Luật hóa để dễ thực hiện

Thời gian cai nghiện chưa hợp lý?

Theo cách làm hiện tại của TPHCM, thời gian cai nghiện của học viên được kéo dài từ 1-5 năm (2 năm cai nghiện và 1-3 năm tham gia lao động ở các cơ sở giải quyết việc làm). Một trong những nơi giải quyết việc làm cho người sau cai hiện nay là cụm công nghiệp Nhị Xuân. Ông Bùi Sỹ Lợi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội, cho rằng: “Thực chất việc chuyển học viên từ các trường qua Trung tâm Nhị Xuân là kéo dài thời gian cai nghiện. Chưa kể, học viên cũng là người lao động nhưng không được ký hợp đồng lao động là sai quy định”. Ông Lợi cho biết, qua trao đổi với thân nhân người cai nghiện trong đợt giám sát gần đây, nhiều gia đình không đồng tình với đề án của TP vì họ chưa được giải thích rõ ràng về chủ trương và cách làm.

Phó chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thành Tài giải thích: “Luật Phòng Chống ma túy không quy định cai nghiện 2 giai đoạn nên việc TP kéo dài thời gian cai nghiện thêm từ 1-3 năm là hành lang pháp lý để thực hiện đề án”. Phó Chủ tịch Nguyễn Thành Tài đồng tình quan điểm tùy theo đối tượng cai nghiện và hoàn cảnh để áp dụng thời gian cai nghiện cho phù hợp: Nếu là sinh viên cai nghiện từ 1-2 năm, đối tượng có trình độ thấp, không nghề nghiệp sẽ phải cai nghiện và học tập thời gian nhiều hơn.

Gánh nặng chuyển về địa phương

Với con số 30.000 người được đưa đi cai nghiện vào năm 2003, đến hết tháng 1-2008, TPHCM đã đưa trên 13.000 người trở về tái hòa nhập cộng đồng. Trong đó, có gần 11.000 người về TP, còn lại làm việc tại cụm công nghiệp Nhị Xuân và một số trung tâm. Ông Phan Anh Minh, Phó Giám đốc Công an TPHCM, lo lắng: “Như vậy, gánh nặng trách nhiệm đã chuyển về địa phương chứ không còn của các trung tâm nữa. Chính vì vậy, Trung ương cần có chế định pháp lý về quản lý người sau cai để TP thực hiện”. Cũng theo ông Phan Anh Minh, hiện TP vẫn còn 20 địa bàn phức tạp về ma túy chưa được chuyển hóa nên môi trường an toàn cho người tái hòa nhập cộng đồng là thách thức và gánh nặng của địa phương. Thêm vào đó, theo TP, tỉ lệ người tái hòa nhập cộng đồng chưa có việc làm còn cao, gần 30% nên dễ phát sinh tình trạng tái nghiện.

Vấn đề lây nhiễm HIV/AIDS khi học viên trở về địa phương cũng được bà Trương Thị Mai, Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội, đặt ra. Theo ông Lê Trường Giang, Phó Giám đốc Sở Y tế TPHCM, cứ 10 người cai nghiện có trên 6 người bị nhiễm HIV. Vì vậy, khả năng lây nhiễm trong cộng đồng phụ thuộc rất nhiều vào kết quả thực hiện tái hòa nhập cộng đồng của địa phương!

Tỉ lệ tái nghiện còn tăng

Theo UBND TP, sau thời gian trở về cộng đồng, số người tái nghiện được phát hiện là 572 người (tỉ lệ 5,58%). Tuy nhiên, ông Tài cho rằng: “Tỉ lệ tái nghiện sẽ còn tiếp tục tăng lên vì môi trường ma tuý chưa được trong sạch, tình hình thẩm lậu ma túy vẫn còn phức tạp. Do đó, để việc tổ chức cai nghiện đến nơi đến chốn, TP sẽ dồn sức thực hiện các biện pháp quản lý, giúp đỡ người tái hòa nhập cộng đồng và tăng cường phòng chống tái nghiện hơn nữa”.

Chia sẻ với khó khăn của TPHCM, bà Trương Thị Mai lưu ý chính quyền TP cần có quy định để phân rõ trách nhiệm của gia đình đối với con em cai nghiện khi trở về địa phương, tránh để chính quyền “gánh” việc giáo dục và quản lý quá nhiều. Bà Mai cũng đồng tình với kiến nghị của TPHCM với Quốc hội và Chính phủ việc phải luật hóa đề án tổ chức, dạy nghề và giải quyết việc làm cho người sau cai nghiện ma túy theo hướng đa dạng hóa hình thức cai nghiện và áp dụng nhiều mức thời gian cho các đối tượng khác nhau.