Nhà văn Nguyễn Đình Chính gặp “ngày hoàng đạo”

Lấy tên Đêm thánh nhân, sách của ông không ai dám in, nhưng khi đổi tên sách thành Ngày hoàng đạo thì mọi việc trở nên suôn sẻ. Cuốn sách đang thuộc hàng bán chạy nhất hiện nay

Từng bị không ít nhà xuất bản (NXB) từ chối bản thảo vì không dám in, ít người ngờ rằng Ngày hoàng đạo (tên gọi khác của Đêm thánh nhân I), tiểu thuyết dài gần 1.000 trang của nhà văn Nguyễn Đình Chính, lại trở thành một trong những cuốn sách bán chạy nhất ở thời điểm này. Gặp anh ở quán cà phê dưới chân Cột cờ, anh chỉ cười: “Chính mình cũng không ngờ sách bán được nhiều thế”...

. Phóng viên: Sau những ồn ào của Đêm thánh nhân I năm 1999, những tưởng phần II của cuốn sách sẽ không bao giờ tới tay bạn đọc. Điều gì khiến ông phải viết tiếp phần II để rồi in chung cả 2 phần thành tiểu thuyết Ngày hoàng đạo hiện nay?

- Nhà văn Nguyễn Đình Chính: Thực ra, tôi đã hoàn thành cả phần I và II của tiểu thuyết này từ năm 1999, nhưng mới chỉ in một phần thì đã gặp nhiều dư luận khác nhau nên đành bỏ lại, không in tiếp. Năm 2002, tôi có nhiều thời gian rảnh, lại không có việc gì làm nên quyết định lên trang trại của mình ở Phúc Yên chỉnh sửa, hoàn chỉnh tiểu thuyết này. Ở phần II, tôi sửa khá nhiều, phát triển thêm một số tuyến nhân vật. Khi gộp cả Đêm thánh nhân I và II để in thành Ngày hoàng đạo, tôi lấy lại toàn bộ những đoạn đã bị cắt bỏ của lần in trước. Cho nên những ai đọc bản sách lần này sẽ thấy hoàn chỉnh hơn.

Cũng thú thực là năm 2000, tôi đã định in phần II rồi, nhưng hồi ấy không NXB nào chịu nhận. Lúc ấy người ta phê phán sách của tôi nhiều lắm, Ban Tư tưởng Văn hóa Trung ương lúc ấy cũng làm bản giám định cuốn sách nhưng cũng kết luận chẳng có gì nặng nề. Thế là qua.

. Đã từng bị nhiều NXB từ chối, khi in Ngày hoàng đạo lần này, ông có phải chỉnh sửa tác phẩm theo “góp ý” của NXB?

- Không, vì việc in ấn bây giờ cũng thoải mái rồi. Lần này in sách là hai bên chúng tôi cùng thỏa thuận, nội dung như thế đấy, anh xem có in được thì in, không thì thôi. Và giám đốc NXB Văn học là anh Nguyễn Văn Cừ đồng ý ngay.

. Công bằng mà nhận xét, cái tên Ngày hoàng đạo kém ấn tượng rất nhiều so với Đêm thánh nhân, tại sao anh lại quyết định chọn một cái tên như vậy?

- Có nhà văn đã nhận xét "Đêm thánh nhân" cũng như "Ngày hoàng đạo", chính vì thế mà tôi muốn thay đổi để tạo nên cái nhìn mới cho tác phẩm của mình. Vả lại, tôi cũng muốn tạo ra sự bình yên cho tác phẩm.

. Vừa mới phát hành, Ngày hoàng đạo đã là một cuốn sách bán rất chạy. Khi viết nó, ông có nghĩ sách mình thu hút độc giả không?

- Đây là tác phẩm tôi viết rất tự do, hoàn toàn không nghĩ đến việc đặt hàng hay phải giật gân câu khách, cho dù nói thật, bất cứ ai viết sách cũng đều mong tác phẩm của mình đến tay bạn đọc. Nói cho công bằng, thời buổi này, một cuốn sách muốn bán chạy phải có những yếu tố ngoài văn học, ví dụ như bị cấm, hay đề cập đến chuyện tình dục... Sách của tôi bán chạy, tôi nghĩ là do nó ăn theo cuốn tiểu thuyết cũ. Năm 1999, khi in Đêm thánh nhân, tôi tự phát hành, đến từng cửa hàng sách gõ cửa mà chẳng ai mua. Nhưng sau khi người ta phê nó thì rất nhiều người tìm đọc. Lần này phát hành Ngày hoàng đạo, quả thực tôi không nghĩ nó bán nhanh như thế.

. Cả 1.000 trang tiểu thuyết của ông, đọc mãi mà chỉ thấy chấm (.), chẳng thấy phẩy (,). Sao vậy? Đó có phải là một cách viết mới của ông?

- Đúng, và tôi muốn thay dấu phẩy bằng các liên từ. Văn tiểu thuyết phải khác, nó không chỉ giải thích ý nghĩa, truyền tải thông tin mà phải truyền cho người đọc những cảm xúc trong câu chữ. Ban đầu tôi viết văn rất trong sáng, nên khi chuyển sang viết kiểu này, bố tôi (nhà thơ - nhạc sĩ Nguyễn Đình Thi - PV) rất phản đối vì lôi thôi quá. Nhưng sau này thì ông cũng bằng lòng, vì đó là cách của tôi. Khi đưa bản thảo Ngày hoàng đạo cho NXB, có biên tập viên đã đánh dấu phẩy cho tôi đến gần 200 trang, nhưng sau đó thì đầu hàng. Có thể ban đầu độc giả đọc tác phẩm của tôi có thể khó khăn, nhưng rồi cũng quen và sẽ thấy thích thôi.