Thông tư 37 là bước tiến quan trọng trong lộ trình tính đúng, tính đủ giá dịch vụ y tế; tăng quyền lợi của người có thẻ BHYT và được kỳ vọng sẽ phần nào kiểm soát tình trạng lạm dụng quỹ BHYT hiện nay.

Hạn chế khám nhanh, khám thần tốc

Theo Thông tư 15, kể từ ngày 15-7 tới, 88 dịch vụ kỹ thuật (DVKT) sẽ được điều chỉnh giá, trong đó 70 dịch vụ giảm bao gồm giá khám bệnh, giường bệnh, 30 DVKT và xét nghiệm; 9 dịch vụ tăng giá và bổ sung thêm 9 DVKT mới sẽ được BHXH thanh toán.

Ông Lê Văn Phúc, Phó trưởng ban phụ trách Ban Thực hiện chính sách BHYT - BHXH Việt Nam, cho biết mục đích của Thông tư 15 là giải quyết những bất cập của Thông tư 37 trước đó. Theo đó, chỉ điều chỉnh các DVKT có tần suất chỉ định lớn, chi phí lớn như khám bệnh, giường bệnh và một số DVKT liên quan đến chẩn đoán hình ảnh và xét nghiệm, y học cổ truyền, phục hồi chức năng nhằm ngăn chặn tình trạng lạm dụng chỉ định DVKT. Ông Phúc cho biết giá khám chữa bệnh theo thông tư mới sẽ được điều chỉnh giảm mạnh. Điều này sẽ ngăn chặn tình trạng các cơ sở y tế thu của người dân đến khám không nhằm mục đích chữa bệnh mà chỉ là kiểm tra sức khỏe thông thường. Hay như nội soi tai mũi họng là DVKT tăng đột biến khi được tăng giá ở Thông tư 37 trước đó, tại Thông tư 15 giá dịch vụ này giảm mạnh nhất từ 203.000 đồng còn 100.000 đồng. Đặc biệt, việc khống chế số lượt khám được thanh toán tại các bàn khám sẽ giảm tình trạng bác sĩ "khám nhanh, khám thần tốc".

Điều chỉnh dịch vụ y tế sẽ tạo điều kiện cho người dân tiếp cận dịch vụ y tế tuyến cơ sở tốt hơn

Bác sĩ Đỗ Trung Đông, Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Hà Nam, cho rằng Thông tư 15 cụ thể hóa nhiều điểm giúp các cơ sở khám chữa bệnh thực hiện việc thanh toán BHYT được thuận lợi hơn. Tuy nhiên, việc điều chỉnh giảm giá các DVKT thường xuyên sử dụng cũng sẽ ảnh hưởng đến nguồn thu của BV. "Với BV hạng 1, tiền khám hiện là 39.000 đồng nhưng tới đây giảm xuống còn 33.000 đồng, kèm theo các DVKT thông thường cũng giảm giá, như vậy với 800-1.000 bệnh nhân khám một ngày thì nguồn thu giảm đi cũng không ít, phần nào tác động đến quá trình tự chủ của đơn vị" - ông Đông nói.

Ông Lại Tiến Thành, Trung tâm Y tế huyện Yên Thành (tỉnh Ninh Bình), cho rằng các phòng khám khu vực và trạm y tế xã sẽ được tính giường nằm, như vậy sẽ thuận tiện cho người bệnh. Đây cũng là điểm phù hợp với chủ trương nâng cao chất lượng y tế tuyến cơ sở.

Một số điều cần minh bạch

Ông Nguyễn Nam Liên, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch - Tài chính (Bộ Y tế), mức giá dịch vụ của Thông tư 15 vẫn chỉ tính chi phí trực tiếp, chưa kết cấu chi phí quản lý; tiền lương vẫn tính theo mức cơ sở 1.150.000 đồng, chưa tính theo mức lương mới 1.390.000 đồng (được thực hiện từ ngày 1-7 vừa qua). Đặc biệt, Thông tư 15 đã quy định rõ ràng việc niêm yết giá công khai toàn bộ các dịch vụ đơn vị cung cấp bằng các hình thức thích hợp, rõ ràng và không gây nhầm lẫn cho người bệnh... "Việc điều chỉnh giá lần này sẽ góp phần tăng khả năng cân đối quỹ BHYT đến năm 2020 trong điều kiện chưa điều chỉnh mức đóng BHYT. Các dịch vụ điều chỉnh phần lớn là dịch vụ về giường bệnh, chẩn đoán hình ảnh và xét nghiệm nên giảm việc chỉ định dịch vụ quá mức cần thiết. Cùng đó, giá dịch vụ giảm nên phần đông chi trả của người bệnh cũng giảm giúp tăng quyền lợi của người có thẻ BHYT" - ông Liên nhấn mạnh.

Tại hội nghị, ông Lê Văn Phúc kiến nghị Bộ Y tế cần ban hành và công khai định mức kinh tế kỹ thuật để cơ sở y tế biết và thực hiện. Có những định mức trước đây hầu như cơ sở y tế không biết và người bệnh cũng không biết mình đang thụ hưởng cái gì để họ có thể giám sát. Chẳng hạn, buồng bệnh có điều hòa hay không, quần áo bệnh nhân như thế nào, có bảo đảm thay 1 lần/ngày hay 3 ngày mới thay. Bên cạnh đó, việc thanh toán chi phí giường bệnh theo định mức nhân lực của từng cơ sở y tế cũng là vấn đề đáng quan tâm. Nhân lực hiện nay ở một số cơ sở khó khăn và hiệu quả hoạt động không cao, song cần phải đánh giá công bằng. "Không thể cùng thanh toán cho giường bệnh với giá 200.000 đồng cho một bệnh viện có định mức nhân lực 0,4-0,5 nhân viên y tế/gường bệnh và một bệnh viện đầu tư 1-1,2 nhân viên y tế/giường bệnh. Như vậy, sẽ không thể giảm được việc kê giường bệnh tràn lan trong khi nhân lực có hạn" - ông Phúc nêu thực tế. Ngoài ra, đại diện BHXH Việt Nam cũng đề nghị Bộ Y tế cần có chế tài xử lý đối với trường hợp thu thêm của bệnh nhân những chi phí đã kết cấu trong giá DVKT.

Hiện nay, ở một số BV có những khoản thu thêm rất đáng báo động, người bệnh vào viện phải trả thêm khoản tiền lớn, gây ảnh hưởng quyền lợi người bệnh và tạo ra sự mất công bằng về chăm sóc y tế.