Sức khỏe
02/03/2017 06:49

Liên quan giữa trào ngược axít với ho

Một số trường hợp ho mạn tính không có nguồn gốc từ bệnh đường hô hấp nhưng có khả năng liên quan với trào ngược axít và cần tìm đúng nguyên nhân gây bệnh mới bảo đảm trị liệu hiệu quả

Trào ngược axít là tình trạng axít từ dạ dày dâng ngược lên thực quản, gây kích thích các mô thực quản dẫn tới ợ nóng - với cảm giác nóng ở ngực. Người bị ợ nóng trong khoảng 2 lần/tuần có thể bị chẩn đoán trào ngược dạ dày thực quản (GERD). Ợ nóng là triệu chứng phổ biến nhất của chứng trào ngược axít và ho mạn tính cũng có thể là triệu chứng kèm theo.

Trào ngược dẫn đến ho như thế nào?

Ho mạn tính thường được định nghĩa là ho kéo dài vài tuần hoặc lâu hơn. Dù ho mạn tính không phải là triệu chứng điển hình của chứng trào ngược axít nhưng GERD có liên quan với ít nhất 25% trường hợp ho mạn tính. Một nghiên cứu khác cho thấy GERD là một yếu tố góp phần trong tổng số khoảng 40% bệnh nhân ho mạn tính. Dù có mối liên quan giữa chứng ho và GERD nhưng không hẳn GERD luôn gây ho. Ho mạn tính là bệnh thường gặp và một bệnh nhân có thể chỉ đơn giản mắc cả 2 chứng bệnh cùng lúc. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp trào ngược axít có thể gây ho hoặc khiến chứng ho tồi tệ hơn. Có 2 cơ chế giải thích hiện tượng này: Thứ nhất, cơn ho xuất hiện khi động tác trào ngược nổi lên do axít từ dạ dày dâng lên thực quản. Thứ nhì, trào ngược dâng lên thực quản khiến những giọt nhỏ axít đọng vào thanh quản hoặc cổ họng và dạng trào ngược này được gọi là trào ngược hầu - thanh quản (LPR) - vốn dẫn tới ho như là cơ chế chống lại trào ngược.

LPR còn được gọi là trào ngược thầm lặng hoặc trào ngược không điển hình, giống như GERD nhưng thường có triệu chứng khác. Khi axít từ dạ dày ngược lên tiếp xúc với dây thanh và cổ họng, có thể xảy ra viêm và dẫn tới những triệu chứng ho, khan tiếng hoặc có cảm giác như có gì bị vướng trong cổ họng. Chỉ có 50% số người bị LPR có triệu chứng ợ nóng và thường khó chẩn đoán ho mạn tính liên quan với trào ngược khi bệnh nhân LPR không có triệu chứng ợ nóng.

Một số trường hợp bệnh nhân có thể bị ho do axít từ dạ dày trào lên thực quản Ảnh: MEDICAL NEWS TODAY
Một số trường hợp bệnh nhân có thể bị ho do axít từ dạ dày trào lên thực quản Ảnh: MEDICAL NEWS TODAY

Cũng cần lưu ý rằng có tới 75% bệnh nhân liên quan với GERD mà không thấy triệu chứng ở đường tiêu hóa. Cách tốt nhất để chẩn đoán có phải bệnh nhân bị GERD hay không là kiểm tra pH dù cách này ít được thực hiện so với chẩn đoán căn cứ trên triệu chứng và tiền sử bệnh. Xét nghiệm pH bằng cách đặt ống dò qua mũi vào thực quản để đo độ pH thực quản trong 24 giờ. Hiện cũng có phương pháp đặt viên nhộng nhỏ vào thực quản thông qua nội soi. Mặt khác, khi thầy thuốc thử điều trị bệnh nhân GERD bằng thuốc ức chế bơm proton (PPI), nếu triệu chứng ho của bệnh nhân được cải thiện thì có thể kết luận bệnh nhân ho do trào ngược axít.

