Nga trở lại Đông Nam Á

Những động thái trên diễn ra giữa lúc Moscow đang tìm cách đa dạng hóa đối tác thương mại và khôi phục vị thế ở Thái Bình Dương

Đây là bước đi cần thiết bởi kinh tế Nga đang suy thoái do giá dầu xuống thấp và đòn trừng phạt của phương Tây liên quan đến khủng hoảng Ukraine. Điều này thúc giục Nga hợp tác với khu vực đang chịu nhiều ảnh hưởng của Mỹ, Trung Quốc và Nhật Bản.

Với nhu cầu năng lượng cao và ngân sách quốc phòng đang tăng, 10 thành viên ASEAN là thị trường lớn cho các mặt hàng xuất khẩu hàng đầu của Nga, như dầu khí, công nghệ năng lượng và vũ khí.

Hồi tháng 5, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã tổ chức hội nghị thượng đỉnh các quốc gia Đông Nam Á đầu tiên trên lãnh thổ nước này tạo tiền đề cho những thỏa thuận kinh doanh và thương mại mới.

Tổng thống Nga Vladimir Putin (giữa) tăng cường sự hiện diện của Moscow ở Đông Nam Á. Ảnh: AP

Ông Matthew Sussex, chuyên gia Nga tại Trường ĐH Quốc gia Úc, nhận định: “Chúng ta bắt đầu nhìn thấy không chỉ những thỏa thuận thương mại mà còn có sự hiện diện và hợp tác an ninh quân sự, các thỏa thuận đa phương. Điều chúng ta nhìn thấy bây giờ là bằng chứng Nga nghiêm túc trong vấn đề này”.

Liên Xô trong những năm 1980 là một cường quốc hải quân ở Thái Bình Dương, triển khai 2 tàu sân bay và nhiều tàu ngầm đến đó. Tuy nhiên, sự hiện diện quân sự này đã bị thu hẹp sau khi Liên Xô tan rã.

Giờ đây, Nga đang nỗ lực khôi phục mối quan hệ quân sự ở Đông Nam Á và những khu vực khác. “Nga đẩy nhanh kế hoạch này trong thời gian gần đây do khủng hoảng kinh tế” - ông Ian Storey, chuyện gia cấp cao tại Viện Iseas Yusof Ishak (Singapore), giải thích.

Chuẩn Đô đốc Harry B. Harris Jr., chỉ huy Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương của Mỹ, cũng từng đánh giá động thái của Nga trên khắp khu vực Đông Nam Á cho thấy “một nước Nga quyết đoán và muốn lấy lại những gì đã mất".

Trong giai đoạn 2011-2015, doanh thu bán vũ khí của Nga tại Đông Nam Á đã tăng hơn gấp đôi lên đến gần 5 tỉ USD so với giai đoạn 5 năm trước đó. Cũng trong giai đoạn này, khu vực Đông Nam Á mua 15% lượng vũ khí xuất khẩu của Nga, tăng so với mức 6% của 5 năm trước đó.