Tác giả Cái trống thiếc gặp rắc rối

Nhà văn Đức Gunter Grass, 78 tuổi, được coi là người có xu hướng cánh tả và đấu tranh tích cực vì hòa bình. Ông nổi tiếng với tiểu thuyết Chiếc trống thiếc (đã được dịch giả Dương Tường dịch ra tiếng Việt) và được trao giải Nobel năm 2002

Sau hàng thập kỷ im lặng, lần đầu tiên, nhà văn Gunter Grass trong tác phẩm tự truyện Peeling Onions (tạm dịch: Bóc hành) thừa nhận ông từng là lính quốc xã khi mới 17 tuổi. Ông kể đã gia nhập tổ chức bán quân sự SS nhưng nhấn mạnh rằng ông chưa từng bắn dù chỉ một phát súng trong những tháng ông phục vụ cho lực lượng SS, vốn khét tiếng tàn bạo này.

Cuốn tự truyện sắp ra mắt độc giả nhưng nó đã tạo nên một làn sóng căm phẫn chưa từng có không chỉ ở Đức, quê hương ông, mà lan ra cả châu Âu. Nhà viết tiểu sử Michael Juergs than thở: “Thế là kết thúc quyền lực mang tính đạo đức”. Ngày 13-8, trả lời phỏng vấn tờ Bild, ông Wolfgang Boernsen, nghị sĩ Đảng Dân chủ Thiên chúa giáo Đức, phẫn nộ cho rằng nhà văn nên trả lại giải thưởng Nobel vì không xứng đáng. Cựu tổng thống Ba Lan, Chủ tịch Công đoàn Đoàn kết Lech Walesa cũng yêu cầu Grass trả lại huy hiệu công dân danh dự của thành phố Gdansk. Người dân Gdansk cho biết họ sẽ đưa vấn đề này ra Hội đồng thành phố vì một tên Đức quốc xã không thể là công dân một thành phố của Ba Lan được.

Bản thân nhà văn cũng cảm thấy cực kỳ bối rối và đau khổ trước những lời công kích cay độc nhằm vào mình. Ông cảm thấy như bị sỉ nhục kể từ khi ông viết những dòng tự sự trong tiểu thuyết của mình. Ông tuyên bố với hãng tin DPA: “Chắc chắn có một số kẻ muốn biến tôi thành người không được chấp nhận. Tôi cũng biết ơn những ý kiến đi ngược lại thái độ phản bác tôi. Tôi chỉ còn biết hy vọng là độc giả sẽ đọc cuốn sách của tôi một cách cẩn thận”. Trong Bóc hành, ông mô tả trạng thái hổ thẹn khi phải là tên lính SS. Chính từ nỗi đau đó, ông muốn cuộc sống của ông phải trung thực. Ông viết: “ Tôi cảm nhận được nỗi sỉ nhục đó và chứng kiến nó suốt 60 năm ròng để cố tìm thấy những hậu quả thích đáng. Chính nỗi nhục này khiến tôi muốn trở thành một nhà văn và một công dân tốt”.

Tuy nhiên, tin vui cũng đến với ông. Ngày 16-8, Hội đồng trao giải Nobel đã bác bỏ những lời đề nghị đòi lại giải Nobel văn học đã được trao cho nhà văn này. Chủ tịch Hội đồng Michael Sohlman tuyên bố: “Quyết định trao giải thưởng không thể đảo ngược được. Trong lịch sử 105 năm tồn tại, giải thưởng Nobel chưa bao giờ bị trả lại”. Nhà xuất bản Steidel, sẽ cho ra mắt cuốn tự truyện của Gunter Grass, cũng không cho rằng những lời bộc bạch của ông khiến cuốn sách bán chậm, mà biết đâu, sẽ theo chiều ngược lại.