Chữa trị và phòng ngừa

Mục tiêu chữa trị ho mạn tính có nguyên nhân từ trào ngược axít là hạn chế trào ngược gây ho hoặc khiến triệu chứng ho tồi tệ hơn và thông thường, bệnh nhân phải dùng thuốc. Biện pháp thay đổi lối sống và chế độ ăn cũng có hiệu quả - đặc biệt là ở bệnh nhân có triệu chứng từ nhẹ đến trung bình. Trong trường hợp nghiêm trọng, phẫu thuật có thể được xem xét. Một số biện pháp có thể giúp cải thiện triệu chứng:

- Duy trì chỉ só thể hình (BMI) lành mạnh có thể kéo giảm áp lực lên dạ dày và giảm lượng axít có khuynh hướng trào ngược.

- Mặc quần áo rộng cũng giúp giảm áp lực lên dạ dày.

- Bỏ thuốc lá. Hút thuốc lá có nguy cơ cao dẫn đến GERD.

- Ăn chậm và tránh ăn quá nhiều. Bữa ăn quá no ngăn cơ thắt thực quản dưới (LES) đóng lại khiến axít từ dạ dày dể dâng lên thực quản.

- Không nên nằm liền ngay sau khi ăn hoặc nằm trong khi ăn.

- Nâng cao đầu khi nằm trên giường ngủ.

Một số thực phẩm dễ gây trào ngược cần tránh hoặc ít dùng như: thức uống có cồn, thức uống chứa caffeine, sô-cô-la, chanh, các món chiên, món ăn nhiều chất béo, chanh, tỏi, củ hành, bạc hà và thức ăn nhiều gia vị, cà chua và thức ăn nhiều cà chua. Thực phẩm gây trào ngược có thể ảnh hưởng tùy người nên bệnh nhân cần ghi nhận dạng thực phẩm nào dễ góp phần tăng triệu chứng cho riêng mình để phòng tránh. Một số loại thuốc thường dùng để chữa trị trào ngược bao gồm:

- Thuốc kháng axít: Một số thuốc kháng axít thuộc dạng không cần kê toa, trong đó có natri bicacbonat (còn gọi là baking soda).

- Thuốc kháng histamin H-2: Có thể giảm sản sinh axít dạ dày trong 12 giờ.

- Thuốc PPI: Được xem là mạnh hơn thuốc kháng histamin H-2, có tác dụng ngăn sản sinh axít lâu hơn và cho phép mô thực quản có thời gian chữa lành.

Hầu hết bệnh nhân GERD và trào ngược axít có thể ít nhiều được chữa khỏi qua cách thay đổi lối sống, thay đổi chế độ ăn uống và dùng thuốc. Tuy nhiên, một số trường hợp nghiêm trọng có thể được xem xét phẫu thuật bao gồm phẫu thuật thắt LES hoặc đặt thiết bị từ tính nhằm trợ giúp chức năng cho LES. Về triệu chứng ho, cần gặp bác sĩ khi bị ho vài tuần không giảm, ho ra máu hoặc đau ngực, khó thở. Việc xác nhận chứng ho liên quan với trào ngược axít cũng phải do bác sĩ quyết định.

Nguyên nhân gây ho khác

Có rất nhiều nguyên nhân gây ho mạn tính. Một số nghiên cứu chỉ ra đến 20 nguyên nhân, trong đó cùng lúc có hơn một nguyên nhân chiếm tỉ lệ 62% trường hợp. Những nguyên nhân thông thường là: Suyễn, nhiễm trùng đường hô hấp, viêm phế quản mạn tính, hội chứng chảy dịch mũi sau, hút thuốc lá, dùng một số thuốc như thuốc ức chế men chuyển angiotensin.

Trúc Lâm

Viết bình luận

Tập đoàn GELEX tổ chức thành công Đại hội đồng cổ đông 2024

Tập đoàn GELEX tổ chức thành công Đại hội đồng cổ đông 2024

Sản xuất - Kinh doanh 20:09

Sáng 28-3-2024, Đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) thường niên năm 2024 của Công ty cổ phần Tập đoàn GELEX đã diễn ra tại Hà Nội. Với sự đồng thuận và nhất trí cao, Đại hội đã thông qua toàn bộ các báo cáo, tờ trình và nhiều nội dung quan trọng khác.

