Bóng ma chiến tranh lạnh ám Baltic

Những lần chạm trán với máy bay chiến đấu Nga và thông tin về những chiếc tàu ngầm đáng ngờ trong vùng biển Thụy Điển và Phần Lan là những yếu tố làm tăng thêm nỗi quan ngại trong khu vực về hành động gây hấn của Nga sau khi nổ ra cuộc khủng hoảng Ukraine.

Các giới chức phương Tây tố cáo Nga tăng cường các chuyến bay do thám gần biên giới châu Âu kể từ năm 2013, buộc các nước thành viên NATO cũng như ngoài NATO như Thụy Điển phải nhiều lần cử máy bay ngăn chặn.

Máy bay chiến đấu JAS 39C Gripen của không lực Thụy Điển. Ảnh: REUTERS

Về phần mình, Moscow tuyên bố NATO đã đột ngột gia tăng các chuyến bay do thám gần biên giới Nga.

Hiện Thụy Điển đã đặt 2 máy bay chiến đấu JAS 39C Gripen trong tư thế báo động sẵn sàng phản ứng nhanh tại căn cứ không quân kế cận đảo Gotland, đồng thời có kế hoạch tái lập doanh trại quân đội trên đảo này như thời chiến tranh lạnh.

“Lần đầu tiên tôi thực hiện lệnh báo động sẵn sàng phản ứng nhanh vào năm 1988 khi đối mặt với máy bay Liên Xô. Hai năm sau đó, trong khu vực Baltic tuyệt đối không xảy ra chuyện gì cả” - đại tá Marcus Bjorkgren, Tư lệnh không quân Thụy Điển, kể.

Tuy nhiên, trong năm 2014, các máy bay chiến đấu, máy bay cảnh báo sớm và máy bay do thám Thụy Điển đã thực hiện trên 600 phi vụ, tăng gần gấp rưỡi so với mức độ thời hậu chiến tranh lạnh 5 năm trước.

“Anh không khiêu khích ai nhưng anh phải trông chừng và cho thấy sự hiện diện của mình” - đại tá Bjorkgren cho biết.

Theo ông, hoạt động quân sự trong khu vực đã trở lại mức độ thời chiến tranh lạnh cuối thập niên 1980 đầu thập niên 1990, máy bay NATO tập trung trong khu vực với sứ mệnh kiểm soát không phận.

Một giới chức NATO cho biết chỉ trong 3 tháng đầu năm 2015, máy bay NATO đã hơn 100 lần ngăn chặn máy bay Nga trên khắp châu Âu.

Tuần trước, quân đội Phần Lan thừa nhận đã bắn cảnh báo xuống nước khi một tàu ngầm Nga xuất hiện trong vùng biển gần Helsinki.

Sự việc xảy ra vài tháng sau khi Thụy Điển thực hiện động thái huy động lực lượng lớn nhất kể từ thời chiến tranh lạnh, tàu chiến và trực thăng được điều động về bán đảo Stockholm sau khi có tin tàu ngầm lạ xâm nhập lãnh thổ Thụy Điển.

Thụy Điển xác nhận vụ tình nghi xâm nhập này là sự cố nghiêm trọng nhất trong vùng biển nước này kể từ khi 1 tàu ngầm lớp Whiskey của Liên Xô mắc cạn gần căn cứ không quân năm 1981.

Trong khi đó, Bộ Quốc phòng Nga chế nhạo thông tin của phía Thụy Điển, đồng thời khẳng định Thụy Điển không có cơ may tìm được dấu vết Nga.

Sau 20 năm giảm chi tiêu quân sự, nay Thụy Điển tăng ngân sách quốc phòng thêm lên 10,2 tỉ crown Thụy Điển trong 5 năm tới.