Y tế cơ sở nâng chất lượng dinh dưỡng, góp phần giảm nghèo

(NLĐO) - Dinh dưỡng là chỉ số quan trọng phản ánh mức độ tiếp cận dịch vụ xã hội cơ bản, đồng thời là căn cứ xác định hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều.

Cải thiện dinh dưỡng cho người nghèo, cận nghèo và các nhóm yếu thế là một trong những nội dung quan trọng của Chương trình mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025.

Hàng nghìn trẻ em được thụ hưởng

Tại Tây Ninh, việc triển khai tiểu dự án "Cải thiện dinh dưỡng" mang lại nhiều kết quả thiết thực, không chỉ giúp trẻ em phát triển toàn diện mà còn góp phần giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, hướng đến mục tiêu giảm nghèo bền vững.

Là đơn vị được giao chủ trì triển khai tiểu dự án, đại diện Sở Y tế Tây Ninh cho biết mục tiêu trọng tâm là cải thiện tình trạng dinh dưỡng cho các nhóm dễ bị tổn thương như hộ nghèo, cận nghèo và hộ mới thoát nghèo, qua đó góp phần nâng cao thể chất, trí tuệ và chất lượng cuộc sống người dân.

Với sự phối hợp chặt chẽ giữa ngành y tế, chính quyền địa phương và sự hưởng ứng của người dân, chương trình đã mang lại nhiều kết quả tích cực. Các hoạt động tập trung vào trẻ em dưới 16 tuổi, nhóm chịu tác động nặng nề nhất của tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng. Hàng nghìn trẻ em thuộc diện nghèo, cận nghèo và mới thoát nghèo được thụ hưởng chương trình; trong đó, hàng trăm trẻ dưới 5 tuổi được bổ sung đa vi chất dinh dưỡng và tư vấn chế độ ăn hợp lý.

Giai đoạn 2021-2024, toàn tỉnh có hơn 1.000 trẻ từ 6-59 tháng tuổi suy dinh dưỡng thấp còi và hơn 1.120 trẻ từ 5 đến dưới 16 tuổi suy dinh dưỡng được bổ sung vi chất. Ngoài ra, hơn 1.690 trẻ em gái vị thành niên từ 12 đến dưới 16 tuổi đã có kinh nguyệt được bổ sung vi chất sắt. Hoạt động tư vấn, chăm sóc sức khỏe cho phụ nữ mang thai và bà mẹ cho con bú, hướng tới cải thiện dinh dưỡng từ giai đoạn sớm, cũng được mở rộng.

Đặc biệt, tại các xã vùng khó khăn, tỉ lệ trẻ dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng thể thấp còi giảm rõ rệt; 100% trẻ em thuộc diện nghèo, cận nghèo được bổ sung vi chất theo quy định. Kết quả này cho thấy nỗ lực đáng ghi nhận của địa phương trong việc duy trì, mở rộng các hoạt động cải thiện dinh dưỡng, góp phần giảm nghèo đa chiều và thúc đẩy phát triển bền vững.

Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh Tây Ninh Nguyễn Hoàng Uyên nhấn mạnh cải thiện dinh dưỡng không chỉ dừng ở việc bổ sung vi chất mà là một quá trình toàn diện, hướng tới thay đổi nhận thức, hành vi và thói quen ăn uống, chăm sóc sức khỏe của người dân. Vì vậy, giáo dục dinh dưỡng trong cộng đồng được xác định là yếu tố then chốt.

Theo bà Uyên, các hoạt động tuyên truyền tại trường học, trạm y tế và khu dân cư đã góp phần nâng cao hiểu biết của người dân về vai trò của dinh dưỡng đối với sự phát triển bền vững. Khi nhận thức được cải thiện, người dân dần hình thành thói quen ăn uống khoa học, chi tiêu hợp lý cho thực phẩm dinh dưỡng và coi chăm sóc sức khỏe là một khoản đầu tư lâu dài. Qua đó, chất lượng cuộc sống được nâng lên, năng suất lao động tăng và đặc biệt góp phần giảm nguy cơ tái nghèo do chi phí điều trị bệnh tật.

Cải thiện thể trạng, tầm vóc trẻ em vùng khó khăn

Trong khi đó, tại Thái Nguyên, cải thiện tình trạng dinh dưỡng được địa phương đặc biệt quan tâm, xác định là giải pháp then chốt góp phần giảm nghèo bền vững và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong tương lai.

Trên cơ sở hướng dẫn chuyên môn của Bộ Y tế, tỉnh đã ban hành Kế hoạch triển khai nội dung "Cải thiện dinh dưỡng" thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025.

Đối tượng thụ hưởng trực tiếp gồm trẻ em dưới 16 tuổi thuộc hộ nghèo, cận nghèo, hộ mới thoát nghèo; trẻ em sinh sống tại địa bàn khó khăn; phụ nữ mang thai, bà mẹ cho con bú, cùng các hộ gia đình, cơ sở y tế và trường học trên địa bàn nghèo.

