Mạnh mẽ để khẳng định mình

Phóng viên: Một khảo sát mới đây của tổ chức kiểm toán và tư vấn Grant Thornton  Việt Nam cho thấy tỉ lệ phụ nữ làm lãnh đạo cao cấp ở các doanh nghiệp Việt Nam đột ngột giảm từ 33% xuống 26% trong năm 2014, trong khi Tạp chí Forbes lại nhận định ngược lại. Theo bà, vì sao có sự khác biệt này?

- Bà Tôn Nữ Thị Ninh: Hiện nay, chưa đủ cơ sở để nói về một xu thế đang bị đảo ngược. Một báo cáo “Đa dạng giới và hiệu quả doanh nghiệp” khảo sát trong 6 năm (2005-2011) tại 2.360 công ty thuộc 46 quốc gia của ngân hàng Thụy Sĩ Credit Suisse công bố năm 2012, cho thấy những công ty có phụ nữ tham gia HĐQT đạt hệ số thu nhập trên vốn cao hơn trung bình 4% và tỉ lệ tăng trưởng cũng cao hơn trung bình 4%. Cuộc điều tra không làm sáng tỏ sự khác biệt đáng kể giữa doanh nghiệp có và không có phụ nữ tham gia lãnh đạo trong bối cảnh kinh tế thuận lợi. Tuy nhiên, phụ nữ làm lãnh đạo lại phát huy tác dụng rõ nhất trong điều kiện kinh tế khó khăn, suy thoái; phụ nữ bảo vệ, giúp con thuyền vượt qua bão táp có thể tốt hơn nam giới. Báo cáo của Credit Suisse cũng khẳng định việc ngày càng nhiều phụ nữ tham gia vào cơ cấu lãnh đạo và điều hành doanh nghiệp là xu thế tất yếu trên toàn cầu và đương nhiên tại Việt Nam cũng vậy.  Tôi nghĩ gia đình cũng thế thôi. Nếu gia đình có vấn đề thì bàn tay, khối óc, trái tim và bản lĩnh của phụ nữ sẽ giúp cho tổ ấm đó vượt qua khó khăn.

Bà Tôn Nữ Thị Ninh (bìa trái) tham quan triển lãm chuyên đề “Đóng góp của phụ nữ miền Nam trong công tác ngoại giao qua 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ” tại TP HCM ngày 6-3 Ảnh: PHAN ANH

Một người đàn ông điều hành doanh nghiệp cẩn thận, chỉn chu thì bị cấp dưới đánh giá là “đàn bà” nhưng một lãnh đạo nữ quyết đoán, mạnh mẽ lại được cấp dưới rất nể trọng. Vì sao có sự khác biệt như vậy, thưa bà?

- Thực ra, cái này không chỉ ở Việt Nam. Phụ nữ là tỉ mỉ, cụ thể, chịu khó còn đàn ông quyết đoán, dám chịu trách nhiệm, dám mạo hiểm. Chúng ta đang ứng phó với một định kiến về vai trò nam và nữ. Định kiến đó đang khép phụ nữ thành “tù binh” của một số đức tính. Theo tôi, phụ nữ vừa mạnh mẽ vừa duyên dáng và nữ tính không có gì là mâu thuẫn. Do sợ sự mạnh mẽ sẽ mất nữ tính nên nhiều chị em chấp nhận làm “tù binh” của một “lâu đài vàng” mà trong đó, họ phải dịu hiền, tỉ mỉ. Tuy nhiên, chị em quá mạnh mẽ mà quên hết nữ tính thì cũng bất lợi.

Trước đây, theo nhiều người “đằng sau sự thành công của một người đàn ông luôn có bóng dáng của phụ nữ” nhưng gần đây, “ranh ngôn” của giới trẻ lại cho rằng “đằng sau thành công của người phụ nữ là một mớ chén bát chưa rửa”. Bà nghĩ gì về quan điểm của giới trẻ ?

- Lại thêm một định kiến rập khuôn. Tôi nghĩ phụ nữ hiện đại phải biết tổ chức công việc và gia đình. Bát bẩn thì phải lo rửa, vấn đề là ai rửa và rửa lúc nào. Giải pháp lý tưởng là có sự phân công nhịp nhàng giữa vợ và chồng. Lúc vợ bận thì chồng phải thông cảm, làm thêm công việc. Ngược lại, khi chồng quá bận rộn, vợ phải gánh vác thay. Như vậy, chìa khóa nằm ở quan niệm bình đẳng giữa vợ và chồng. Nếu gia đình có điều kiện kinh tế, mình có thể mua sắm phương tiện, thuê dịch vụ giúp việc. Tuy nhiên, điều quan trọng là người vợ phải quan tâm, chỉ huy công việc nhà, kéo chồng mình vào việc duy trì hạnh phúc gia đình. Ngày xưa, trong gia đình luôn tồn tại hình ảnh người vợ đi làm về muộn nhưng phải lao ngay vào bếp, trong khi chồng đọc báo, xem tivi. Ngày nay, gia đình nào còn sự bất hợp lý này thì phải chê người vợ. Vì vậy, phải xây dựng “khế ước” vợ chồng từ đầu. Anh làm việc, tôi cũng làm việc, anh đem tiền về nhà, tôi cũng mang tiền về thì chúng ta phải chia sẻ. Tuy nhiên, không phải sòng phẳng đến mức 50/50, có thể phụ nữ làm nhiều hơn người đàn ông. Quan trọng nhất là sự quan tâm, phụ vào của người đàn ông.