Nông sản VN thua trên sân nhà

Thông tin trên được đưa ra tại hội thảo thúc đẩy tiêu thụ và xây dựng thương hiệu nông sản-đặc sản làng nghề tại TPHCM, do Trung tâm Nghiên cứu kinh doanh và Hỗ trợ doanh nghiệp tổ chức vào ngày 16- 10.

Bưởi, loại  trái cây đặc sản bán ở siêu thị Co.opMart Nguyễn Đình Chiểu- TPHCM. Ảnh: N. Hữu

Nông dân quá thiệt

Ông Thân Văn Tánh, Phó Chủ nhiệm HTX Xoài Châu Nghệ (tỉnh Trà Vinh), cho biết bán được hàng cho siêu thị nhưng nông dân lại phải chịu chi phí vận chuyển, mỗi đợt giao hàng chỉ có khoảng 500 kg xoài, nếu trừ tiền vận chuyển từ Trà Vinh đến TPHCM thì tính ra không còn đồng lời nào dù đã được Saigon Co.op hỗ trợ 2% giá trị lô hàng.

Những người trực tiếp sản xuất hàng nông sản bức xúc vì  hàng bán qua thương lái bị ép giá trong khi chào bán vào siêu thị thì không được. Những người trồng rau củ cho rằng phải mất ít nhất 3 tháng mới có sản phẩm, trong khi hàng vào siêu thị phải được cung cấp liên tục thì làm sao nông dân có hàng mà giao, do đó phải chấp nhận bán qua thương lái với giá thấp. Còn các hộ trồng thanh long thì cho rằng khi tới mùa thu hoạch một lúc hàng chục tấn/hộ mà sức tiêu thụ của siêu thị có hạn nên họ đành phải bán tháo ra thị trường với giá chỉ 1.000 – 2.000 đồng/kg. Thực trạng này dẫn đến việc hàng hóa nông dân làm ra có giá bán quá thấp  so với giá bán trên thị trường.

Nhiều hộ nông dân ở Tiền Giang, Cần Thơ, An Giang cho rằng các siêu thị thanh toán theo hình thức chuyển khoản (thường 10 ngày/lần thanh toán) qua hệ thống ngân hàng là gây khó cho họ. Không phải nông dân nào cũng có thể biết hình thức giao dịch này và đa phần đều muốn việc buôn bán thực hiện bằng “tiền tươi, thóc thật”. Theo bà Bùi Hạnh Thu, Phó Tổng Giám đốc Liên hiệp HTX Thương mại TPHCM (Saigon Co.op),  việc thanh toán phải tuân thủ theo quy định. Cụ thể, với lô hàng có giá trị trên 10 triệu đồng sẽ không được thanh toán bằng tiền mặt mà phải chuyển khoản.

Siêu thị thiếu hàng chất lượng để bán

Các HTX sản xuất rau củ, trái cây cho rằng đưa được hàng vào siêu thị là rất khó khăn. Ngoài việc sản phẩm không đạt tiêu chuẩn còn do họ không rành về đường đi nước bước, phải chiết khấu cho siêu thị vài chục phần trăm và thậm chí còn phải chi cho người phụ trách mua, quản lý ngành hàng và ngay cả người đứng quầy hàng...

Đại diện các siêu thị cho rằng họ vẫn phải đi tìm kiếm nguồn hàng từ khắp nơi cũng không đủ để bán. Bà Bùi Hạnh Thu cho biết sản phẩm vào được siêu thị cần phải có thương hiệu vì người tiêu dùng khó có thể chấp nhận những sản phẩm chưa có thương hiệu. Một số sản phẩm có thương hiệu, chẳng hạn như vú sữa Lò Rèn, thì không đủ hàng để xuất khẩu do đã có thương hiệu (được sự hỗ trợ từ nhiều đơn vị mới hình thành được thương hiệu). Ngay cả mặt hàng tôm khô, siêu thị đặt mua vài ba tấn nhưng chỉ mua được vài trăm ký. Còn xoài Châu Nghệ ngon không thua gì xoài cát Hòa Lộc nhưng do không có thương hiệu nên cũng không thể vào được siêu thị.