Căng tín dụng phi sản xuất

Tổng dư nợ cho vay tăng không đáng kể vì hạn mức tăng trưởng tín dụng bị khống chế dưới 20%/tổng dư nợ cho vay, khó thu hồi nợ… là những yếu tố khiến các ngân hàng (NH) căng thẳng trong việc giảm dư nợ cho vay phi sản xuất.

Khó thu hồi nợ bất động sản

Theo quy định của NH Nhà nước, ngày 30-6 là hạn chót các NH giảm tỉ trọng dư nợ cho vay phi sản xuất (chủ yếu là cho vay bất động sản, tiêu dùng, chứng khoán) xuống còn 22%/tổng dư nợ cho vay. Trước đó, tại thời điểm quy định này được ban hành (đầu tháng 3-2011), trong số 42 NH, có 18 NH có tỉ trọng cho vay phi sản xuất trên 25% và 24 NH có tỉ trọng trên 26%. Từ đó đến nay, các NH đồng loạt hạn chế cho vay phi sản xuất, tích cực thu hồi vốn từ khách hàng đã vay tiền đầu tư bất động sản, chứng khoán, mua sắm ô tô, vật dụng gia đình, du học…

Nhiều ngân hàng đang phải tăng cường thu hồi vốn vay tiêu dùng, chứng khoán, bất động sản. Ảnh: TẤN THẠNH

Cán bộ tín dụng của nhiều NH cho biết việc thu hồi nợ cho vay tiêu dùng, chứng khoán… không khó vì đây là các khoản vay ngắn hạn, tài sản thế chấp là các loại hàng hóa mà NH có thể nhanh chóng phát mãi để thu hồi vốn. Ví dụ, nếu người vay tiền để đầu tư chứng khoán không trả được nợ, NH sẽ thu hồi vốn từ việc giải chấp số cổ phiếu mà bên vay đã thế chấp...

Loay hoay ứng phó

Nhiều ý kiến cho rằng các NH cần tập trung vốn cho sản xuất kinh doanh để tổng dư nợ cho vay tăng lên sẽ giảm được tỉ trọng cho vay phi sản xuất. Thế nhưng, do các NH đua tăng lãi suất đầu vào lên 17%- 19% nên lãi suất cho vay sản xuất kinh doanh leo lên 20%-22%/năm, đồng thời điều kiện vay thắt chặt nên không mấy doanh nghiệp tiếp cận vốn. Vì thế, tổng dư nợ cho vay của nhiều NH tăng thêm không đáng kể, không thể giảm nhanh tỉ trọng cho vay phi sản xuất.

Phó tổng giám đốc một NH ở TPHCM cho biết đến ngày 30-6, NH của ông chỉ có thể giảm tỉ lệ cho vay phi sản xuất xuống 25%, tức giảm được 1% so với đầu tháng 3-2011. Nhiều NH khác cũng cho biết không thể đưa tỉ trọng cho vay phi sản xuất về đúng quy định.

Trước tình hình trên, một số NH đã đối phó bằng cách phối hợp với doanh nghiệp bất động sản tiếp tục cho vay sản xuất kinh doanh, trả nợ cũ để hợp thức hóa việc thu hồi nợ bất động sản giảm nhằm giảm tỉ trọng cho vay phi sản xuất. Trong khi đó, không ít chi nhánh của các NH ở các tỉnh lẻ mạnh tay huy động vốn với lãi suất 20%/năm, rồi biến tướng số vốn huy động được thành số tiền thu hồi từ cho vay phi sản xuất...

Trao đổi với báo giới, lãnh đạo của nhiều NH thương mại đề xuất NH Nhà nước giữ nguyên thời hạn chót giảm tỉ trọng cho vay phi sản xuất nhưng nâng tỉ trọng lên 24%, rồi đến ngày 30-9 còn 22% và đến hết năm 2011 là 16% để các NH có thêm thời gian đốc thúc khách hàng trả nợ. Tuy nhiên, một quan chức của NH Nhà nước cho biết đầu tuần tới, NH Nhà nước sẽ làm việc trực tiếp với các NH thương mại về các vấn đề liên quan đến tín dụng. Theo đó, nhiều khả năng NH Nhà nước sẽ cụ thể hóa thời hạn, tỉ trọng cho vay phi sản xuất đối với từng NH.