Mặt trận phía Đông

 Nếu thương trường là chiến trường thì chứng khoán phải là một chiến trường khốc liệt nhất: tiền bạc, danh vọng, địa vị có thể tan tành chỉ trong một cơn co giật của thị trường. Nơi ấy, các công ty chứng khoán là những bên tham chiến, các broker là những vị tướng xung trận. Chính thế, nên Khiêm đã đặt tên cái group chứng khoán nhóm khách hàng của mình trên diễn đàn mạng là: Mặt trận phía Đông.

Mặt trận phía Đông nơi tướng Khiêm cầm quân rất ít bị tổn thương bởi các cuộc chiến down trend - up trend. Các khách hàng do Khiêm quản lý đều có lợi nhuận. Trong khi nhiều mặt trận khác thua tan tác, tài khoản khách hàng cháy khét lẹt, tổn thất nặng nề. Chết vì tướng broker hăng máu, luôn muốn xung trận, suốt ngày hô quân mua mua, bán bán. Chết vì broker chưa có kinh nghiệm trận mạc gì, nhưng khi nào cũng phán như thánh sống, trong cơn lũ down trend lại hò hét: "Bán là thua, mua là thắng!". Các chiến binh theo lệnh tướng xuống tiền rồi đu trên đỉnh cao khi cổ phiếu rớt giá ào ào… Chết còn trợn mắt!

Kiến thức về chứng khoán của Khiêm thì ít có đồng nghiệp nào sánh bằng nhưng tính tình rất khiêm tốn và điềm tĩnh. Với các khách hàng, khi tư vấn, Khiêm luôn tận tình và khi gặp một vấn đề chưa chắn chắn, anh luôn thận trọng. Vào nghề khoảng 3 năm, Khiêm đã có hơn 200 khách hàng, riêng số thành viên tham gia nhóm trên diễn đàn phải lên đến một ngàn. Khiêm là một vị tướng hùng mạnh của Mặt trận phía Đông. Trong nghề môi giới, có lẽ anh chỉ kém vị tướng huyền thoại Hermet từng dẫn dắt 5.000 quân sĩ. Đương thời khi Hermet hô mua, hay bán một cổ phiếu nào đó thì cả sàn chứng khoán rung chuyển. Nguồn tiền đổ ra từ mấy ngàn thành viên đủ kéo một cổ phiếu tăng trần hay nằm sát sạt xuống sàn. Hermet chinh chiến 5 năm vang lừng, rồi chết trong phi vụ hô mua cổ phiếu ngành dầu khí: "Dầu là vàng trắng, giá dầu thế giới sẽ tăng lên 250 USD/thùng, mua hôm nay nhân ba tài khoản sau hai tháng!".

Không ngờ công nghệ đá phiến đã làm giá dầu cắm đầu giảm từ 150 USD/thùng về giá 40 USD/thùng. Dòng họ dầu khí lao dốc thẳng đứng không phanh. Quân sĩ chết như ngã rạ. Vị tướng anh hùng tuẫn tiết trong một phòng khách sạn trên phố Ngô Đức Kế với 20 viên thuốc ngủ liều cao để tránh món nợ vay gần 20 tỉ cho thương vụ đầu tư của mình. Rất nhiều vị tướng tên tuổi khác đã biến mất khỏi chiến trường không dấu vết trong những cơn sóng tăng, giảm của chứng khoán, nhưng Khiêm thì vẫn trụ vững với chiến thuật chỉ đầu tư cho cổ phiều tăng trưởng. Anh tư vấn cho khách hàng mua và nắm giữ một thời gian dài, khi có lợi nhuận mới bán. Mặt trận phía Đông vì vậy thường ém quân, phục kỹ, lâu lâu mới xung trận. Tránh được thương vong.

Tướng quân Khiêm vẫn đi làm bằng chiếc Ware cũ từ thời sinh viên và vẫn dùng cái latop nặng hơn 5 kg của hãng Dell. Vào dịp họp mặt đầu năm của chi nhánh chứng khoán Đông thành phố, trưởng chi nhánh thì thầm: "Mỗi khi nhận lương hằng tháng, em có nhìn qua lương các đồng nghiệp không?", rồi không đợi Khiêm trả lời nhấn nhá tiếp: "Chắc là không. Vì không nhìn nên em không biết lương em thấp nhất, thấp hơn cả mấy broker mới vào làm tập sự. Vì sao? Mặt trận gì mà không thấy quân ra trận. Chiến thuật mua và nắm giữ có lợi cho các nhà đầu tư nhưng không đóng góp gì cho doanh số của chi nhánh. Thế này, là em tự giết em, giết chi nhánh". Trưởng chi nhánh nốc cạn, dằn ly bia đánh rầm xuống bàn, nói như ra lệnh: "Mặt trận phải có tiếng súng! Cái nút mua bán trên máy tính phải nhảy lia lịa!".

