Trong khuôn khổ của chương trình triển lãm quốc tế cho ngành công nghiệp điện tử NEPCON Vietnam 2016, nhà tổ chức Reed Tradex phối hợp cùng Hiệp hội Doanh nghiệp (DN) điện tử Việt Nam (VEIA) vừa tổ chức hội thảo “Phát triển các ngành công nghiệp hỗ trợ thông qua cơ hội và lợi ích từ các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới” tại TP HCM. Các chuyên gia cung cấp thông tin, chính sách liên quan đến các hiệp định thương mại tự do (FTA) để hỗ trợ tăng dòng vốn đầu tư và tối đa hóa các cơ hội, góp phần phát triển nền công nghiệp, mở rộng thị trường.
Cạnh tranh từ thị trường tương đồng
Nhiều năm qua, Việt Nam đã thể hiện tiềm năng sẽ trở thành một trung tâm mới cho ngành công nghiệp hỗ trợ tại ASEAN, đặc biệt là trong ngành công nghiệp điện và điện tử. Thực tế rõ ràng rằng sự hiểu biết về những cơ hội và quyền lợi mang lại từ FTA sẽ nâng cao lợi ích kinh doanh cho các DN Việt Nam, đặc biệt là khi Việt Nam đang tham gia nhiều hơn vào các FTA xuyên quốc gia như TPP, RCEP, ASEAN+6...
Bà Trương Thị Chí Bình, Giám đốc Trung tâm Phát triển DN công nghiệp hỗ trợ (SIDEC), Viện Nghiên cứu Chiến lược - Chính sách công nghiệp, Bộ Công Thương, cho rằng về cơ hội và thách thức cho ngành công nghiệp Việt Nam trên đấu trường quốc tế với sự tham gia của những FTA mới sẽ tạo điều kiện thâm nhập vào những thị trường mới, rộng lớn hơn cho Việt Nam. Trong đó, RCEP với dự tính sẽ có hiệu lực vào năm 2017, 65% danh mục sản phẩm với 8.000-9.000 loại sản phẩm sẽ được miễn giảm thuế. Điều này sẽ mở ra cơ hội cho Việt Nam xuất khẩu nhiều hơn những linh kiện và bộ phận thay thế.
Cũng theo bà Bình, kéo theo đó là sự gia tăng nguồn vốn FDI tập trung vào ngành công nghiệp sản xuất, đồng nghĩa với nhiều cơ hội sẽ mở ra cho các công ty Việt Nam thâm nhập vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Nhưng mặt khác, các nhà sản xuất Việt Nam cũng cần chuẩn bị để đối đầu với sự cạnh tranh cao hơn từ những thị trường tương đồng, trong khi các tiêu chuẩn chất lượng, hàm lượng xuất xứ, biện pháp phòng vệ thương mại sẽ trở nên gắt gao hơn khi rào cản thuế quan không còn. Chi phí nhân công cũng cần được xem xét khi mà lợi ích của người lao động sẽ được tập trung quản lý trong khuôn khổ của hiệp định TPP.
Cần hỗ trợ từ nhà nước
Thông tin từ ông Isara Burintramart, Giám đốc điều hành Công ty Reed Tradex, cho thấy những hiệp định FTA mới có phạm vi rộng lớn hơn về nội dung cam kết thương mại, dịch vụ và đầu tư. Tham gia các FTA, Việt Nam có cơ hội để tái cơ cấu xuất nhập khẩu, tránh phụ thuộc quá lớn vào một thị trường. Với tác động nhiều hơn của các FTA, xuất khẩu của Việt Nam có nhiều cơ hội mở rộng. Tuy nhiên, cũng có những thử thách mà Việt Nam phải đối mặt như việc chống phá giá và chống trợ cấp.
Theo ông Lê Anh Văn - Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ pháp luật và Phát triển nguồn nhân lực, Hiệp hội DN nhỏ và vừa Việt Nam - DN Việt Nam đa phần là DN vừa và nhỏ. Nhà nước cũng đã ban hành nhiều văn bản nhằm đẩy mạnh việc phát triển công nghiệp hỗ trợ. Gần đây là Nghị định số 111/NĐ-CP của Chính phủ về phát triển công nghiệp hỗ trợ, đặt ra hàng loạt giải pháp phát triển DN công nghiệp hỗ trợ, nhất là việc hỗ trợ các DN khởi nghiệp và DN sáng tạo. Để thúc đẩy phát triển hiệu quả, cần đưa chương trình phát triển công nghiệp hỗ trợ vào nội dung của Luật Hỗ trợ DN vừa và nhỏ để tạo tính thống nhất.
Những đơn vị đang hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp phụ trợ có thể nhận được những chính sách ưu đãi từ nhà nước, chẳng hạn như Thông tư 21/2016/TT-BTC, doanh thu từ sản phẩm ưu tiên được kê khai theo tháng, theo năm, khai tạm tính theo quý. Những công ty này sẽ được hưởng mức thuế thu nhập DN 10% trong 15 năm. Ngoài ra, những công ty này còn được hưởng ưu đãi miễn, giảm tiền thuê đất, tiền sử dụng đất, thuế sử dụng đất. Đặc biệt, các DN vừa và nhỏ còn được hỗ trợ vay tối đa 70% vốn điều lệ tại các tổ chức tín dụng - ông Phạm Tuấn Anh, Phó Vụ trưởng Vụ Công nghiệp nặng - Bộ Công Thương, cung cấp.
Ông Lưu Hoàng Long, Chủ tịch Hiệp hội VEIA, cho biết năm 1996, ngành điện tử Việt Nam mới xuất khẩu được lô hàng đầu tiên trị giá chưa đến 100 triệu USD thì năm 2015 kim ngạch xuất khẩu của ngành này đã đạt hơn 57 tỉ USD, đứng đầu các ngành hàng xuất khẩu cả nước với tốc độ tăng trưởng khoảng 30%/năm. Tuy kim ngạch xuất khẩu lớn nhưng giá trị chủ yếu nằm ở những DN FDI với tỉ lệ sử dụng nội địa hóa còn thấp, khoảng 20%-30%.
Trong bối cảnh hội nhập toàn cầu, ngành công nghiệp điện tử Việt Nam có thể nắm bắt để phát triển cơ sở hạ tầng và công nghệ khi mà thuế nhập khẩu sẽ được miễn giảm đối với hàng hóa nhập khẩu để tạo tài sản cố định. Thuận lợi từ việc nhập nguyên vật liệu, vật tư, linh kiện để thực hiện dự án đầu tư.
Viết bình luận