“Chặt bỏ” đề án 6.700 cây

Ngày 20-3, UBND TP Hà Nội đã tổ chức họp báo. Cùng ngày, Thành ủy Hà Nội có công văn chỉ đạo kiểm tra, rà soát công tác thay thế cây xanh đô thị. Hai ngày sau, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Thế Thảo ký quyết định thành lập đoàn thanh tra liên ngành thanh tra toàn diện, sau đó yêu cầu giám đốc, phó giám đốc Sở Xây dựng kiểm điểm trách nhiệm cá nhân và đình chỉ trưởng, phó phòng, cán bộ, công chức liên quan trực tiếp đến việc thay thế cây xanh. Một loạt động thái kịp thời đã cho thấy tinh thần lắng nghe và dám chịu trách nhiệm trước dân của lãnh đạo TP Hà Nội.

Theo lãnh đạo TP Hà Nội, mục tiêu đề án cải tạo thay thế cây xanh đô thị trên nhằm nâng cao đời sống người dân, cải tạo cảnh quan môi trường, làm cho Hà Nội đẹp hơn, an toàn cho người dân hơn… Như vậy, mục tiêu của đề án quá tốt nhưng sao lại vấp phải phản ứng không đồng thuận từ dư luận? Theo tôi, sâu xa vẫn là nhận thức của một số lãnh đạo chưa thấy rõ tác dụng nhiều mặt và ý nghĩa sống còn của mảng cây xanh, nói rộng ra là không gian xanh đô thị.

Tại Việt Nam, công tác quản lý cây xanh đô thị chủ yếu dựa trên Nghị định 64/2005 của Chính phủ, Thông tư 20/2005 và 20/2009 của Bộ Xây dựng. Nội dung cơ bản các văn bản pháp luật về quản lý cây xanh đô thị chỉ đi sâu vào công tác quản lý nhà nước, ngăn ngừa phá hoại cây xanh từ phía người dân là chính, không đi sâu vào việc chỉnh trang mảng cây xanh hiện hữu và chỉ nặng về công tác quy hoạch, còn từ quy hoạch ra thực tế như thế nào thì thường bỏ lửng. Cho nên mới có chuyện ngành xây dựng Hà Nội gọi là đề án chứ không gọi tên là dự án theo quy định trong tất cả văn bản pháp luật về xây dựng hiện hành.

Kinh nghiệm thế giới về không gian xanh trong đô thị hiện nay không phải thiếu, từ việc chỉnh trang thay thế cây chết cũng phải làm xen kẽ nhiều đợt để không mất đi cảnh quan môi trường đột ngột đến việc theo dõi sức sống, chẩn đoán bệnh hoặc rủi ro của cây xanh theo phương pháp cơ sinh học. Việt Nam có thể vận dụng các kinh nghiệm quý giá này trong ngành lâm nghiệp đô thị và quản lý khai thác mảng xanh đô thị.

Như vậy, lãnh đạo Hà Nội nên ngừng hẳn đề án chặt bỏ 6.700 cây xanh khi các ngành chuyên môn tham mưu nghiên cứu chưa kỹ, khi hệ thống văn bản pháp luật về chặt bỏ thay thế cây xanh đô thị chưa rõ ràng, khi vẫn còn nhiều câu hỏi chưa được giải đáp tường minh để được sự đồng thuận cao của người dân. Tôi không phải người Hà Nội nhưng vẫn thấy bồn chồn và trống vắng khi nhìn những bức hình Hà Nội trước và sau khi chặt bỏ, thay thế cây xanh trên một số con đường Hà Nội. Chặt dễ, trồng lại mới cũng dễ nhưng có lại được hình ảnh các hàng cổ thụ ôm ấp Hà Nội thì không dễ chút nào.