Lentine và sức khỏe con người

Lentine là tên thương mại (gốc Pháp) của một chất hóa học có công thức là C6H15N2O2-Cl, là một hợp chất tinh thể đặc, màu trắng, dễ tan trong nước lạnh. Lentine là một chất  kích hoạt thủy phân choline chậm có tác động lên cả các thụ thể của hệ thần kinh phó giao cảm.

Lentine – loại hóa chất có độc tính cao

Lentine là hóa chất được xếp loại rất nguy hiểm, có thể gây chết người và độc hại đối với môi trường nhưng không có tác động phóng xạ. Về phân loại, lentine được ghép vào nhóm hóa chất có độc tính cao, tác động tức thời, là chất gây kích thích và tác động lên một số cơ quan đặc hiệu.

Để đánh giá độc tính có thể gây tử vong của một hóa chất, trong khoa học, người ta sử dụng chỉ số LD₅₀ (lethal dose 50, có nghĩa là liều thuốc được dùng trên mỗi con chuột thí nghiệm, ở liều mà nó có thể gây chết một nửa số con vật trong lô thí nghiệm đó). Liều LD₅₀ của lentine đối với chuột nhà là 15 mg/kg thể trọng khi cho uống, còn đối với chuột hoang dại (rat) là 40 mg/kg khi cho uống và 100 microgam/kg khi tiêm vào tĩnh mạch. Đối với chó, liều LD₅₀ là 3 mg/kg khi uống.

Thuốc nhuộm tóc tràn ngập trên thị trường, loại nào có chất lentine? Ảnh: NH.PHÚ

Liều dung nạp hằng ngày cho phép ở người khi tiếp xúc qua da, mắt và niêm mạc là 6 microgam/kg (1/6.000 g/kg) thể trọng.

Lentine có khả năng thấm nhanh qua da khi tiếp xúc, qua đường hô hấp nếu hít phải. Mặc dù hấp thu qua đường tiêu hóa kém và không qua được hàng rào máu - não, nhưng ngộ độc vẫn có thể xảy ra khi nuốt phải quá liều.

Biểu hiện ngộ độc lentine ở người khá đa dạng do tác động tổn thương đa cơ quan, nên có thể gặp như nôn, buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy, đổ mồ hôi, chảy nước mắt, co đồng tử, dãn mạch, hạ thân nhiệt, hạ huyết áp và ngộ độc nặng thì có thể ngừng tim. Trên da có thể ngứa, đỏ, mọng nước, viêm.  Bệnh nhân có thể khó thở, nghẹn thở, tăng tiết dịch đường hô hấp, nặng hơn là phù phổi cấp. Triệu chứng thần kinh có thể gặp bao gồm yếu cơ, chuột rút do co thắt cơ, rối loạn tiền đình, run giật tay, co giật và có thể hôn mê.

Vì vậy, khi tiếp xúc với lentine nguyên chất, phải tuân thủ theo nguyên tắc độc chất nguy hiểm, không được hít, tránh dây vào mắt, miệng và quần áo, trong môi trường thông khí tốt, có quần áo và kính, khẩu trang bảo vệ, rửa tay kỹ sau khi dùng. Một số dẫn xuất có chứa gốc ni-tơ của cabachol có thể gây ung thư tuyến giáp trên chuột thí nghiệm khi cho uống.

Tuy nhiên, đối với con người, hiện nay chưa có bằng chứng nào về việc lentine gây ung thư, đột biến di truyền hay tác động gây quái thai.

Trong y khoa, Lentine được coi là thuốc độc

Mặc dù là một độc tố nguy hiểm, song nhờ vào cơ chế tác động của lentine lên hệ thần kinh phó giao cảm khá đặc biệt mà nó được sử dụng để làm thuốc điều trị một số bệnh mắt và giúp cho bác sĩ phẫu thuật mắt. Lentine được điều chế, có tác động làm co thắt màng bồ đào và thể mi của mắt làm tăng nhãn áp. Và cũng dựa vào cơ chế này mà trong ngành nhãn khoa sử dụng lentine để chế tạo thuốc gây co đồng tử, điều trị các bệnh nhân bị bệnh thiên đầu thống và sử dụng trong quá trình phẫu thuật. Các dạng dược phẩm của lentine có thể dùng dưới dạng viên uống, tiêm dưới da hoặc dung dịch dùng để nhỏ hoặc tiêm thẳng vào trong mắt, có nồng độ từ 0,75% đến 3%. Tuy nhiên, tai biến của thuốc này đối với mắt là có thể gây bong võng mạc. Vì tác động lên đa cơ quan như đã nêu trên, nên chỉ định sử dụng của nó rất dè dặt đối với các bệnh nhân đã có tiền sử bệnh lý tim mạch, hô hấp mãn tính, bệnh dạ dày, suy tuyến giáp, co giật và động kinh.

Hiện chưa có thể kết luận được lentine có ảnh hưởng đến thai nhi và thấm qua sữa hay không, vì vậy không nên dùng cho phụ nữ có thai và đang cho con bú. Quan trọng hơn hết, sử dụng lentine trong y khoa được coi như là một thuốc độc, cần phải được bác sĩ kê đơn, cũng như hướng dẫn sử dụng và giám sát chặt chẽ.

Ngoài ra, trong nông nghiệp, hóa chất có gốc lentine được sử dụng chế biến thuốc diệt côn trùng và nấm của cây cỏ.

Trong xử trí cấp cứu lentine, nếu vô tình tiếp xúc qua da, cần phải rửa kỹ với nước sạch trong vòng 15 phút, loại bỏ quần áo và giày dép đang mang. Nếu dính vào mắt phải loại bỏ contact lens, nếu có, rửa kỹ bằng nước ấm, sạch chảy qua vòi ít nhất 15 phút. Nếu hít phải, lập tức đưa nạn nhân ra ngoài chỗ thoáng và hỗ trợ hô hấp nhân tạo nếu cần. Nếu bệnh nhân nuốt phải, không được gây nôn. Sau khi sơ cứu phải chuyển gấp bệnh nhân đến bệnh viện.

Lentine là một hóa chất độc hại đối với sức khỏe con người và môi trường. Lentine có đặc tính thấm qua da khi hít phải và tác động lên nhiều bộ phận quan trọng của cơ thể.