Đừng làm thuê trên sân nhà

Nên vui với thành tích này vì trong một thời gian dài, Việt Nam là nước nhập siêu. Nay là một quốc gia xuất siêu, Việt Nam chứng tỏ rằng sau một thời gian oằn mình bởi suy thoái, kinh tế đất nước nay đang từng bước hồi phục.

Tuy nhiên, niềm vui ấy chưa thật sự trọn vẹn bởi thành tích xuất siêu chưa bền vững. Cụ thể: xuất siêu chủ yếu ở khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) trong khi khối doanh nghiệp nhà nước vẫn phải nhập siêu rất lớn. Nói rõ hơn, đóng góp lớn vào thành tích xuất siêu của Việt Nam là Samsung - tập đoàn Hàn Quốc đang thành công tại 2 tỉnh Bắc Ninh và Thái Nguyên, hiện đã lập dự án công nghệ cao ở TP HCM; còn hầu hết các tập đoàn và tổng công ty nhà nước vẫn phải nhập nguyên - phụ liệu phần nhiều từ Trung Quốc để phục vụ sản xuất, xuất khẩu. Qua đó cho thấy nền sản xuất nội địa còn rất yếu kém, thiếu tự chủ, phụ thuộc vào bên ngoài.

Trong bối cảnh nhiều hiệp định thương mại song phương, đa phương dần có hiệu lực, thể trạng doanh nghiệp Việt Nam đã bộc lộ dấu hiệu xuống sức thấy rõ trong cuộc cạnh tranh với doanh nghiệp nước ngoài. Ở những lĩnh vực có sự giao thoa kinh tế mạnh như bán lẻ và nhượng quyền thương mại…, nhiều doanh nghiệp trong nước đã sớm thúc thủ khi bán hầu hết cổ phần hoặc nhượng hẳn thương hiệu cho đối tác nước ngoài. Các doanh nghiệp ngoại đã lấn sân và ngày càng mạnh thêm nhờ được ưu đãi thuế quan từ các hiệp định kinh tế; trong khi đó, hàng trăm ngàn doanh nghiệp Việt Nam với 95% số này là doanh nghiệp nhỏ và vừa chưa “đánh” đã thua, chấp nhận an phận đứng ngoài cuộc chơi hoặc phải làm gia công cho “đối thủ”.

Để không phải làm thuê trên sân nhà, chúng ta cần làm chủ cuộc chơi. Làm được như vậy, nền kinh tế phải tự chủ từ một cộng đồng doanh nghiệp biết tự lực cánh sinh, giàu tinh thần tự tôn dân tộc. Hiện tư duy ấy, tinh thần ấy chưa được thể hiện rõ nét. Một khi tình trạng lệ thuộc còn duy trì, nền kinh tế của chúng ta khó có thể đi lên bằng chính đôi chân của mình.