicholson). Trong khi đó, tay chân của tên trùm này (Matt Damon) cũng đã len lỏi được vào hàng ngũ cảnh sát hình sự chống tội phạm của bang Massachusetts. Cả hai đối thủ đều chiếm được lòng tin của cấp trên và đều moi được khá nhiều bí mật của phía bên kia.

Tuy nhiên, nhiều lúc họ cũng rơi vào tình huống hết sức gay cấn và suýt bị lộ diện. Phim càng thêm phần hấp dẫn với sự xuất hiện của nữ chuyên gia tâm lý trong lực lượng cảnh sát (Vera Famiga) giữa hai đối thủ. Sau buổi chiếu ra mắt tại Hồng Kông, phim đã nhận được đánh giá cao từ Lưu Đức Hoa, diễn viên chính của Vô gian đạo, bởi phiên bản mới của Hollywood xem ra có vẻ súc tích hơn (chỉ với 150 phút), tổng hợp hơn mà vẫn rất hấp dẫn.

Một nhà đạo diễn lớn...

Với The Departed, Martin Scorsese một lần nữa lại khẳng định đẳng cấp của “ông trùm” làm phim mafia của mình với chuỗi phim gangster như Goodfellas (1990), Casino (1995), Gangs of New York (2002). Đặc biệt, The Departed không hoàn toàn chỉ tái hiện lại thế giới mafia tàn ác, khốc liệt mà nó dường như “mềm” hơn với sự thông minh, mưu mẹo của viên cảnh sát đẹp trai do Leonardo thể hiện, cùng những tình huống hết sức lãng mạn. Một số tờ báo nhận định rằng The Departed sẽ khiến các viện sĩ hàn lâm điện ảnh Mỹ không còn lý do gì để trì hoãn việc tôn vinh Scorsese trong mùa giải Oscar 2007 sắp tới.

... Nhưng thiếu “duyên” với Oscar

Sinh ra tại New York vào năm 1942 trong một gia đình cha người Ý, mẹ người Mỹ, Martin Scorsese đam mê điện ảnh từ nhỏ và đã theo học tại trường đại học điện ảnh New York. Sau 43 năm gắn bó với bộ môn nghệ thuật này, đến nay Scorsese đã thực hiện gần 30 phim, rất nhiều trong số đó đã nhận được giải thưởng và những đề cử từ các liên hoan phim quốc tế. Nhưng có thể nói, Scorsese là người không có “duyên” với giải Oscar.

Năm lần được đề cử Oscar cho giải đạo diễn xuất sắc nhất, cả năm lần ông để vuột mất danh hiệu cao quý ấy. Đáng chú ý nhất là ông và Goodfellas đã không thể vượt qua Kevin Costner với Nhảy múa cùng bầy sói tại giải Oscar năm 1990. Năm 2003, bộ phim Băng đảng ở New York của ông có kinh phí trên 100 triệu USD gây chấn động Hollywood bằng 10 đề cử Oscar.

Nhưng ông lại chịu thất bại trước Roman Polanski với The Pianist. Và lần gần đây nhất là năm 2005, bộ phim The Aviator do ông đạo diễn nhận được 11 đề cử, nhiều nhất trong số các phim tham dự Oscar 2005. Đáng tiếc là tác phẩm này chỉ thu về 5 giải, trong khi giải thưởng ông trông đợi nhất là giải đạo diễn lại rơi vào tay Clint Eastwood với Million Dollar Baby. Đã quá thất vọng với các cuộc đua giành giải, Scorsese không còn muốn tham gia cuộc đua ở mùa giải Oscar 2007 nữa, mặc dù The Departed được cả công chúng lẫn giới chuyên môn đánh giá cao.

Tuy chưa từng được bước lên bục vinh quang của giải Oscar, Scorsese cũng đã từng nhận được giải Cành cọ vàng tại Liên hoan phim Cannes năm 1976 với Taxi Driver, giải Thành tựu trọn đời của Viện điện ảnh Mỹ năm 1997 và Huân chương Bắc đẩu Bội tinh của Bộ Văn hóa & Thông tin Pháp năm 2005, nhằm ghi nhận những đóng góp của ông cho điện ảnh thế giới. Ngoài ra, những phim Taxi Driver, Goodfellas hay Raging Bull của ông còn có mặt trong top 100 phim hay nhất mọi thời đại do tạp chí Time bình chọn, khiến cái tên Martin Scorsese luôn đứng ở nhóm các đạo diễn lớn trên thế giới.

Dự án kế tiếp của Scorsese sẽ là bộ phim Silence (Im lặng) công chiếu vào năm 2008. Phim dựa theo cuốn tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Nhật Bản Shusaku Endo, kể về hai nhà truyền đạo người Bồ Đào Nha sang Nhật vào thế kỷ 17. Tại đây, họ đã chứng kiến cảnh hành quyết những người Công giáo Nhật bởi chính những người Bồ Đào Nha. Một bộ phim không thuộc thể loại gangster và có kịch bản khá đặc biệt. Ông tiết lộ kinh phí dành cho bộ phim này không lớn nhưng đây là dự án mà ông mong muốn thực hiện từ lâu.