10 kiến nghị ổn định kinh tế vĩ mô

Kiến nghị 1: Để nền kinh tế phát triển bền vững trong trung và dài hạn cần bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô một cách vững chắc và coi đây là ưu tiên hàng đầu trong thời gian tới.

Kiến nghị 2: Đổi mới mô hình tăng trưởng và tái cấu trúc nền kinh tế theo hướng bền vững là một yêu cầu cấp bách để giải quyết tận gốc rễ các nguyên nhân gây ra bất ổn vĩ mô trong ngắn hạn.

Từ nhận định rằng bất ổn vĩ mô tái diễn có tính chu kỳ trong vài năm qua, chứa đựng nguy cơ tạo vòng xoáy bất ổn và xu hướng suy thoái trong trung và dài hạn rất đáng lo ngại, Ủy ban-Viện đưa ra 5 đề xuất, trong đó có đề nghị tái cấu trúc hệ thống ngân hàng, quyết liệt sắp xếp lại các ngân hàng thương mại, loại bỏ những ngân hàng quá yếu kém, là tác nhân của các cuộc đua lãi suất, gây bất ổn và rủi ro cho toàn hệ thống.

Kiến nghị 3: Thay đổi chiến lược phát triển công nghiệp dựa chủ yếu vào khu vực kinh tế Nhà nước mà không xét tới yếu tố lợi thế so sánh, khuyến khích các ngành và khu vực có lợi thế so sánh và hiệu quả hơn.

Ủy ban-Viện cho rằng với chính sách công nghiệp đang theo đuổi, các tập đoàn và tổng công ty Nhà nước nhận được nhiều ưu đãi về tín dụng và chiếm tỉ trọng chi phối trong các dự án đầu tư công lớn. Trong khi đó, khu vực tư nhân dù được đánh giá là hiệu quả hơn so với khu vực Nhà nước trong tạo việc làm và xuất khẩu, lại đang bị “lấn át”.

Kiến nghị 4: Để giải quyết triệt để thâm hụt thương mại, một trong những cân đối vĩ mô quan trọng trong nền kinh tế, bên cạnh chính sách tỉ giá, công cụ hành chính hay phát triển công nghiệp hỗ trợ thì vấn đề mấu chốt cần xử lý trong trung và dài hạn là chênh lệch tiết kiệm và đầu tư trong nền kinh tế.

Thâm hụt thương mại là một trong những mất cân đối vĩ mô nghiêm trọng trong 10 năm qua. Từ đánh giá này, Ủy ban-Viện cho rằng khi nào chênh lệch giữa tiết kiệm và đầu tư - nguyên nhân gốc rễ của thâm hụt thương mại - chưa được thu hẹp thì vấn đề nhập siêu chắc chắn sẽ tiếp tục kéo dài.

Kiến nghị 5: Kiên quyết cắt giảm đầu tư công và tăng cường kỷ luật tài khóa để giảm thâm hụt ngân sách và ổn định nợ công là yếu tố quan trọng để bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô và tăng trưởng bền vững trong trung và dài hạn.

Kiến nghị 6: Xây dựng nguyên tắc và cơ chế phối hợp trong việc hoạch định và thực thi chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ một cách nhất quán và cùng hướng tới các mục tiêu ưu tiên của đất nước.

Kiến nghị 7: Tái cấu trúc khu vực doanh nghiệp Nhà nước để bảo đảm nhiệm vụ cơ bản là khắc phục những khiếm khuyết của thị trường và cung cấp hàng hóa, dịch vụ công cộng thay vì đóng vai trò chủ đạo bằng cách đầu tư dàn trải và kém hiệu quả như hiện nay.

Kiến nghị 8: Phát triển đồng bộ và cơ cấu lại hệ thống ngân hàng thương mại, giảm thiểu rủi ro qua hệ thống giám sát an toàn thị trường tài chính nói chung và các ngân hàng thương mại nói riêng là nền tảng cơ bản để ổn định kinh tế vĩ mô và phát triển bền vững.

Kiến nghị phân tích những rủi ro lớn mà hệ thống tài chính - ngân hàng đang phải đối diện như: rủi ro thanh khoản, rủi ro đạo đức đi kèm với rủi ro nợ xấu, rủi ro chéo với các thị trường tài sản gồm rủi ro tín dụng bất động sản và rủi ro chéo liên quan đến thị trường chứng khoán. “Hệ thống ngân hàng Việt Nam hiện nay trở nên rất nhạy cảm và dễ tổn thương trước những cú sốc vĩ mô bất lợi” - kiến nghị đánh giá.

Kiến nghị 9: Kiểm soát hiệu quả các dòng vốn vào-ra (FDI, ODA...) là yếu tố quan trọng trong việc bảo đảm ổn định vĩ mô cũng như giảm thiểu rủi ro khủng hoảng tài chính trong trung và dài hạn.

Kiến nghị 10: Trong trung và dài hạn, phát triển nông nghiệp, nông thôn cần được coi là chính sách ưu tiên trong các chiến lược và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tổng thể.

Cho rằng nông nghiệp đóng vai trò quan trọng giúp bình ổn kinh tế vĩ mô mỗi khi chịu tác động khủng hoảng từ bên ngoài, kiến nghị đã đề xuất một số chính sách hỗ trợ cụ thể từ tăng đầu tư, hỗ trợ lãi suất, dùng hàng rào kỹ thuật bảo vệ sản xuất trong nước…