Chất lượng giáo dục không là Phù Đổng

Nếu ai hỏi tôi kết quả tốt nghiệp THPT cao đặc biệt của năm nay thể hiện điều gì thì tôi xin trả lời: Người than thở, kẻ vui mừng.

Những nghịch lý

Trước hết, phải thấy thực tế đang có sự giằng co về quan niệm tổ chức thi cử trong ngành giáo dục, đặc biệt là trong giới lãnh đạo. Những người lãnh đạo bao giờ cũng có ý lành mạnh là muốn thấy có nét gì đó đổi mới hơn trước, tích cực hơn trước khi mình lên nắm quyền hoặc khi có một sự kiện trọng đại nào sắp hay vừa xảy ra.

Có người thì mong thấy mặt tích cực đó qua việc coi thi nghiêm túc hơn, đánh giá đúng thực chất hơn nên đề ra chính sách “hai không”; có người thì muốn thấy nét tích cực qua việc nâng cao tỉ lệ tốt nghiệp (mà tỉ lệ tốt nghiệp thường bị quan niệm rất sai lầm là thước đo chất lượng) nên chỉ đạo “bình thường hóa” kỳ thi, bảo đảm cho học sinh nào có học thì gần như chắc chắn có thể đậu.

Trong các năm gần đây, kết quả tốt nghiệp THPT của không ít tỉnh, thành đã biến động lên xuống khôn lường, lúc đứng trên núi cao, khi rơi vào vực thẳm. Đó là do ở các địa phương này, hai thói quen (thói xấu muốn lập công bằng thành tích ảo và thói quen tốt nhìn thẳng vào sự thật mà sửa) đang đấu tranh quyết liệt bất phân thắng bại, khiến kết quả thi tốt nghiệp thành một cây kim la bàn, dao động hỗn loạn trong một “từ trường” luôn luôn thay đổi, từ cấp quản lý ở cấp cao đến cấp cơ sở và đến tận giáo viên.

Độ tin cậy thấp

Thực tiễn đang cho thấy việc thi tốt nghiệp THPT trên phạm vi toàn quốc, cả thi theo hệ phổ thông hay hệ giáo dục thường xuyên, đã không thực hiện được mục tiêu là đánh giá một cách khách quan và tin cậy thành quả của cả một giai đoạn học tập, đánh giá chất lượng dạy và học cũng như chất lượng quản lý giáo dục trong tương quan giữa các tỉnh, thành với nhau.

Kỳ thi tốt nghiệp năm nay cũng như nhiều năm qua đã đạt  độ tin cậy thấp. 

Tóm lại, kỳ thi tốt nghiệp THPT theo kiểu nước mình tổ chức lâu nay đã không còn cần thiết khi mục tiêu đặt ra đã không khả thi.