Mỹ - Pháp căng thẳng vì do thám

Quan hệ giữa hai đồng minh Mỹ và Pháp đang có dấu hiệu căng thẳng sau khi báo Le Monde tiết lộ Cơ quan An ninh quốc  gia Mỹ (NSA) theo dõi cuộc gọi của hàng triệu người Pháp.

Phía Nhà Trắng ra tuyên bố cho biết hai nhà lãnh đạo Obama và Hollande đã trao đổi về những tiết lộ gần đây trên báo chí về hoạt động của NSA tại Pháp, trong đó có một số thông tin làm dấy lên nỗi lo ngại về pháp lý. Dù vậy, tuyên bố này cũng phàn nàn rằng một số thông tin đã bị bóp méo. Nhà Trắng khẳng định: “Tổng thống Obama nói rõ rằng ông đã cho xem xét lại quá trình thu thập thông tin tình báo để đạt được sự cân bằng hợp lý giữa mối lo ngại an ninh chính đáng của công dân Mỹ cùng đồng minh và sự riêng tư cá nhân”.

Trong tuyên bố đưa ra trước khi ông Obama gọi cho ông Hollande, người phát ngôn Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ Caitlin Hayden tìm cách giảm nhẹ mức độ nghiêm trọng của cáo buộc khi cho rằng nước nào cũng do thám chứ không riêng gì Mỹ. Bà khẳng định: “Chúng tôi đã nói rõ rằng Mỹ chỉ thu thập những loại thông tin tình báo nước ngoài như mọi nước khác”. Như để củng cố thêm khẳng định này, ông Bob Baer, một cựu nhân viên tình báo Mỹ từng hoạt động ở Pháp 3 năm, được hãng tin AP dẫn lời cho biết chính tình báo Pháp cũng thường xuyên do thám người Mỹ, trong đó có cả nhà ngoại giao và doanh nhân.

Đài Euronews nhận định rằng quan hệ Pháp - Mỹ chỉ mới được cải thiện nhờ nỗ lực của cả hai phía sau những bất đồng về cuộc chiến Iraq.  Dù vậy, tiết lộ mới nói trên đe dọa tác động tiêu cực đến quan hệ hai nước, đồng thời khiến Ngoại trưởng Mỹ John Kerry gặp không ít bối rối khi đang ở thăm Pháp. Tại cuộc gặp ông John Kerry hôm 22-10, Ngoại trưởng Pháp Laurent Fabius một lần nữa nhắc lại lời yêu cầu Mỹ giải thích và chấm dứt những hành động do thám tương tự trong tương lai.

Phía ông Kerry chỉ cho biết Washington sẽ tiếp tục các cuộc tư vấn song phương với Paris để giải quyết vụ việc. Ông thừa nhận: “Việc bảo đảm an toàn của người dân trong thế giới ngày nay là một nhiệm vụ rất khó khăn và phức tạp…”.

Báo Le Monde đăng tải thông tin trên dựa vào những rò rỉ của Edward Snowden, cựu nhân viên Cơ quan Tình báo trung ương Mỹ. Ông Gleen Greenwald, cựu phóng viên tờ The Guardian (Anh) và là đồng tác giả bài báo này, hôm 21-10 tiết lộ thêm rằng tất cả các nước Mỹ Latin đều bị Mỹ do thám.  Phát biểu qua video tại hội nghị lần thứ 69 của Hiệp hội Báo chí liên Mỹ (IAPA) ở Denver - Mỹ, ông Greenwald cho biết nhiều hội nghị ở châu Mỹ Latin đã bị theo dõi, trong đó có hội nghị của Tổ chức Các nước châu Mỹ (OAS) và những cuộc đàm phán về các hiệp định thương mại tự do.

Glenn Greenwald, một phóng viên Mỹ đang sống ở Brazil, không công bố chi tiết mà chỉ hứa sẽ có những bài viết cụ thể về từng trường hợp do thám nói trên. Ông cũng khẳng định sẽ tiết lộ thêm về hoạt động do thám ngay trong lòng nước Mỹ.