Né qua, đá lại

Đến nhiều nơi ở Long An, Tiền Giang, Bến Tre, Đồng Tháp..., rất nhiều lần chúng tôi nghe lời thoái thác quen thuộc của những người có trách nhiệm: “Tôi không phải là người phát ngôn (NPN). Nhà báo hãy tìm NPN để lấy thông tin”.

Nhưng, hỏi NPN là ai, ở đâu, nhiều ban, ngành, địa phương đã không chỉ ra cụ thể. Hầu hết các đơn vị khi chúng tôi đặt vấn đề tìm hiểu thông tin nào đó đều chỉ sang UBND tỉnh, TP.

Đến UBND tỉnh, TP, chúng tôi lại bị từ chối cung cấp thông tin với lý do vấn đề cần tìm hiểu thuộc ngành kia, cấp nọ có trách nhiệm trả lời; tỉnh, TP chỉ nắm những chuyện quan trọng, chung chung...

Khi tìm hiểu thông tin xung quanh tình hình dịch bệnh sốt xuất huyết đang bùng phát tại một bệnh viện ở TPHCM (ảnh), phóng viên gặp không ít khó khăn vì bị người có trách nhiệm né qua, đá lại

NPN, anh là ai?

Ở không ít nơi, NPN không được xác định rõ ràng, không được công bố rộng rãi. Đơn cử như tại Tiền Giang, có dạo tỉnh quy định mỗi tháng tiếp xúc với báo chí 2 lần để cung cấp thông tin, NPN là một cán bộ văn phòng UBND tỉnh.

Nói là cung cấp thông tin, song khi cánh phóng viên hỏi đến rất nhiều việc thì NPN đều lặp lại điệp khúc: “Chúng tôi ghi nhận, sẽ tìm hiểu và cung cấp vào lần gặp sau”. Điều đáng buồn là lần sau NPN cũng lại tiếp tục hứa hẹn.

Sau đó, UBND tỉnh Tiền Giang quy định 3 tháng họp báo một lần, song báo chí lại không rõ NPN chính thức là ai, vì lúc thì do chánh văn phòng UBND tỉnh, khi thì một vị phó chủ tịch chủ trì trả lời báo chí.

Những cuộc họp báo này có đầy đủ các ban, ngành của tỉnh tham dự nhưng nhiều câu hỏi của nhà báo về những vấn đề dư luận đang quan tâm, người dân bức xúc thì không có ai đứng ra trả lời mà người chủ trì cứ khất lần khất lữa.

Cuối năm 2008, UBND tỉnh Long An công bố NPN là Phó Chủ tịch Đỗ Hoàng Việt; các cấp, ban, ngành cũng được bố trí NPN để cung cấp thông tin cho báo chí.

Vậy mà khi chúng tôi đến các ban, ngành, địa phương ở Long An, hầu hết đều chỉ đến UBND tỉnh, với lý do ở chỗ họ chưa có NPN hoặc không được phép phát ngôn.
 
Nhiều lần chúng tôi liên hệ với ông Đỗ Hoàng Việt, NPN của UBND tỉnh Long An, để xin cung cấp thông tin nhưng rất ít khi gặp được quan chức này, do ông bận quá nhiều việc.

Đầu năm 2009, UBND tỉnh Long An cũng quy định 3 tháng họp báo một lần. Song, tương tự như ở Tiền Giang, đại diện các cấp, ban, ngành dự họp báo, người thì hẹn tới hẹn lui, kẻ lại từ chối nhiều vấn đề báo chí đặt ra.

Do vậy, trong một cuộc họp báo mới đây, UBND tỉnh Long An đã chỉ đạo cơ quan, đơn vị nào không trả lời được tại chỗ thì hẹn cụ thể với báo chí hoặc phải trả lời bằng văn bản. Tuy nhiên, những chỉ đạo như vậy thường không được thực hiện.

Dưới chỉ lên, trên trỏ xuống

Cách nay không lâu, chúng tôi đến một bệnh viện ở TPHCM để tìm hiểu thông tin xung quanh tình hình dịch bệnh sốt xuất huyết bùng phát ở trẻ em; đồng thời nhờ bác sĩ chuyên môn phát biểu ý kiến khuyến cáo người dân trong việc phòng chống dịch bệnh cho con em.

Cứ ngỡ chuyện này quá đơn giản, không cần phải tìm đến NPN của bệnh viện – vì NPN không thể hiểu rõ tình hình dịch bệnh như bác sĩ chuyên môn, song chúng tôi đã vấp ngay rào cản từ vị bác sĩ này.

Ông thẳng thừng: “Cái này phải là NPN của bệnh viện nói hoặc có ý kiến của lãnh đạo bệnh viện cho phép, tôi mới nói”.

Khi chúng tôi xuất trình thẻ nhà báo xin gặp lãnh đạo bệnh viện, thư ký giám đốc vẫn đòi chúng tôi phải có giấy giới thiệu của cơ quan!

Điều oái oăm là khi chúng tôi gặp được lãnh đạo bệnh viện, vị này đã lắc đầu: “Những chuyện cụ thể, chuyên môn này thì bác sĩ ở khoa nắm rõ hơn chúng tôi”.
































































































































































































































































































































Rõ khổ! Nhà báo muốn thông tin về một loại dịch bệnh đang đe dọa cộng đồng song cơ quan có trách nhiệm thì lại chỉ lên, trỏ xuống.

Mới đây, khi chúng tôi đến trung tâm y tế dự phòng của một quận ngoại thành TPHCM để tìm hiểu về bệnh tiêu chảy và tình trạng ngộ độc thực phẩm trong trường học cũng gặp tình cảnh tương tự.

Lãnh đạo trung tâm nằng nặc bảo chúng tôi phải tìm đến NPN của quận là vị chánh văn phòng UBND.


Thuyết phục mãi không xong, chúng tôi đành tìm đến NPN của UBND quận. Vị chánh văn phòng UBND quận ngao ngán: “Trung tâm cung cấp được rồi, sao lại chỉ lên đây, máy móc quá! Chúng tôi làm sao nắm cụ thể được những thông tin này để cung cấp cho báo chí?”