Chưa xung phong liên hồi kỳ trận, nhưng sau lần gặp mặt chi nhánh, Mặt trận phía Đông đôi lúc đã nghe tiếng kèn xung trận. Doanh số tăng lên, thu nhập của Khiêm tăng. Thu nhập broker được tính bằng phần trăm của doanh số, điều đó bất cứ broker nào cũng biết rõ. Thu nhập vượt qua bảy chữ số, Khiêm thay xe… Nhưng Mặt trận Phía Đông đã bắt đầu có thương binh, tử sĩ...

***

Bất ngờ giám đốc công ty chứng khoán gọi Khiêm lên gặp. Rất ít khi giám đốc gặp tướng mặt trận. Giám đốc bắt tay, vỗ vai: "Trông rất dũng mãnh, xứng đáng là ứng cử viên trưởng Chi nhánh Tây thành phố!". Rồi hỏi ngay: "Nghe nói em có đến 1.000 quân?"; "Dạ. Năm ngoái 1.000, còn bây giờ đã hơn 2.500"; "Vậy, phải mang quân hàm trung tướng mới xứng!". Rồi, giọng giám đốc chợt chùng xuống, ngập ngừng: "Công ty có một việc khó khăn, phải em ra tay giúp mới được. Bên tự doanh đang ôm 20 triệu cổ phiếu công ty TKF. Công ty đó làm ăn cũng được. Chỉ khổ, công tác tiếp thị quá kém nên giá cứ đứng im. Giờ anh nhờ em hô giúp 2.500 thành viên bên ấy vào trận, giải cứu công ty".

Ngày hôm sau, trên diễn đàn của Mặt trận phía Đông chạy dòng chữ lớn: "Hãy thay đổi cuộc đời bạn bằng cổ phiếu TKF", "Hãy tấn công chiếm lĩnh TKF"... Liên tục 15 phiên, cổ phiếu TKF tăng trần. Các nhà đầu tư giẫm lên nhau đặt lệnh mua TKF.

Ngày thứ 16, từ sáng sớm, một trận bom tin nhắn, comment… đổ vào chiếc iPhone mới cáu của Khiêm. Rất nhiều tin nhắn hiện lên bộ mặt giận dữ với câu lệnh: Lên ngay CafeF! Khiêm bật máy tính, mở ngay trang CafeF, đập vào mắt hắn là bản thông báo: Cổ phiếu TKF bị đưa vào diện cảnh cáo vì kiểm toán phát hiện hơn 3.000 tỉ hàng tồn kho không có thực. Trên bảng điện tử: cổ phiếu TKF nằm sàn, trắng bên mua. Khiêm ôm ngay chiếc latop đang mở toang hoang cái lệnh cảnh cáo của Ủy ban Chứng khoán, lao tới phòng giám đốc:

"Ông là thằng lừa đảo. Ông biết rõ TKF sắp phá sản!".

Giám đốc cười nham nhở: "Nghề broker chúng ta nhiều khi khốn nạn như vậy! Có những tình huống rất đau đớn. Nhưng dù sao em cũng đã cứu thoát công ty. Chúng tôi quyết định thăng chức em làm Trưởng Chi nhánh Tây thành phố!". Ông ta giơ ngay ra trước mặt Khiêm tờ quyết định đóng dấu đỏ chóe đã chuẩn bị sẵn.

***

Khiêm tắt điện thoại. Khóa diễn đàn. TKF rơi thẳng đứng không có giao dịch trong 26 phiên nữa. Mặt trận phía Đông tan hoang, la liệt xác chết…

Khiêm được công ty cho đi du lịch nước ngoài (thực ra là đi trốn). Trong một tháng ấy, tin tức vẫn thường xuyên đến với hắn qua các đồng nghiệp. Phòng làm việc của Khiêm bị vây kín. Có những khách hàng nổi loạn đập phá. Trên mạng là cả một cơn bão khóc lóc, kêu than, nguyền rủa… Đồng nghiệp cho hắn biết có một ông già người Nam Bộ kiên nhẫn chờ hắn cả mấy ngày rồi mới rời đi. Đó là khách hàng điềm tĩnh nhất: không la lối, không than van, chỉ ngồi lặng im buồn bã. Ông già trước khi rời đi có viết lại cho Khiêm mấy chữ: "Qua chỉ muốn gặp em để biết tại sao!". Ông già đó có một món tiền dành dụm để mở rộng khu hồ ao nuôi ba ba nhưng không đủ, tính gửi vào chứng khoán với hy vọng sau ít năm có thể thực hiện được dự định cả đời đeo đuổi.

***

Từ nước ngoài trở về, Khiêm đội tóc giả, bịt kín mặt mới dám mò đến văn phòng cũ để lấy ít vật dụng mang đi. Đám đồng nghiệp thấy bộ dạng của Khiêm thì cười ầm lên. Hóa ra, Khiêm quá lo xa, đã một tháng trôi qua, các nhà đầu tư chán ngán, tuyệt vọng, không còn đến ăn vạ kêu khóc nữa. Các diễn đàn đã xây mồ xong cho tướng quân Mặt trận phía Đông yên nghỉ. "Không có gì quên nhanh như trên phố Wall!", thiên hạ vẫn nói vậy. Chiến trường đó nhiều khi còn khốc liệt, còn mất mát gấp trăm lần những trận chiến xương máu nhưng vì không có xác chết, không có vết máu, không ai phải lau chùi, thu dọn, nên nó dễ biến mất không dấu vết.

