Quyết giữ giọt máu đào

“Sau khi được chúng tôi tư vấn, khoảng 98% phụ nữ có HIV đến khám thai tại bệnh viện quyết định giữ lại thai nhi”. PGS-TS Vũ Thị Nhung, bác sĩ phụ trách chương trình Phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con tại Bệnh viện Hùng Vương - TPHCM, cho biết.

Hy vọng...

Vợ chồng anh C. (quận 4 - TPHCM) lấy nhau đã 5 năm nhưng vì anh có HIV nên họ không dám sinh con. Anh C. tâm sự: “Vợ tôi cứ thấy trẻ con là tủi thân, tôi cũng khổ tâm lắm. Có lần đi sinh hoạt nhóm đồng đẳng, nghe nói về chương trình can thiệp dự phòng, chúng tôi khấp khởi hy vọng nên đến Khoa Tham vấn cộng đồng Ủy ban Phòng chống HIV/AIDS TPHCM nhờ tư vấn. Hiện vợ tôi mang thai 2 tháng rồi. Chúng tôi cũng hơi lo, song nghĩ đến chuyện có con là mừng quá nên quên hết”.

Khác với anh C., chị L. (ngụ quận 8- TPHCM) mang thai ngoài ý muốn. Chị bộc bạch: “Dù rất muốn có đứa con để thủ thỉ tâm sự nhưng sợ nó mắc bệnh như mình nên tôi lại thôi”.

Lúc phát hiện có thai, chị L. hết sức hốt hoảng. Song sau khi nghe bác sĩ tư vấn cho biết có chương trình phòng ngừa, vợ chồng chị bàn nhau và quyết định giữ lại giọt máu đào của mình.

Vừa đến cổng nhà “bà bầu” N. (ngụ quận 3-TPHCM), tôi đã nghe tiếng chị nghêu ngao hát. Bụng đã khá lớn nhưng N. vẫn rất nhanh nhẹn. Khi một người bạn mời thuốc lá, N. vui vẻ xua tay: “Em bỏ lâu rồi”.

Người bạn chợt hiểu khi thấy N. đưa tay xoa xoa bụng nhưng vẫn rất ngạc nhiên: “Hồi trước nó đốt ngày cả gói thuốc; tính tình thì dữ dằn, cộc cằn chớ có dịu dàng như giờ đâu! Có con nên khác thật!”.

Không ngờ một sinh linh bé nhỏ lại có sức mạnh cảm hóa được một người mà trước kia không bạn bè, người thân, sách vở hay trường lớp nào làm được. “Ngày nào em cũng nói chuyện với con. Nó ngoan lắm, có lẽ thông minh giống ba..." - giọng N. mơ màng. Chị cười mà mắt ngân ngấn nước.

Điều dưỡng Nguyễn Thị Kim Ngân, người trực tiếp tư vấn cho người có HIV tại Bệnh viện Hùng Vương, cho biết có người đến tư vấn đã biết mình có bệnh, người khác khi đi khám thai mới biết.

Phần lớn họ ở độ tuổi 20-30, mới có con đầu lòng hay gia đình hiếm muộn nên rất muốn giữ lại đứa trẻ. Thêm vào đó, nhờ chương trình can thiệp dự phòng, tỉ lệ lây truyền từ mẹ sang con giảm đã làm cho nhiều cặp vợ chồng mắc HIV hy vọng.

... và liều lĩnh

Không may mắn như chị N. hay chị L., chuyện có HIV của chị Y. (quận 8- TPHCM) đối với gia đình là một bí mật. Chính vì vậy, mỗi lần đi khám thai, dù mệt mỏi, đau đớn, chị cũng ráng tự lo, không dám để người thân đưa rước. Mỗi lần uống thuốc, Y. cũng phải kín đáo hoặc viện hết lý do này đến lý do nọ.

Chị Y. chỉ là một trong rất nhiều nạn nhân của sự kỳ thị xã hội đối với căn bệnh thế kỷ HIV/AIDS. Bởi vậy, thái độ của họ tại các phòng khám thai là tránh xa người quen, đề phòng người lạ, thậm chí cảnh giác cả người tư vấn. Theo điều dưỡng Ngân, phụ nữ mang thai rất cần sự quan tâm, chăm sóc của người thân, nhất là chồng.

Đối với những người có HIV, điều này lại càng cần thiết. “Chúng tôi khuyên bệnh nhân nếu sợ không dám nói sự thật thì nên đưa người nhà đến phòng khám, chúng tôi sẽ trình bày rõ ràng hơn để người nhà hiểu và chấp nhận căn bệnh của con em họ. Một số bệnh nhân nghe theo nhưng cũng có nhiều người vì quá sợ gia đình nên kiên quyết giữ bí mật đến cùng!”- điều dưỡng Ngân cho biết.

Qua quan sát và tìm hiểu, chúng tôi được biết rất nhiều bà mẹ có HIV vì tin tưởng tuyệt đối vào chương trình Phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con nên chưa hề chuẩn bị tâm lý để đón nhận một đứa con có bệnh.

“Trăm đứa sinh ra chỉ có 5 đứa bệnh, không lẽ mình xui tới mức đó. Mà rủi con có bệnh thì mình cũng ráng chăm thôi” – một phụ nữ có HIV mang thai khẳng định. Thế nhưng, khi chúng tôi hỏi họ chăm một trẻ bị bệnh như thế nào, hầu hết đều lúng túng, bối rối hoặc đối phó theo kiểu “tới đâu tính tới đó”.

Một tư vấn viên (xin giấu tên) lo lắng: “Có những phụ nữ kinh tế khó khăn, mỗi lần đến khám thai, nhân viên phòng khám phải hỗ trợ tiền xe. Những trường hợp này rất đáng lo vì khi trẻ ra đời có nhiều nhu cầu, chỉ tiền sữa cho trẻ (ngành y tế khuyến cáo trẻ do bà mẹ có HIV sinh ra không được bú sữa mẹ) đã là một vấn đề lớn. Nếu không có tiền mua sữa, họ sẽ cho trẻ bú sữa mẹ, như vậy khả năng trẻ mắc bệnh sẽ rất cao”.

Kỳ tới: Những “bản án” lơ lửng