Có đến 95% ca sĩ được đào tạo bài bản trong các trường nhạc chính quy ở Việt Nam hoặc không chính quy đều theo đuổi sự nghiệp nhạc pop (đại chúng) với tâm lý “dễ dàng đến với số đông công chúng yêu nhạc”, như lời bày tỏ của nhiều ca sĩ. Còn những nơi đào tạo ca sĩ chính quy nhất hiện nay cũng chỉ giảng dạy bằng giáo trình đào tạo những giọng ca opera (cổ điển) chuyên nghiệp.
Luyện thanh là chính
Hầu như ca sĩ ở Việt Nam hiện nay được đào tạo bài bản trong các nhạc viện đều có khả năng hát opera rất tốt. Đơn giản vì giáo trình giảng dạy chung cho hệ trung cấp, cao đẳng hay đại học thanh nhạc trong các trường nhạc chính quy đều dựa trên giáo trình thanh nhạc cổ điển. Nói cách khác, nền tảng giáo dục thanh nhạc hiện nay ở Việt Nam là kỹ thuật thanh nhạc cổ điển. Vì vậy, từ những ngôi sao ca nhạc của thị trường nhạc Việt như Trần Thu Hà, Mỹ Tâm, Hồ Quỳnh Hương…, những giọng ca được đánh giá cao như Ngọc Anh (thành viên Tam ca 3A), Nguyễn Ngọc Anh, Khánh Linh, Tấn Minh…, thậm chí những giọng ca trẻ đang nổi tiếng như Võ Hạ Trâm, Văn Mai Hương, Bùi Anh Tuấn… đều được rèn luyện thanh nhạc cổ điển. Ngoại trừ những người đủ kiên nhẫn và quyết tâm theo đuổi chương trình học lên hệ cao đẳng hay đại học mới có cơ hội được học giáo trình giảng dạy thiên về chất nhạc nhẹ nhiều hơn. Vốn dĩ nhạc nhẹ là nền công nghiệp ca và diễn nên ngoài việc hấp thu những kỹ thuật thanh nhạc mang tính nền tảng, nghệ sĩ còn phải theo đuổi những khóa học về kỹ năng biểu diễn. Tuy nhiên, cho đến nay, như lời của nhiều ca sĩ được đào tạo bài bản trong các trường nhạc chính quy như nhạc viện, các trường cao đẳng, đại học văn hóa nghệ thuật: “Học viên chủ yếu được đào tạo về thanh nhạc là chính còn những giờ về kỹ năng biểu diễn cần thiết vẫn còn ít ỏi. Ca sĩ phải tự học từ nhiều nguồn tư liệu khác nhau để có thể trở thành một ca sĩ nhạc pop chuyên nghiệp”.
Cho đến nay, có đến 95% ca sĩ được đào tạo trong trường đều chọn con đường trở thành ca sĩ nhạc pop thay vì ca sĩ nhạc cổ điển như được đào tạo. Trong số đó, có những ca sĩ đã áp dụng kỹ thuật thanh nhạc cổ điển nền tảng rất thành công khi trở thành ca sĩ nhạc pop như Trần Thu Hà, Nguyễn Ngọc Anh, Hồ Quỳnh Hương, Mỹ Tâm, Khánh Linh, Văn Mai Hương… Đó là khả năng cảm thụ âm nhạc tốt và kỹ năng ứng dụng linh hoạt, thông minh những gì được học trong nhà trường khi khai phá và thể hiện những ca khúc nhạc nhẹ.
Theo nhận định của những người trong giới, bộ môn phân tích tác phẩm hay còn gọi là giải mã tác phẩm chiếm vị trí quan trọng trong việc giúp hình thành nên độ tinh tế cần thiết trong việc nắm bắt thần thái ca khúc khi thể hiện của ca sĩ. Đúng như tên gọi, bộ môn này dạy cho người học nắm bắt được tinh thần của một ca khúc.
“Cảm thụ được tác phẩm âm nhạc hay không còn tùy thuộc vào khả năng của mỗi người. Vì vậy, không phải ai cũng có thể nhận ra ca khúc hay hoặc dở đối với số đông công chúng. Có những ca sĩ luôn tìm được ca khúc ăn khách để hát nhưng có ca sĩ cả đời không tìm được một ca khúc ăn khách nào. Việc học giúp cho ca sĩ có thêm khả năng này” - nhạc sĩ Dương Khắc Linh phân tích.
Rèn giọng thôi chưa đủ
Một trong những điều khiến cho nhạc Việt trở nên mờ nhạt chính là việc ca sĩ Việt rất thiếu “gu âm nhạc” - nhạc sĩ Hoàng Huy Long nói. Điều này hoàn toàn không quá lời bởi không khó để nhận ra sự luẩn quẩn của rất nhiều ca sĩ trên thị trường âm nhạc hiện nay. Không biết làm gì và cũng không hiểu bản thân có thể làm gì nên cứ thấy ai thành công thì bắt chước, thấy nhạc sĩ nào có bài ăn khách thì hát theo, chẳng cần biết có phù hợp với khả năng hát của mình hay không.
Với nhiều ca sĩ nghiêm túc đối với nghề, dành thời gian để luyện thanh đã là nỗ lực quá lớn đối với họ. Nhiều người, trong đó có rất nhiều ngôi sao, tự hào rằng “mỗi tuần vẫn học luyện thanh cùng thầy, cô”. Nhưng điều đó hoàn toàn chưa đủ đối với một ca sĩ chuyên nghiệp bởi “luyện thanh chỉ là một phần rất nhỏ trong sự nghiệp của một ca sĩ. Phải tạo nên những nghệ sĩ có gu âm nhạc, có khả năng định hướng âm nhạc cho bản thân mình mới là điều quan trọng nhất. Đó cũng là tiêu chí mà những trường nhạc đẳng cấp quốc tế nhắm tới” - ca sĩ Thanh Bùi cho biết thêm.
Ở Việt Nam, vì chỉ được đào tạo trên nền tảng nhạc cổ điển nên dù cố gắng để bắt kịp xu hướng, trào lưu R&B, soul,… thịnh hành trên thế giới, phần lớn ca sĩ Việt luôn lúng túng, gượng gạo trong cách thể hiện. Cái khó là ở Việt Nam hiện nay, ca sĩ muốn học cũng không dễ vì không biết học ở đâu.
Ca sĩ Kỳ Phương, người vừa thành lập trường dạy nhạc HKP thuộc hệ thống trường học Hồng Hà, khẳng định những ca sĩ học trong trường và có thể nổi danh ở thị trường nhạc Việt toàn phải mày mò tìm lối đi cho mình. “Ai cũng nhận thấy những ca sĩ có chất giọng phù hợp với dòng nhạc cổ điển như ca sĩ Tạ Minh Tâm, Trọng Tấn… luôn thể hiện ca khúc theo phong cách opera chuẩn mực, họ hát rất hay nhưng có phần khô cứng. Trong khi đó, ở nhạc pop, công chúng đòi hỏi cách xử lý phải thật mềm mại, nhẹ nhàng. Nếu không đủ bản lĩnh, không học thì làm sao có được điều ấy. Ví như ca sĩ Hồng Nhung, để có được sự tinh tế trong xử lý ca khúc như hiện tại, chị đã phải học rất nhiều” - ca sĩ Kỳ Phương nói.
Kỳ tới: Học còn để làm người
và quét mã QR
Bình luận (0)