Giá vàng tại Việt Nam đã có những đợt biến động mạnh kể từ tháng 4-2002 - đây cũng là thời điểm giá vàng thế giới bật tăng trở lại - nhưng chưa bao giờ bộc lộ nhiều bất ổn như những ngày đầu tháng 8-2011 vừa qua.
Biểu hiện lờn thuốc
Thị trường vàng Việt Nam đang có nghịch lý lớn: Là nước nhập khẩu vàng (95%), tức là ở vị trí chấp nhận giá thay vì làm giá nhưng trong thực tế, vàng nước ta luôn lập kỷ lục về giá và thường sớm hơn giá thế giới cả tháng.
Đợt cấp quota nhập khẩu 5 tấn vàng hôm 9-8 là lần cấp quota thứ 2 trong năm 2011. Thị trường đã có biểu hiện lờn thuốc trước công cụ hành chính này của NHNN, lâu lâu lại có đợt tăng giá bất thường mà ngay cả NHNN cũng thừa nhận là có biểu hiện đầu cơ. Hôm 8-8, một thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách tiền tệ đã dự đoán nhiều khả năng NHNN sẽ tung ra một biện pháp can thiệp khác, không phải cấp quota vì các doanh nghiệp vừa mới xuất vàng.
Chặn cửa liên thông với thế giới
Tháng 5-2008, NHNN ngừng cấp phép nhập khẩu vàng để hạn chế nhu cầu ngoại hối, kiềm chế thâm hụt thương mại, giảm sức ép lên lạm phát. Mặt trái của chính sách này là tạo ra khan hiếm vàng hay ít nhất là khái niệm khan hiếm vàng. Khi chênh lệch giá trong nước - quốc tế lên cao, lại không được nhập khẩu chính thức, nhà đầu cơ đẩy mạnh mua USD để nhập lậu vàng, tạo áp lực khan hiếm USD và đẩy giá ngoại tệ này lên cao.
Cơ chế xuất - nhập khẩu bị siết chặt cùng với việc cấp giao dịch tài khoản vàng trong nước và quốc tế đã khiến cửa vào, cửa ra của vàng đều bị chặn, thị trường trong nước không liên thông với thị trường thế giới.
Người dân lãnh đủ
Năm 2010, các doanh nghiệp vàng trong nước cũng đua nhau xuất khẩu khi giá thế giới vừa nhích lên. Cụ thể, tháng 5-2010, xuất khẩu vàng của Việt Nam tăng 13,8% so với tháng 4 và đến tháng 8 tăng vọt lên 45,5% so với kim ngạch xuất khẩu trong tháng 7. Chỉ trong 9 tháng đầu năm 2010, kim ngạch xuất khẩu đá quý, kim loại quý đạt 2,3 tỉ USD, trong đó chủ yếu là vàng. Hiện tượng ồ ạt xuất vàng tiếp tục tái diễn trong năm nay được nhiều chuyên gia xem là một trong những nguyên nhân tạo điều kiện cho cơn sốt vàng vừa qua.
Trong mỗi lần sốt giá, NHNN đều truyền đi thông điệp “NHNN khuyến cáo người dân cần thận trọng khi mua vàng, tránh những thiệt hại không đáng có”. Thế nhưng, cảnh ồ ạt mua vào khi giá cao rồi vội vã bán tháo khi giá giảm vẫn là “điệp khúc” lặp đi, lặp lại trong mỗi cơn sốt vàng, mà lãnh đủ hậu quả là những người dân rút tiền tiết kiệm đi mua kim loại quý này.
Tâm lý đám đông của dòng người đổ xô xếp hàng mua vàng lúc giá cao, bán lúc giá thấp không chỉ bắt nguồn từ việc thiếu thông tin mà quan trọng là từ cơ chế quản lý bất cập đối với thị trường vàng và sâu xa hơn là thực trạng nội tại của nền kinh tế. Trong bối cảnh lạm phát danh nghĩa mỗi năm 20%, gửi tiết kiệm chỉ được lãi 14% và VNĐ gần như là đồng tiền duy nhất mất giá so với đồng USD, vì thế người dân không thể không tăng tích trữ vàng.
|
Cần lập sở giao dịch vàng quốc gia Theo chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh (Viện Kinh tế - Tài chính, Học viện Tài chính), đã đến lúc thị trường vàng cần một lời giải căn cơ có tính thị trường, chuyên nghiệp và tạo điều kiện để ổn định, phát triển thị trường tài chính. Muốn vậy, cần thành lập sở giao dịch vàng quốc gia.
Bất chấp việc đóng cửa sàn vàng hoặc những thay đổi trong chính sách quản lý, nhu cầu tích trữ, đầu tư vàng vẫn còn nên kênh đầu tư vàng cần được khơi thông, tạo ra dòng chảy cho thị trường vàng dưới sự kiểm soát của Nhà nước. Ông Ánh cho rằng sở giao dịch vàng quốc gia sẽ thực hiện trên cơ sở khớp lệnh liên tục, giá vàng sẽ do cung - cầu quyết định, giúp loại bỏ tình trạng thao túng thổi giá hoặc ghìm giá quá mức bởi một số đối tượng đầu cơ như thời gian vừa qua. NHNN có thể là một đầu mối tổ chức thành lập, giám sát và quản lý vận hành sở giao dịch vàng này.
Một chuyên gia khác thuộc NHNN cũng tán thành giải pháp nghiên cứu thành lập và cho hoạt động 1-2 sở giao dịch vàng, trên cơ sở xây dựng, ban hành đầy đủ cơ chế quản lý chặt chẽ hoạt động của tổ chức này, đồng thời phân tích rõ những tác động về kinh tế - xã hội của nó ở cả tầm vi mô và vĩ mô. |
|
10 năm, giá vàng tăng 464% Ông Phí Đăng Minh, nguyên vụ phó Vụ Quản lý Ngoại hối NHNN, cho biết theo phương pháp tính chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Tổng cục Thống kê giai đoạn 5 năm 2009-2014, vàng không được tính trong 572 nhóm hàng và dịch vụ của rổ hàng hóa nhưng giá của nó lại có tác động gián tiếp đến chỉ số CPI.
Khi giá vàng tăng, các nguyên liệu đầu vào phục vụ việc sản xuất, chế tác các dòng sản phẩm liên quan đến vàng hoặc ngành vàng - bạc - đá quý sẽ tăng theo khiến giá bán các mặt hàng này cũng tăng lên.
Khi giá bán các sản phẩm kim loại, đá quý tăng, các sản phẩm này sẽ tác động gián tiếp đến rổ hàng hóa. Bên cạnh đó, giá vàng tăng còn tác động đến giá nhiều hàng hóa khác vì giao dịch nhiều tài sản có giá trị lớn đều được quy ra vàng.
Theo ông Minh, trong 10 năm 2000 - 2010, USD mất giá 37,5%, trong khi vàng lên giá 464%. Trong giai đoạn này, chỉ số vàng dự trữ của các nước đều tăng. Tổng vàng vật chất thế giới hiện có khoảng 163.000 tấn. Năm 2010, tổng nhu cầu vàng thế giới hơn 3.812 tấn, quy ngoại tệ là 150 tỉ USD. |
và quét mã QR
Bình luận (0)