Sau khi xây dựng cầu Phú Mỹ và đưa vào hoạt động, giờ đây, chủ đầu tư là Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng Phú Mỹ (PMC) cho biết đang lâm vào tình trạng… không tiền trả nợ, có nguy cơ dẫn đến phá sản. PMC chỉ còn cách “kêu” với UBND TPHCM, nếu không đồng ý những “yêu sách” mà PMC đưa ra, đơn vị này dọa sẽ trả cầu Phú Mỹ cho TP mà không cần đợi hết thời gian thu phí.
Quá nhiều ưu ái
Theo hợp đồng BOT ký kết giữa UBND TPHCM và PMC năm 2005, tổng vốn đầu tư của cầu Phú Mỹ là 1.806,52 tỉ đồng, được xây dựng và đưa vào khai thác thu phí từ tháng 1-2009, thời gian thu phí dự kiến 26 năm. Phần vốn chủ sở hữu là 30% (tức 542 tỉ đồng), phần còn lại là vốn vay của ngân hàng trong nước (khoảng 332 tỉ đồng) và ngân hàng nước ngoài (933 tỉ đồng).
Cầu Phú Mỹ, một dự án mà chủ đầu tư được nhiều ưu ái. Ảnh: TẤN THẠNH
Tuy nhiên, do đây là một trong những hợp đồng BOT xây dựng hạ tầng đầu tiên của TP, đồng thời thông cảm với những khó khăn của PMC lúc bấy giờ, UBND TP đã chấp thuận một ngoại lệ, đồng ý điều chỉnh tỉ lệ cơ cấu nguồn vốn thành 23/77, tức vốn của chủ sở hữu chỉ còn 23,6%, còn vốn vay và vốn huy động tăng thành 76,4%.
Ngoài ra, do PMC không thể trực tiếp vay tiền của ngân hàng nước ngoài nên UBND TP đã ủy nhiệm cho Công ty Đầu tư Tài chính Nhà nước TPHCM (HFIC) vay vốn của Ngân hàng Société Générale và Ngân hàng Calyon (Pháp) cho dự án BOT cầu Phú Mỹ với mức lãi suất rất thấp, từ 2% - 3%/năm dưới sự bảo lãnh của Bộ Tài chính sau khi được Thủ tướng Chính phủ cho phép vào tháng 11-2006.
Khi vay được tiền của 2 ngân hàng trên, HFIC sẽ cho PMC vay lại tiền để xây cầu Phú Mỹ, khoản nợ đó được PMC cam kết trả đủ trong vòng 10 năm. Làm việc này, HFIC chẳng “bổ béo” gì, chỉ gánh thêm việc khi đứng trung gian nhận tiền của Phú Mỹ rồi lại trả cho ngân hàng nước ngoài. Nói như vậy để thấy rằng trong bối cảnh thiếu vốn xây dựng và chủ trương kêu gọi tư nhân tham gia đầu tư hạ tầng giao thông, UBND TP đã rất nỗ lực và có phần ưu ái cho PMC vì mong mỏi có được một cây cầu đẹp, mang tính chất kết nối quan trọng đối với giao thông TP.
Liên tục cầu cứu…
Thế nhưng, chỉ sau 2 năm đưa vào sử dụng và hơn một năm thu phí cầu Phú Mỹ, PMC đã rơi vào tình trạng không tiền trả nợ. Theo tính toán của đơn vị tư vấn, trước đây, lượng xe qua cầu Phú Mỹ rất lớn, đồng nghĩa với doanh thu thu phí sẽ khả quan, dĩ nhiên là có tính đến sự phát triển mạnh mẽ của quận 7 và khu đô thị mới Thủ Thiêm (quận 2) lẫn sự liền mạch của đường Vành đai Đông TP. Thế nhưng, thực tế không “đẹp” như vậy, mỗi ngày chỉ có khoảng 5.000 lượt xe qua cầu Phú Mỹ, thấp hơn so với dự tính khoảng 7 lần.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, doanh thu thu phí của cầu Phú Mỹ từ tháng 4-2010 đến nay chỉ dao động từ 5 – 6 tỉ đồng/tháng. Với doanh thu đó, việc trả nợ ngân hàng trở nên quá sức, bằng chứng là những công văn “kêu cứu” liên tục được PMC gửi lên UBND TPHCM gần đây. Trong tháng 6 và tháng 7-2011, ít nhất 3 lần PMC đã gửi văn bản kiến nghị UBND TP hỗ trợ cho dự án BOT cầu Phú Mỹ.
