"Miền cổ tích" - Cởi mở hơn với ảnh khỏa thân

Sự cởi mở của cơ quan quản lý tạo nên những phấn khởi nhất định cho giới nhiếp ảnh nhưng nó không đồng nghĩa với chuyện dễ dãi, cổ xúy cho ảnh khỏa thân xuất hiện trước công chúng

Sau bao lần xin phép tổ chức triển lãm ảnh khỏa thân nhưng đều bị từ chối, cuối cùng, nhiếp ảnh gia Thái Phiên cũng có được buổi triển lãm ảnh nude (khỏa thân) mang tên "Miền cổ tích". Triển lãm này sẽ diễn ra từ ngày 16-6 tại Hội Nhiếp ảnh TP HCM.

Niềm vui trọn vẹn!

26 tác phẩm được chọn ra từ 95 tác phẩm in trong cuốn sách ảnh nude "Miền cổ tích" phát hành vào tháng 4-2018 được cấp phép trưng bày tại triển lãm này. Nhiếp ảnh gia Thái Phiên cho biết 26 tác phẩm triển lãm lần này là những bức ảnh mà ông ưng ý nhất. "Mỗi tác phẩm là một câu chuyện mà tôi muốn kể với khách tham quan" - Thái Phiên bày tỏ.

Miền cổ tích - Cởi mở hơn với ảnh khỏa thân - Ảnh 1.
Miền cổ tích - Cởi mở hơn với ảnh khỏa thân - Ảnh 2.

Những tác phẩm của Thái Phiên trưng bày tại triển lãm "Miền cổ tích"

Triển lãm này không hạn chế đối tượng công chúng, kể cả trẻ em. Đây thực sự là bước đột phá về công tác quản lý. Nhiếp ảnh gia Thái Phiên lý giải: "Ở các bảo tàng nước ngoài, tôi thấy thầy cô giáo rất hứng thú khi dẫn học sinh tiểu học, trung học đi tham quan các tượng khỏa thân hoặc các bức vẽ khỏa thân một cách văn minh trong các bảo tàng. Họ xem đó là những tác phẩm nghệ thuật cần được hướng dẫn cho học sinh thưởng lãm. Đối với các nước trên thế giới, việc này không những bình thường mà còn được khuyến khích. Vì thế, triển lãm lần này không cấm trẻ em. Các em cũng là đối tượng khán giả bình thường như người lớn".

"Miền cổ tích" là triển lãm ảnh nude thứ 3 được cấp phép tại Việt Nam và là triển lãm thứ 2 được tổ chức tại TP HCM. Trước đó, vào tháng 9-2017, triển lãm ảnh nude "Tạo tác" của nghệ sĩ Hạo Nhiên cũng được mở cửa và được dư luận đánh giá cao về chất lượng cũng như sự đột phá trong việc xin phép.

Nhiếp ảnh gia Trần Thế Phong cho biết: "Tôi không theo đuổi thể loại ảnh nude nhưng là người đứng ra tổ chức buổi triển lãm ảnh nude đầu tiên tại TP HCM cho nhiếp ảnh gia Hạo Nhiên. Đó là lần chúng tôi gặp rất nhiều khó khăn để có thể tổ chức thành công triển lãm. Vậy nên, tôi tin rằng triển lãm ảnh khỏa thân nghệ thuật "Miền cổ tích" của tác giả Thái Phiên lần này sẽ là cơ sở pháp lý cho những nghệ sĩ theo đuổi thể loại ảnh nude ở Việt Nam yên tâm sáng tác".

Nghệ sĩ Thái Phiên từng hy vọng qua triển lãm "Tạo tác" của Hạo Nhiên, cơ quan chức năng sẽ mạnh dạn xem xét mở rộng cấp phép cho những tác giả chụp ảnh nude khác, trong đó có anh. "Chúng ta đang có một bước tiến trong việc thay đổi cách nhìn nhận về ảnh nude" - anh nhìn nhận.