Tập đoàn Đèo Cả và VDB Lâm Đồng ký thỏa thuận hợp tác thực hiện dự án PPP

Tập đoàn Đèo Cả và VDB Lâm Đồng ký thỏa thuận hợp tác thực hiện dự án PPP

Sản xuất - Kinh doanh 20:09

Ngày 28-3-2024, Tập đoàn Đèo Cả và Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB) - Chi nhánh Lâm Đồng ký kết thoả thuận hợp tác về tài trợ vốn tín dụng đầu tư của Nhà nước để thực hiện các dự án đầu tư hạ tầng giao thông theo phương thức đối tác công tư (PPP).

EVNHCMC tiếp và làm việc với Bộ trưởng Phát triển kinh tế, Thương mại quốc tế và Xúc tiến xuất khẩu Canada

EVNHCMC tiếp và làm việc với Bộ trưởng Phát triển kinh tế, Thương mại quốc tế và Xúc tiến xuất khẩu Canada

Doanh nghiệp 20:00

Sáng 28-3-2024, ông Phạm Quốc Bảo, Chủ tịch HĐTV và ông Luân Quốc Hưng, Phó Tổng giám đốc EVNHCMC đã tiếp và làm việc với Bộ trưởng Phát triển Kinh tế, Thương mại Quốc tế và Xuất khẩu Canada – bà Mary Ng.

Đến TTC Van Phong Bay Resort nghe chia sẻ kinh nghiệm quản trị từ doanh nhân Đặng Văn Thành

Đến TTC Van Phong Bay Resort nghe chia sẻ kinh nghiệm quản trị từ doanh nhân Đặng Văn Thành

Doanh nghiệp 17:36

Cuộc đời của mỗi doanh nhân được ví như “cuốn sách sống” truyền cảm hứng cho thế hệ kế tiếp. Có mất mát, khó khăn, nhưng cũng có rất nhiều thành tựu. Những kinh nghiệm thực tế này không chỉ vô cùng quý giá mà còn là động lực mạnh mẽ cho bất kỳ ai.

Góc nhìn: Libera Nha Trang và tư duy tiếp cận mới

Góc nhìn: Libera Nha Trang và tư duy tiếp cận mới

Bất động sản 15:48

Từ trước đến nay, và kể cả trong tương lai, thế giới chưa bao giờ phủ nhận sức hấp dẫn đặc biệt của những đô thị biển.

Lễ Vía Quán Thế Âm Bồ Tát đản sinh sẽ diễn ra lần đầu tiên trên đỉnh thiêng Fansipan vào ngày 28-3

Lễ Vía Quán Thế Âm Bồ Tát đản sinh sẽ diễn ra lần đầu tiên trên đỉnh thiêng Fansipan vào ngày 28-3

Điểm đến hấp dẫn 15:46

Vào ngày 28-3 (nhằm ngày 19-2 âm lịch), Lễ Vía Quán Thế Âm Bồ Tát đản sinh sẽ được tổ chức thiêng liêng lần đầu tiên tại quần thể tâm linh Fansipan với nhiều hoạt động và nghi thức ý nghĩa.

Kết hợp sử dụng bột ngọt và muối ăn để duy trì chế độ ăn giảm muối

Kết hợp sử dụng bột ngọt và muối ăn để duy trì chế độ ăn giảm muối

Sản phẩm 15:45

Ngày nay, chế độ ăn giảm muối là từ khóa được nhắc đến ngày càng phổ biến. Người tiêu dùng cũng ngày càng có ý thức hơn đối với việc cắt giảm lượng muối ăn tiêu thụ trong khẩu phần hằng ngày. Tuy nhiên, giảm muối khiến món ăn mất đi vị ngon hấp dẫn, điều này khiến nhiều người khó có thể duy trì chế độ này thường xuyên.