Giá thầu tăng hàng chục tỉ đồng vẫn...OK!

Từ bài viết của ông viện trưởng

Cuối năm 2007, trong bài viết gửi Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng về những bất cập của dự án Nhiêu Lộc - Thị Nghè, TS Tô Văn Trường, Viện trưởng Viện Quy hoạch Thủy lợi Miền Nam, nhấn mạnh: “Nếu chúng ta đi sâu tìm hiểu, hệ thống lại cả một quá trình chuẩn bị và đấu thầu đến giai đoạn thi công dự án sẽ thấy những bất cập, mâu thuẫn chồng chéo dẫn đến chậm trễ”. Ông dẫn chứng: Trong giai đoạn thi công thiết kế chi tiết, BQLDA đã thông báo với Thảo Cầm Viên Sài Gòn về vị trí của giếng S32, lúc đó nằm trong chuồng lạc đà bỏ trống nên không có khoản chi phí cho việc di dời. Song, sau đó Thảo Cầm Viên Sài Gòn vẫn cho xây chuồng hươu cao cổ ở khu vực này, để rồi phải di dời gây lãng phí lớn.

Theo TS Trường, điều trớ trêu trong vụ này là Sở GTCC TP là cơ quan đồng chủ quản Thảo Cầm Viên và dự án Nhiêu Lộc - Thị Nghè. Rồi đến việc nhà thầu Trung Quốc (liên danh TianJin - Chec 3) đề nghị tách các công trình tách dòng, hố ga và cống đào hở để giao cho nhà thầu VN, với lý do để họ tập trung vào việc kích ống. Nói rõ hơn là nhà thầu đề nghị thay đổi thiết kế hạ tiết diện cống bao đoạn thượng nguồn với lý do đường ống nhỏ hơn... Đề nghị này được UBND TPHCM chấp nhận. Thực ra, nhà thầu có lãi trong kích ống nhưng bị thua lỗ trong các công trình tách dòng, hố ga và cống đào hở vì đã bỏ giá thầu quá thấp. Chưa hết, một nhân nhượng khác nữa chưa từng có trong tiền lệ là TPHCM đã quyết định điều chỉnh hợp đồng để rút bớt phần việc mà nhà thầu phải làm. Theo đó, các hạng mục thi công cống hở, thiết bị tách dòng và xả miệng tràn trị giá khoảng 38,7 tỉ đồng của gói thầu số 7 phải đấu thầu lại với giá hơn nhiều lần (nhà thầu TianJin - Chec 3 chỉ còn việc làm kích ống đủ chiều dài bờ bao). Điều này gây hậu quả lớn hơn khi tạo ra tiền lệ xấu cho các nhà thầu khác có thể dùng đây làm lý do khi chậm trễ, sẽ đề nghị tách các hạng mục không có lợi và đùn đẩy khó khăn cho chủ đầu tư...

Thi công đóng cọc bờ kè kênh Nhiêu Lộc đoạn P.11, Q.3 – TPHCM. Ảnh: T.Thạnh

Một tiền lệ xấu

Cuối tháng 2-2008, sau khi làm việc với các bên liên quan, Bộ Kế hoạch – Đầu tư (KH-ĐT) đã có văn bản báo cáo Thủ tướng về những vấn đề trong bài viết của TS Tô Văn Trường. Bộ KH-ĐT nhìn nhận: Về năng lực liên danh nhà thầu TianJin - Chec 3 thực hiện gói thầu số 7, ngay từ khi thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu, bộ đã nêu các tồn tại như vấn đề thời gian thực hiện chậm và vấn đề năng lực. Cụ thể, Chec 3 là thành viên trong liên danh chịu trách nhiệm chính về xây dựng nhưng không được phép hoạt động ở nước ngoài nên ảnh hưởng đến tính khả thi. Bộ KH-ĐT đề nghị Thủ tướng giao cho UBND TPHCM làm rõ, chuẩn xác tính hợp lệ và khả thi của liên danh TianJin - Chec 3 và chịu trách nhiệm phê duyệt kết quả đấu thầu gói thầu số 7. Tuy nhiên, liên danh này cuối cùng vẫn trúng thầu và vấn đề năng lực nhà thầu khi thực hiện hợp đồng đã bộc lộ và là một trong những nguyên nhân làm chậm tiến độ gói thầu. Ngoài ra, theo BQLDA, việc thực hiện hợp đồng số 7 bị chậm trễ còn do công việc xây lắp đối với công trình ngầm có địa chất phức tạp nên việc khảo sát và thiết kế của tư vấn không thể chuẩn xác hết được và khi thực hiện đã có nhiều phát sinh (?!).

Theo Bộ KH-ĐT, đối với vấn đề tách một phần gói thầu số 7 với giá 38,7 tỉ đồng thành gói thầu 7A để đấu giá lại với giá tăng hơn gấp 3 lần (giá gói thầu 7A được duyệt là 124 tỉ đồng theo quyết định của UBND TPHCM và đang đấu thầu lại với giá dự thầu thấp nhất là 143 tỉ đồng) sẽ tạo ra một tiền lệ xấu, cần phải khắc phục.