Tiết lộ gần đây nhất của “người thổi còi” Edward Snowden cho thấy các cơ quan tình báo Úc đã do thám một công ty của Indonesia trong tranh chấp thương mại với Mỹ. Từ đó, Indonesia lại một lần nữa tung tin rằng Úc và Mỹ có hành động gián điệp kinh tế chống lại mình.
Liên minh Ngũ Nhãn
Nhiều quốc gia đã hoạt động gián điệp kinh tế kể từ thời La Mã cổ đại. Họ chẳng bao giờ thích công bố hành vi gián điệp của mình và đều biết nước khác cũng có hành động bí mật tương tự.
Rõ ràng, đây là sân chơi tình báo mà các quốc gia không thích thảo luận. Cơ quan Tình báo Úc thừa nhận: “Hoạt động của chúng tôi dính líu đến việc thu thập thông tin tình báo liên quan tới nhiều vấn đề: quốc phòng, đối ngoại và cả kinh tế”.
Báo The Australian khẳng định đúng lúc Snowden tiết lộ hành vi nghe lén điện thoại của Cơ quan An ninh quốc gia Mỹ (NSA) vào cuối năm ngoái, Indonesia đã làm lớn chuyện về vấn đề do thám của người Úc, trong khi lại phớt lờ việc moi bí mật kinh tế của mình từ nước Úc. Nhiều năm qua, Indonesia tích cực tìm kiếm thông tin mật về nhiều vấn đề kinh tế, trong đó có nguồn tài nguyên dầu mỏ và chủ quyền ở biển Timor.
Đề cập hoạt động gián điệp, không thể không nói đến Liên minh Ngũ Nhãn (Five Eyes Alliance) giữa Mỹ, Úc, Anh, Canada và New Zealand. Theo báo The Australian, liên minh này phân chia phạm vi hoạt động trên thế giới thông qua địa lý và chia sẻ với nhau thông tin tình báo.
Chẳng hạn, khi theo dõi các cuộc đàm phán thương mại ở Indonesia, cơ quan tình báo Úc không chỉ hành động vì quyền lợi của nước mình mà các đối tác trong Liên minh Ngũ Nhãn cũng có thể hưởng lợi. Đồng thời, khi Úc muốn thu thập thông tin kinh tế từ nơi khác trên thế giới, nước này có thể nhận trực tiếp từ các đối tác trong liên minh.
Báo The Sydney Morning Herald hiện có trong tay bằng chứng cho thấy các công ty Úc đã do thám những công ty Nhật Bản để giúp ngành công nghiệp ở Úc đàm phán thỏa thuận thương mại. Cụ thể, theo một cựu sĩ quan tình báo Úc, BHP Billton - công ty đa quốc gia khai thác mỏ và xăng dầu lớn nhất thế giới, trụ sở ở Melbourne - nằm trong số những doanh nghiệp đã được các cơ quan tình báo Úc giúp đỡ khi họ đàm phán thỏa thuận thương mại với phía Nhật.
GS Gregory Clark, từng là một nhà ngoại giao, xác nhận rằng các cơ quan tình báo Úc từ lâu đã nhắm vào những công ty Nhật Bản. Theo ông, thông tin về kinh doanh là mục tiêu chính của các cơ quan tình báo. Ông viết trên báo The Japan Times rằng các công ty Úc là những đơn vị thụ hưởng lợi ích từ hoạt động gián điệp. “Ở Úc, các công ty được trợ giúp để có tài liệu tình báo về các điều khoản hợp đồng của phía Nhật và những đàm phán thương mại khác” - GS Clark nhấn mạnh.
Ai cũng làm thế cả!
Ông Michel Juneau-Katsuya, cựu sĩ quan tình báo cao cấp của Cơ quan Tình báo An ninh Canada (CSIS), xác nhận: “Kể từ khi kết thúc chiến tranh lạnh, chúng tôi đã chuyển từ đối đầu quân sự sang đối đầu kinh tế và nhận thức được rằng cần bảo vệ tài sản của mình. Câu hỏi đặt ra là chúng tôi hoạt động gián điệp ở đâu và chống lại ai. Về cơ bản, câu trả lời là mọi nơi và mọi người liên quan đến vấn đề an ninh quốc gia của chúng tôi. An ninh kinh tế được xem là một bộ phận của an ninh quốc gia”.
Gần đây, Canada đã can dự vào một cuộc tranh cãi ngoại giao với Brazil sau khi mạng lưới truyền hình Globo (Brazil) đưa tin Cơ quan An ninh Canada (CSEC) sử dụng dữ liệu điện thoại và thư điện tử để lập bản đồ các cuộc tiếp xúc của Bộ Mỏ và Năng lượng Brazil. Sau khi xuất hiện thông tin này, dư luận đã dấy lên các mối ngờ vực về hoạt động gián điệp kinh tế của Canada nhắm vào Brazil. Theo đài CBC News, người ta đặt nghi vấn vì sao Canada lại nhắm vào quốc gia Nam Mỹ này.
Ông Juneau-Katsuya không hề ngạc nhiên về cáo buộc gián điệp nêu trên, đồng thời quả quyết kể từ khi kết thúc chiến tranh lạnh, các quốc gia đều làm thế cả. Ông nói: “Chúng tôi do thám các quốc gia đang nhắm đến mình và cũng nhắm đến những quốc gia tìm được nhiều lợi ích cho Canada”. Theo ông, Brazil từng bị bắt quả tang do thám Công ty Bombardier ở Montreal cách đây vài năm.
Thế nhưng, PGS Jean Daudelin, chuyên gia về Brazil và Trung Mỹ tại Trường Quan hệ quốc tế Norman Paterson, cho rằng hành vi do thám Brazil chẳng ý nghĩa gì đối với Canada. Ông bày tỏ: “Tôi không thể tìm ra cơ sở hợp lý để giải thích cho thông tin trên”. Ông Daudelin khẳng định chẳng có nguyên nhân về an ninh hay kinh tế nào khiến Canada thực hiện hành vi gián điệp vì Brazil chỉ chiếm chưa đến 1% lượng hàng xuất khẩu và dưới 1% tổng số lượng nhập khẩu của Canada.
Theo ông Daudelin, nếu muốn tìm kiếm thông tin về ngành công nghiệp khai thác mỏ Brazil, Chính phủ Canada sẽ moi từ chính những người hoạt động trong lĩnh vực này chứ không phải từ bộ chủ quản.
Vấn đề là thông tin trên xác thực đến đâu, ai tung tin như vừa nêu và với mục đích gì trong bối cảnh các nước do thám kinh tế lẫn nhau?
Do thám ngành năng lượng Nga
Đài truyền hình Sveriges đưa tin cơ quan tình báo Thụy Điển không chỉ do thám các nhà lãnh đạo Nga, chia sẻ thông tin tình báo với NSA mà còn can dự vào hành động gián điệp công nghiệp nhắm đến những mục tiêu kinh doanh cũng như các công ty năng lượng của Nga. Một nguồn tin cho biết Công ty Năng lượng Gazprom và nhiều công ty khác ở Nga cũng là mục tiêu của tình báo Thụy Điển.
Bình luận về sự thu thập thông tin tình báo giữa Mỹ và Thụy Điển, nhà báo Glenn Greenwald (báo The Guardian) nhận định: “Hai nước này làm việc cùng nhau khi nhận thức được quyền lợi của họ ngang nhau. Chuyện này chẳng liên quan gì đến an ninh quốc gia cả. Họ do thám các công ty năng lượng Nga là để giành được ưu thế về kinh tế”.
(*) Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 22-2
và quét mã QR
Bình luận (0)