***

Khiêm tổ chức một lễ ra mắt Chi nhánh Tây thành phố rầm rộ. Các đồng nghiệp bắt tay, tặng hoa, chúc tụng một broker thành công, làm cho tâm trạng Khiêm phấn chấn. Ngay sau lễ khai trương chi nhánh, Khiêm ghé một tòa soạn báo để đăng quảng cáo tuyển nhân viên. Khi từ phòng quảng cáo bước ra, Khiêm đi ngang qua Ban Bạn đọc. Một ý nghĩ chợt đến, anh rẽ vào. Ừ, Khiêm sẽ góp ít tiền giúp cho một hoàn cảnh khó khăn nào đó, âu cũng là một cách quảng cáo cho chi nhánh mới!

Người phụ nữ tiếp bạn đọc nhận ra ngay Khiêm: "Rất mừng em đã thành đạt!". Tám năm trước, Khiêm rất nhiều lần đã đến đây nhận tiền từ một Mạnh Thường Quân giấu tên. Nhớ đến chuyện đó, Khiêm hỏi người phụ nữ:

"Hồi đó, em rất muốn biết tên người giúp em nhưng cô bí mật không nói. Nay, chắc chuyện đó không cần phải giữ bí mật nữa?".

"Vẫn phải giữ em ạ. Nhưng, bây giờ, em cũng là một Mạnh Thường Quân nên cô có thể tiết lộ tí chút được. Người giúp em là một ông cụ nuôi ba ba ở miền Tây. Sau em, cụ vẫn gửi đều đặn khoản tiền giúp các em sinh viên khác. Chỉ có gần đây, cụ thông báo không thể tiếp tục đóng góp nữa!".

"Có hình ảnh, có địa chỉ của cụ không ạ?".

"Cái duy nhất Ban Bạn đọc có là những phong bì thư cụ già chuyển tiền. Cụ thường nhờ người trực tiếp mang tiền đến, em có thể giữ một cái làm kỷ niệm".

Cái phong thư như bao nhiêu cái phong thư mỏng tang của bưu điện. Bên ngoài chỉ có dòng chữ: "Kính gửi Ban Bạn đọc!".

Nhìn vào dòng chữ, mắt Khiêm tối sầm lại. Đó chính là nét chữ cụ khách hàng cao tuổi, người đã gửi lại mấy dòng qua đồng nghiệp:

"Qua chỉ muốn gặp em để biết tại sao!". 

Đặng Chương Ngạn là cây bút có khả năng gây sự chú ý đối với người đọc khi khai thác những đề tài mới lạ. Hay nói đúng hơn, tác giả giỏi lột tả những chi tiết lạ từ những sự việc tưởng chừng quá quen thuộc. Tìm ra tính chất bất thường trong những cái tưởng chừng như bình thường, đó vừa là phẩm chất vừa là năng lực của một nhà văn thật sự.

Với truyện ngắn này, Đặng Chương Ngạn cho chúng ta biết đôi chút về nghề broker (môi giới chứng khoán) - một nghề thời thượng, không chỉ ở vẻ hào nhoáng bề ngoài, mà đòi hỏi ở những cái đầu cực thông minh, cực lạnh lùng. Tất cả những gì diễn ra ở phố Wall, nếu bỏ ra cả đời người cũng chưa chắc nghiền ngẫm hết được. Nhưng có một câu đáng lưu ý của một Day trader (người giao dịch chứng khoán trong ngày) rằng: "Khi mà anh nghe tiếng trái phá nổ, thì viên đại bác đã được bắn đi từ lâu rồi".

Kiếm tiền và kiếm được thật nhiều tiền là những việc mà hầu hết con người ta theo đuổi trong suốt cuộc đời. Con người ta cũng đánh giá sự thành đạt hay thất bại ở năng lực kiếm tiền. Nhưng tiền không phải là tất cả. Hiển nhiên. Như trong truyện ngắn này, Đặng Chương Ngạn đã khéo gài một cái kết thật bất ngờ, thật đau đớn. Trong hàng ngàn người bị lừa, có một người từng là ân nhân giấu mặt của tay broker thành đạt.

Cuối cùng thì con người ta, ai cũng quay trở lại vấn đề lương tâm. Hãy sống làm sao để khi trải qua tất thảy, chúng ta cảm thấy lương tâm mình thanh thản.

Trần Nhã Thụy

Up trend, down trend: Chỉ xu hướng thị trường chứng khoán tăng, giảm…

Broker: nhân viên môi giới chứng khoán

CÁC ĐƠN VỊ ĐỒNG HÀNH