Phát triển BHXH tự nguyện đúng với tiềm năng

Sau gần 13 năm triển khai chính sách BHXH tự nguyện, nhất là từ nửa cuối năm 2018 đến nay, cùng với định hướng chính trị thực hiện "BHXH toàn dân" được khẳng định tại Nghị quyết số 28-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII, công tác phát triển BHXH tự nguyện đã có nhiều bứt phá.

Số người tham gia BHXH tự nguyện tăng vượt bậc

Theo số liệu của BHXH Việt Nam, từ năm 2008 đến hết năm 2018, tổng số người tham gia BHXH tự nguyện mới chỉ đạt hơn 277.000 người. Nhưng chỉ riêng trong năm 2019, số người tham gia đã đạt gần 574.000 người; trong đó, số người tham gia BHXH tự nguyện tăng mới trong năm 2019 bằng tổng số người tham gia BHXH tự nguyện phát triển được của cả 11 năm trước cộng lại. Đến hết năm 2020, số người tham gia BHXH tự nguyện là 1,128 triệu người (tăng 554.000 người, gấp hơn 2 lần so năm 2019; đạt khoảng 2,1% lực lượng lao động trong độ tuổi là nông dân và lao động khu vực phi chính thức tham gia BHXH tự nguyện, vượt chỉ tiêu năm 2021 được giao tại Nghị quyết số 28-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương)... Đây là sự nỗ lực, cố gắng rất lớn của Chính phủ, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, BHXH Việt Nam trong bối cảnh dịch bệnh tác động tiêu cực đến tình hình kinh tế - xã hội.

Ông Đào Ngọc Dung, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, cho rằng chính sách BHXH tự nguyện đang có sự phát triển vượt bậc. Nếu như năm 2008, năm bắt đầu thực hiện chính sách cho đến năm 2018, toàn quốc mới chỉ có khoảng 250.000 người tham gia thì chỉ trong năm 2020, 2021 con số này đã lên tới xấp xỉ 1,3 triệu người. Có thể nói rằng 2 năm vừa qua, chúng ta đã phát triển chính sách này gấp mấy lần so với 10 năm trước đó.

Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Trần Đình Liệu cho biết với mục tiêu phấn đấu để ngày càng có nhiều người được bảo đảm an sinh xã hội sau khi hết tuổi lao động, chính sách BHXH tự nguyện ra đời từ năm 2008 là nhằm tạo cơ hội cho mọi người lao động thuộc khu vực phi chính thức đều được tham gia BHXH. Những năm gần đây, công tác phát triển người tham gia BHXH tự nguyện đã có những bước tăng trưởng vượt bậc, ấn tượng nhưng so với tiềm năng, số người tham gia BHXH tự nguyện vẫn còn rất thấp, nhất là đối với người thuộc hộ gia đình nghèo, cận nghèo. Vì vậy, BHXH Việt Nam đã có đề xuất tăng mức hỗ trợ đóng cho người tham gia BHXH tự nguyện, nhất là với những người thuộc hộ gia đình nghèo, cận nghèo sẽ tạo điều kiện giúp họ có đủ khả năng tham gia BHXH tự nguyện, góp phần hoàn thiện mục tiêu BHXH toàn dân, để mọi người dân đều được tham gia vào mạng lưới an sinh và có chính sách BHXH chia sẻ, bảo đảm cuộc sống khi về già.

Công tác truyền thông, vận động người tham gia BHXH tự nguyện đang có hướng đi đúng, hiệu quả. Ảnh: Hà Phương

Truyền thông để người dân tự nguyện tham gia

Là cơ quan được Chính phủ giao thực hiện chính sách BHXH tự nguyện, BHXH Việt Nam xác định "chìa khóa" trong thực hiện hiệu quả công tác này nằm ở việc thay đổi được nhận thức của người dân, người lao động, để họ biết, hiểu, củng cố niềm tin về chính sách nhân văn, ưu việt này của Đảng và Nhà nước, từ đó tích cực, chủ động tham gia. Do đó, BHXH Việt Nam đã không ngừng đổi mới phương pháp, nội dung, hình thức truyền thông chính sách BHXH theo đúng tinh thần Nghị quyết số 28 về "Đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác truyền thông BHXH, BHYT trong tình hình mới". Các hình thức truyền thông được đơn vị triển khai theo hướng ngày càng đa dạng, phong phú, phát huy được thế mạnh của từng đơn vị phối hợp. Nội dung truyền thông tập trung chủ yếu vào ý nghĩa, lợi ích, quyền lợi, phương thức, thủ tục tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình. Nhóm người truyền thông được hướng đến là nông dân, ngư dân, diêm dân, người lao động trong các làng nghề, xã viên hợp tác xã...

Bên cạnh công tác phối hợp, năm 2020 và những tháng đầu năm 2021, trước diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, nhiều địa phương phải thực hiện giãn cách xã hội, ngành BHXH Việt Nam tiếp tục đổi mới công tác truyền thông cả về nội dung, hình thức, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác truyền thông, bảo đảm phù hợp với tình hình thực tế và xu thế hiện nay. Các hình thức trực tiếp nhóm nhỏ với các nhóm chủ thể tham gia BHXH, BHYT tại cơ sở được đẩy mạnh, công tác truyền thông qua các phương tiện thông tin đại chúng và truyền thông trên mạng xã hội được chú trọng thực hiện.

Kể từ khi BHXH Việt Nam có Văn bản số 2705/BHXH-TT ngày 27-8-2021 về tăng cường truyền thông chính sách BHXH, BHYT, BHTN trên môi trường internet, mạng xã hội, đến nay đã có 6.780 trang fanpage Facebook, Zalo, YouTube của BHXH các tỉnh, thành phố và của cá nhân cán bộ trong ngành được thành lập; thu hút hàng trăm ngàn lượt chia sẻ, tiếp cận thông tin của người dân, người lao động về các chính sách BHXH, BHYT, BHTN.

Các tỉnh cũng đặc biệt chú trọng truyền thông nhóm nhỏ vừa tuân thủ các biện pháp phòng dịch Covid-19, vừa tiếp cận người dân. Trong năm 2020, toàn quốc đã tổ chức được trên 26.000 hội nghị truyền thông về BHXH, BHYT, BHTN thu hút khoảng 1,4 triệu tham gia. Sang năm 2021, hình thức này tiếp tục được tăng cường trong tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp hơn, từ đầu năm đến nay đã có khoảng 26.900 cuộc được tổ chức. BHXH các tỉnh, thành phố cũng tạo mọi điều kiện để các hội, đoàn thể trên địa bàn phát huy vai trò của mình trong việc truyền thông, vận động người dân, người lao động tham gia BHXH tự nguyện mang lại hiệu quả tích cực.