Theo ông Hoàng Thạch Vân, Phó Chủ tịch Hội Nhiếp ảnh TP HCM, hội chuyên ngành và đơn vị quản lý nhà nước đã thống nhất quan điểm trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho tác phẩm ảnh nude nghệ thuật được công bố rộng rãi đến công chúng thông qua những cuộc triển lãm. Điều này còn mở ra cơ hội thuận lợi cho việc phổ biến ảnh nude nghệ thuật trong thời gian tới.

Không phải ảnh nude nào cũng được phổ biến

Những bức ảnh nude của tác giả Hạo Nhiên được trưng bày tại triển lãm "Tạo tác" trước đây được đánh giá cao về góc nhìn thẩm mỹ và nghệ thuật nhiếp ảnh nhưng chưa làm thỏa mãn giới nhiếp ảnh khỏa thân. "Rất khéo nhưng chưa hẳn là những bức ưng ý nhất về nude. Đây mới chỉ ở mức độ nhẹ nhàng, giúp người thưởng thức bắt đầu làm quen với ảnh nude" - nhiếp ảnh gia Thái Phiên nhận xét.

Dù vậy, để có được buổi triển lãm như "Tạo tác", ê-kíp thực hiện đã phải lược bỏ những bức ảnh quá lộ rõ thân hình phụ nữ nhằm tránh gây sốc cho người xem. Vì thế, cũng có nhiều ý kiến cho rằng bộ ảnh 50 bức theo phong cách duy nhất, tập trung vào ấn tượng và chi tiết đường nét trên thân hình phụ nữ và chưa phải là những bức ảnh khỏa thân đúng nghĩa.

Cho nên, những bức ảnh nude toàn phần của Thái Phiên triển lãm lần này được người trong giới cho rằng là một bước "nhượng bộ" mạnh hơn của cơ quan quản lý. Tuy nhiên, người trong giới cũng khẳng định cơ quan quản lý cởi mở chứ không dễ dãi. Không phải ai chụp ảnh nude cũng có thể tổ chức triển lãm tác phẩm của mình.

"Một triển lãm được tổ chức phải thông qua hội đồng xét duyệt để bảo đảm những tác phẩm được giới thiệu đến công chúng là tác phẩm nghệ thuật đỉnh cao. Không phải cứ chụp ảnh khỏa thân là có tác phẩm nghệ thuật nude. Người trong nghề luôn có những tiêu chí riêng để đánh giá tác phẩm" - ông Hoàng Thạch Vân nhấn mạnh.

Theo ông Vân, ảnh nude nghệ thuật không phải là ảnh chụp khỏa thân đơn thuần. Đó phải là tác phẩm phản ánh được tính tương phản về bố cục, ánh sáng... Tác phẩm nude có tính nghệ thuật cao thường phản ánh những đường nét cơ thể và ánh sáng tuyệt vời. Nó hoàn toàn khác với những dạng ảnh chụp nude một cách dung tục, trần trụi. 

Ranh giới gợi cảm - phản cảm rất mong manh

Nhiều nhiếp ảnh gia theo đuổi thể loại ảnh nude nghệ thuật đã tạo nên tên tuổi với nhiều phong cách chụp khác nhau. Từ ảnh mộc gắn với thiên nhiên, tạo nên bức ảnh nude nghệ thuật có đường nét, mảng khối và ánh sáng bố cục rõ ràng như Thái Phiên hay sử dụng đồ họa, phát triển ý tưởng bằng photoshop giúp bức ảnh bay bổng hơn như Dương Quốc Định… Thế nhưng, cũng có không ít người chụp ảnh nude với phong cách trần trụi, tạo ấn tượng phản cảm. Ngay chính hội nhiếp ảnh cũng không thể thống kê hết lượng nhiếp ảnh gia theo đuổi thể loại ảnh nude vì phần lớn họ không phải là hội viên của hội (thường hoạt động độc lập).

"Phải là ảnh nghệ thuật thực sự mới được giới thiệu đến công chúng vì ranh giới nghệ thuật và phản cảm trong ảnh nude có khi rất mong manh. Sự cởi mở của cơ quan quản lý tạo nên những phấn khởi nhất định nhưng nó không đồng nghĩa với sự dễ dãi, cổ xúy cho ảnh nude xuất hiện trước công chúng" - một nhiếp ảnh gia bày tỏ.