Xử lý dứt điểm vướng mắc tại 11 dự án BOT giao thông

(NLĐO) - Sẽ sớm có đủ quy định chi tiết để 11 dự án BOT giao thông ký kết trước ngày 1-1-2021 hiện bị vỡ phương án tài chính được xử lý dứt điểm vướng mắc.

Bộ Xây dựng vừa có Công văn số 7356/BXD-CĐBVN gửi các bộ, ngành liên quan, gồm Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, UBND các tỉnh/thành phố về Dự thảo Nghị định quy định chi tiết về việc tháo gỡ vướng mắc của dự án BOT giao thông.

Dự thảo gồm 13 điều, 3 chương, trong đó Chương I (từ Điều 1 đến Điều 3) quy định chung; Chương II (từ Điều 4 đến Điều 8) quy định về xử lý vướng mắc giảm doanh thu của các dự án BOT giao thông được ký kết trước ngày 1-1-2021; Chương III (từ Điều 9 đến Điều 13) quy định về chấm dứt hợp đồng dự án BOT giao thông được ký kết trước ngày 1-1-2021.

Bộ Xây dựng cho biết tính đến trước năm 2020 - thời điểm Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (Luật PPP) ban hành, cả nước đã huy động khoảng 318.857 tỉ đồng đầu tư 140 dự án đầu tư xây dựng theo phương thức đối tác công tư, loại hợp đồng Xây dựng - Kinh doanh - Chuyển giao (dự án BOT giao thông). Các dự án đã đưa vào khai thác đúng mục tiêu, phát huy hiệu quả, giảm chi phí vận tải, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, giảm ùn tắc, tai nạn giao thông, nâng cao năng lực cạnh tranh cho nền kinh tế...

Tuy nhiên, trước thời điểm Luật PPP ban hành, pháp luật về đầu tư theo hình thức hợp đồng BOT còn một số hạn chế, trong quá trình thực hiện hợp đồng phải điều chỉnh chính sách để phù hợp với yêu cầu thực tiễn dẫn đến phát sinh vướng mắc tại một số dự án BOT giao thông.

Thực hiện kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, chỉ đạo của Thường trực Chính phủ, Bộ Xây dựng (trước đây là Bộ Giao thông vận tải) đã phối hợp với các địa phương đánh giá toàn diện những khó khăn, vướng mắc của dự án BOT giao thông trong cả nước; theo đó, trong tổng số 140 dự án BOT, đến nay đã xác định danh mục 11 dự án đã định lượng vướng mắc và một số dự án tiềm ẩn vướng mắc.

Trên cơ sở đó, Bộ Xây dựng đã phối hợp với Ngân hàng nhà nước Việt Nam, các địa phương liên quan, đàm phán với Nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án và thống nhất 2 nhóm giải pháp tháo gỡ vướng mắc trên cơ sở bảo đảm nguyên tắc "lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ" gồm: Nhà nước chia sẻ để tiếp tục thực hiện hợp đồng; Nhà nước thanh toán chi phí bồi thường, chấm dứt hợp đồng trước thời hạn.

Các phương án xử lý đối với 11 dự án BOT giao thông

Liên quan việc xử lý vướng mắc giảm doanh thu của các dự án BOT giao thông được ký kết trước ngày 1-1-2021, dự thảo Nghị định đã làm rõ tỉ lệ chia sẻ phần giảm doanh thu. Cụ thể, tỉ lệ chia sẻ của Nhà nước được xác định không quá 75% tỉ lệ bình quân giữa mức doanh thu bị sụt giảm và doanh thu trong phương án tài chính của dự án trong 3 năm gần nhất. Mức doanh thu bị sụt giảm được xác định bằng doanh thu trong phương án tài chính trừ doanh thu thực tế.

Đối với việc chấm dứt hợp đồng trước thời hạn dự án PPP giao thông được ký kết trước ngày 1-1-2021, dự thảo Nghị định đề xuất nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án PPP được chi trả chi phí bồi thường, chấm dứt hợp đồng trước thời hạn áp dụng đối với trường hợp quy định tại điểm a, b, khoản 2a, Điều 52, Luật PPP và theo quy định tại điểm a, khoản 2a, Điều 52, Luật PPP khi đáp ứng một trong hai điều kiện.

Một là, dự án đã hoàn thành đưa vào khai thác tối thiểu 2 năm, nhưng nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án không được thu phí để hoàn vốn theo hợp đồng dự án.

Hai là, dự án bị sụt giảm doanh thu, các bên đã tính toán phương án tài chính điều chỉnh trên cơ sở bổ sung vốn nhà nước chia sẻ doanh thu, giảm tỉ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu, giảm lãi suất vốn vay, nhưng thời gian thu phí hoàn vốn vẫn kéo dài trên 50 năm.

Tại dự thảo tờ trình Nghị định, Bộ Xây dựng cho biết còn một nội dung liên quan xử lý các dự án BOT cần xin ý kiến của Chính phủ. Đó là chi phí bồi thường, chấm dứt hợp đồng trước thời hạn. Theo đó, đối với chi phí lãi vay trong giai đoạn vận hành, kinh doanh dự án BOT, Bộ Xây dựng đang tạm xác định theo 3 phương án.

Phương án 1: Tổng vốn vay theo hợp đồng nhân với mức lãi suất (xác định bằng 4%/năm). Thời gian tính chi phí lãi vay từ thời điểm công trình/dự án đưa vào khai thác đến thời điểm chấm dứt hợp đồng.

Phương án 2: Tổng chi phí lãi vay nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án đã thanh toán cho ngân hàng tín dụng tính đến thời điểm cơ quan có thẩm quyền quyết định chấm dứt hợp đồng.

Phương án 3: 0 đồng (không tính lãi vay trong giai đoạn vận hành, kinh doanh trong chi phí bồi thường, chấm dứt hợp đồng trước thời hạn).