Các hoạt động hỗ trợ tập trung vào can thiệp trực tiếp phòng, chống suy dinh dưỡng và thiếu vi chất cho bà mẹ, trẻ em dưới 5 tuổi; đồng thời cải thiện chất lượng bữa ăn học đường, giáo dục dinh dưỡng và tăng cường chăm sóc, bảo vệ dinh dưỡng cho trẻ em từ 5 đến 16 tuổi.

Ngành y tế phối hợp với các sở, ngành và địa phương tổ chức thực hiện theo đúng chỉ đạo của UBND tỉnh, hướng tới mục tiêu cải thiện tình trạng dinh dưỡng, giảm suy dinh dưỡng thể thấp còi, chăm sóc sức khỏe, nâng cao thể trạng và tầm vóc cho trẻ em dưới 16 tuổi thuộc hộ nghèo, cận nghèo, hộ mới thoát nghèo và trẻ em sinh sống tại các địa bàn khó khăn.

Giai đoạn 2021-2025, tỉnh Thái Nguyên được phân bổ tổng kinh phí 21,3 tỉ đồng. Riêng năm 2025, với kinh phí được giao 8,05 tỉ đồng, ngành y tế Thái Nguyên tiếp tục tăng cường các can thiệp trực tiếp phòng, chống suy dinh dưỡng và thiếu vi chất cho bà mẹ, trẻ em dưới 5 tuổi thuộc hộ nghèo, cận nghèo và trẻ em sinh sống tại địa bàn khó khăn.

Bên cạnh đó, tỉnh tổ chức các lớp tập huấn chuyên môn cho cán bộ y tế cơ sở và lực lượng làm công tác giảm nghèo; đẩy mạnh truyền thông nâng cao nhận thức về dinh dưỡng hợp lý, tập trung vào các can thiệp trực tiếp cho nhóm đối tượng nguy cơ cao như trẻ em suy dinh dưỡng và phụ nữ mang thai.

Dự kiến đến hết năm 2025, tỉ lệ suy dinh dưỡng thể thấp còi ở trẻ em dưới 16 tuổi tại các vùng khó khăn của tỉnh Thái Nguyên sẽ tiếp tục giảm xuống dưới 23,5%, tiệm cận mục tiêu đề ra của Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025.

Dinh dưỡng sớm quyết định tương lai

Các chuyên gia y tế khẳng định, chính sách cải thiện dinh dưỡng đã tạo nên những chuyển biến tích cực cả về nhận thức và hành động trong cộng đồng, nhất là tại các vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, nơi trước đây người dân còn hạn chế trong tiếp cận dịch vụ y tế, dinh dưỡng.

Nhiều gia đình nghèo, cận nghèo đã chủ động hơn trong chăm sóc sức khỏe, nuôi con khoa học, từng bước thay đổi tập quán sinh hoạt, ăn uống thiếu hợp lý, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống.

Việc triển khai tiểu dự án "Cải thiện dinh dưỡng" mang lại nhiều kết quả thiết thực, không chỉ giúp trẻ em phát triển toàn diện mà còn góp phần giảm tỉ lệ suy dinh dưỡng, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, hướng đến mục tiêu giảm nghèo bền vững.

PGS-TS Trần Thanh Dương, Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia cho biết dinh dưỡng trong 2 năm đầu đời, hay trong giai đoạn 1000 ngày đầu tiên của một đứa trẻ sẽ đóng góp tới 80% trọng lượng não bộ và dự phòng các bệnh mạn tính khi trưởng thành của trẻ.

Trong giai đoạn này, dinh dưỡng là yếu tố môi trường quan trọng đối với sức khỏe, thể lực và trí tuệ của con người. Các nhà khoa học đã xác định, 1.000 ngày đầu đời của trẻ được tính từ khi bà mẹ bắt đầu mang thai cho đến khi trẻ được 2 tuổi.

"Dinh dưỡng tốt khi mang thai không chỉ bảo đảm sức khỏe cho bà mẹ, cho thai nhi, mà còn liên quan đến khả năng nuôi trẻ bằng sữa mẹ sau sinh và sức khỏe của trẻ sau này"- PGS Dương nhấn mạnh.

Với sự phối hợp chặt chẽ giữa ngành y tế, chính quyền địa phương và sự hưởng ứng tích cực của người dân, chương trình mang lại những kết quả tích cực. Tại các địa phương thực hiện chương trình nhiều hoạt động được triển khai tập trung vào nhóm trẻ em dưới 16 tuổi - đối tượng chịu ảnh hưởng trực tiếp và nặng nề nhất bởi thiếu hụt dinh dưỡng.

Nhờ đó, hàng ngàn trẻ em thuộc diện nghèo, cận nghèo và mới thoát nghèo đã được thụ hưởng chương trình; trong đó có hàng trăm trẻ dưới 5 tuổi được bổ sung đa vi chất dinh dưỡng và tư vấn chế độ ăn hợp lý.

Những kết quả trên cho thấy nỗ lực đáng ghi nhận của địa phương trong việc duy trì, mở rộng các hoạt động cải thiện dinh dưỡng, hướng đến mục tiêu giảm nghèo đa chiều và phát triển bền vững cũng như hiệu quả rõ nét của chương trình khi được triển khai sát thực tế và đúng đối tượng.