Trở lại trong hoài nghi

“Hôm nay là một ngày đẹp của chính trị, công lý và nền pháp trị. Tôi đang trở lại sân chơi để xây dựng… một nước Ý tốt hơn, tự do hơn và công bằng hơn” - tỉ phú 79 tuổi tuyên bố sau khi đón nhận thông tin tốt lành nói trên vào giữa tuần này.

Ông Berlusconi được bầu làm thủ tướng lần đầu tiên vào năm 1994 và nắm giữ vị trí này trong 3 nhiệm kỳ kéo dài tổng cộng 9 năm trước khi buộc phải từ chức năm 2011. Khi đó, ông đối mặt không ít vấn đề pháp lý và bê bối giữa lúc kinh tế gặp khó khăn. Gây xôn xao nhất chính là vụ bê bối mua dâm nói trên, khiến ông bị kết án sơ thẩm 7 năm tù năm 2013. Trước khi có phán quyết trên, ông vừa thi hành xong bản án lao động công ích 1 năm vì tội danh trốn thuế và gian lận tài chính. Ngoài ra, ông còn bị cấm giữ vị trí trong cơ quan nhà nước trong 2 năm (tính từ năm 2014), đồng thời bị cấm tham gia tranh cử ở Ý và Nghị viện châu Âu trong vòng 6 năm (tính từ năm 2013).

Ông Silvio Berlusconi Ảnh: Reuters

Những vụ bê bối trên góp phần khiến ông Berlusconi cùng Đảng Forza Italia của mình mất dần sức mạnh thời gian qua, đồng thời tạo điều kiện cho những ngôi sao mới tỏa sáng trên bầu trời chính trường, trong đó nổi bật nhất là đương kim Thủ tướng Matteo Renzi của Đảng Dân chủ. Giovanni Orsina, một học giả tại Trường Kinh doanh LUISS ở Rome, nói với báo Telegraph (Anh) rằng các trận chiến pháp lý khiến ông Berlusconi đánh mất sự tập trung, trở nên “không chắc chắn, không rõ ràng và không hiệu quả về mặt chính trị”.

Tuy nhiên, chuyên gia này tin rằng một khi vụ bê bối gái bán dâm qua đi, ông Berlusconi có thể dành nhiều thời gian hơn để vận động cho đảng mình trong các cuộc bầu cử địa phương vào tháng 5 tới. Ngoài ra, ông dự kiến còn tập trung nỗ lực ngăn cản những đề xuất cải cách hiến pháp của chính phủ hiện nay sau khi quan hệ liên minh ngắn ngủi giữa hai đảng Forza Italia, Dân chủ  sụp đổ vào tháng rồi. Lý do là Thủ tướng Renzi ủng hộ ông Sergio Mattarella lên làm tổng thống mới bất chấp sự phản đối của ông Berlusconi.

Dù vậy, con đường trở lại quyền lực của ông Berlusconi còn đối mặt một số phiên tòa và cuộc điều tra, trong đó có cáo buộc ông trả cho một thượng nghị sĩ 3 triệu euro vào năm 2006 để lôi kéo người này gia nhập Đảng Forza Italia và gây bất ổn cho chính phủ trung hữu khi đó. Người ta thống kê ông bị buộc tội tại 33 phiên tòa kể từ khi tham gia chính trường nhưng chỉ mới bị kết án đúng 1 lần. Một vấn đề khác là uy tín Đảng Forza Italia đang sụt giảm giữa lúc nội bộ bị xào xáo. Các cuộc thăm dò dư luận mới nhất cho thấy tỉ lệ ủng hộ dành cho đảng này chỉ còn 13%, giảm 12% so với thời điểm ông Berlusconi buộc phải rời ghế thủ tướng 4 năm trước đó. “Không có phiên tòa nào có thể mang lại quyền lực như trước cho ông Berlusconi. Ông ấy không còn được xem là một thủ lĩnh có thể hợp nhất những người Ý theo đường lối bảo thủ và ủng hộ phe cánh hữu” - nhà phân tích Francesco Galietti của Công ty Tư vấn rủi ro chính trị Policy Sonar (Ý) nhận định.