Hội đồng Đấu thầu không rành luật?

Tất cả hồ sơ liên quan đến việc dự thầu “khu đất vàng” sẽ vô hiệu nếu Ngân hàng Đầu tư Phát triển Việt Nam (BIDV) là người đứng đầu liên danh Thái Sơn

Trước áp lực của dư luận, ngày 17-4, Hội đồng Đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư cho “khu đất vàng” Trần Hưng Đạo – Phạm Ngũ Lão – Nguyễn Thái Học buộc phải mở hồ sơ liên quan đến liên danh Thái Sơn, đơn vị trúng thầu. Tuy nhiên, từ hồ sơ này đã bộc lộ những vấn đề cần phải xem xét lại một cách nghiêm túc về trách nhiệm của Hội đồng Đấu thầu trong việc xét thầu.

Phạm quy vì BIDV đứng đại diện liên danh

Lật lại hồ sơ của đơn vị trúng thầu, cũng như chính ông Thái Văn Rê, Giám đốc Sở Kế hoạch - Đầu tư kiêm Chủ tịch Hội đồng Đấu thầu công bố, thì người đại diện liên danh Thái Sơn không phải là Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng Thái Sơn mà chính là Ngân hàng Đầu tư Phát triển Việt Nam (BIDV). Cụ thể là tại đơn dự thầu gửi ngày 14-12-2007 (trước ngày mở thầu 3 ngày), người đứng đại diện liên danh ký công văn gửi đi chính là một phó tổng giám đốc BIDV. Trong hồ sơ dự thầu, các thành viên liên danh cũng thống nhất cử và ủy quyền cho BIDV là đại diện đứng đầu liên danh để thực hiện các công việc như ký đơn dự thầu, ký hồ sơ dự thầu, ký các văn bản, tài liệu để giao dịch với bên mời thầu. Như vậy, có thể khẳng định BIDV chính là đơn vị đại diện của liên danh Thái Sơn.

“Nếu BIDV đứng đầu liên danh, xem như tất cả hồ sơ liên quan đến việc tham gia đấu thầu và cả kết quả trúng thầu có thể xem như vô hiệu bởi BIDV đã phạm luật!”- luật sư Lê Thành Kính, Văn phòng Luật sư Lê Nguyễn, khẳng định. Ông Kính giải thích: Nếu căn cứ vào khoản 2 điều 9 về Điều lệ tổ chức và hoạt động theo Quyết định số 54/QĐ-HĐQT BIDV (ngày 12-8-2002), thì BIDV không được trực tiếp kinh doanh bất động sản. Nếu BIDV đứng đầu liên danh thì đơn vị này phải bảo đảm tư cách pháp nhân của mình, nhưng ở đây cho thấy đơn vị này chưa đáp ứng được điều kiện trên. Cụ thể là đã trực tiếp đầu tư vào dự án bất động sản trên và điều này xem như phạm quy.

Cũng theo luật sư Kính, nếu xem xét sự việc trên theo góc độ đơn dự thầu là một giao dịch dân sự thì căn cứ điều 122 của Bộ Luật Dân sự, giao dịch dân sự này chỉ có hiệu lực khi có đủ các điều kiện: Người tham gia giao dịch có năng lực hành vi dân sự... Còn trong trường hợp này, BIDV đã không đủ năng lực hành vi dân sự, như vậy căn cứ vào điều 127 Bộ Luật Dân sự xem như các giao dịch trên đã vô hiệu.

Cuộc chơi chưa công bằng

Sau khi nghe kết quả buổi họp báo chiều 17-4, ông Lâm Trúc Nhỏ, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Khánh Gia (một thành viên trong liên danh đang khiếu nại về kết quả đấu thầu “khu đất vàng”), bức xúc cho biết sẽ chính thức gởi đơn kiện vụ việc trên ra tòa vì “cuộc chơi” đã không công bằng ngay từ đầu. Theo ông Nhỏ, tại điều 27 trong hồ sơ mời thầu, Hội đồng Đấu thầu đã quy định cụ thể về các điều kiện mà các đơn vị tham gia dự thầu phải đáp ứng. Chỉ cần không đủ một trong các điều kiện là phải bị loại ngay từ đầu. Chưa hết, nếu căn cứ điều 11 về Luật Đấu thầu thì phải bảo đảm tính cạnh tranh trong đấu thầu. Việc BIDV phát hành một văn bản cam kết tài trợ tín dụng cho chính dự án mà họ thực hiện vô hình trung đã loại bỏ các liên danh khác. “Việc BIDV “vừa đá bóng vừa thổi còi” đã không bảo đảm tính công bằng trong “cuộc chơi” mà ngay từ đầu Hội đồng Đấu thầu đưa ra là công khai, minh bạch và công bằng!”- ông Nhỏ nói.

Xung quanh hợp đồng mời thầu “khu đất vàng” trên, luật sư Lê Thành Kính cho rằng đã đầy đủ tiêu chí trong Luật Đấu thầu. Tuy vậy, những tiêu chí hướng dẫn cho các nhà đầu tư phải rõ ràng và được vận dụng đúng, chứ không thể tùy nghi khiến cho các nhà đầu tư hiểu sao cũng được. “Kinh nghiệm và nguồn tài chính thực hiện dự án phải là những ưu tiên hàng đầu trong việc xét thầu chứ không phải là số tiền mà doanh nghiệp hỗ trợ cho ngân sách TP. Bài học từ những công trình “rùa bò” của TP có thể xem như một ví dụ điển hình cần phải rút kinh nghiệm, bởi nhà thầu thiếu kinh nghiệm, năng lực thi công yếu, năng lực tài chính kém”- luật sư Kính nói.