Nội dung của những văn bản này na ná nhau. Cho rằng trong 5 năm đầu thu phí, PMC không có khả năng huy động đủ tiền để trả nợ gốc lẫn lãi vay cho các ngân hàng trong và ngoài nước nên PMC kiến nghị được trả nợ vay trong thời gian 15 – 20 năm thay vì 10 năm như hiện nay. PMC cũng xin không trả nợ trong 5 năm hoặc TP phải hỗ trợ cho PMC vay ưu đãi 1.000 tỉ đồng để trang trải công nợ trong 5 năm đầu tiên.
Trong trường hợp UBND TP không đồng ý những “yêu sách” trên, PMC xin bàn giao cầu Phú Mỹ cho TP trước thời hạn, khi đó TP sẽ tiếp nhận lại các khoản nợ vay của dự án và thanh toán ngay cho PMC phần vốn chủ sở hữu bằng vốn ngân sách hoặc vốn ngân sách kết hợp với quỹ đất. Hiện nay, các “yêu sách” này đang được Sở Xây dựng xem xét, đề xuất cách giải quyết.
Lập lờ
PMC cho rằng việc thu phí không đủ trả nợ là do TP chưa thực hiện đầy đủ điều kiện theo hợp đồng đã ký. Đầu tiên là chưa “đẩy” toàn bộ xe tải nặng đi các cảng qua cầu Phú Mỹ (điều 9.1 của hợp đồng), kế đến là chưa hoàn thành đồng bộ đường Vành đai Đông TP nối với cầu Phú Mỹ (vẫn còn đoạn từ cầu Rạch Chiếc 2 đến ngã tư Bình Thái chưa được xây dựng – PV) khiến xe tải nặng, xe container không thể đi một mạch từ ngã tư Bình Thái qua cầu Phú Mỹ (điều 7.4.4 của hợp đồng).
Tuy nhiên, trong điều 7.4.4 của hợp đồng BOT cầu Phú Mỹ còn nói rõ: UBND TP chỉ bù đắp khoản tiền thu phí thiếu hụt cho PMC khi doanh thu thực tế thấp hơn hẳn doanh thu dự kiến trong hợp đồng BOT. Hiện nay, doanh thu thực tế của cầu Phú Mỹ đã tương đương với doanh thu dự kiến nên dĩ nhiên, việc trả nợ phải là trách nhiệm của PMC.
PMC còn cho rằng ngoài những nguyên nhân chủ quan như trên, còn có những nguyên nhân khách quan tác động khiến đơn vị này không đủ tiền trả nợ. Điển hình là việc trả vốn vay trong vòng 10 năm, trong khi nguồn thu phí giao thông để hoàn vốn vay tối thiểu là 26 năm. Vả lại, nguồn thu của 5 năm đầu tiên chắc chắn thấp hơn những năm sau đó. Việc này PMC đã biết từ trước, không xem đó là trở ngại và vẫn khẳng định trả được nợ cho HFIC. Bây giờ, PMC lại dùng chính lập luận này để kêu ca. Nếu lúc đi vay tiền từ HFIC, PMC nói như trên thì việc vay tiền chưa chắc đã thành.
Trong công văn gửi UBND TPHCM cuối tháng 7-2011, PMC tha thiết mong TP giải quyết sớm các “yêu sách” trên để cứu công ty thoát khỏi hoàn cảnh hết sức khó khăn, có nguy cơ dẫn đến phá sản. Theo tìm hiểu của chúng tôi, đến nay, TP đã 3 lần phải tạm ứng tiền trả nợ cho PMC mặc dù PMC đã từng cam kết và khẳng định sẽ thu xếp được tiền trả nợ bằng nhiều cách.
|
Vốn đầu tư “nhảy múa”
Tháng 5-2006, PMC xin điều chỉnh tổng vốn đầu tư xây cầu Phú Mỹ từ 1.806,52 tỉ đồng lên thành 2.391 tỉ đồng do tăng cường khả năng chống động đất, bổ sung hệ thống chiếu sáng, cây xanh, thoát nước cho đường song hành hai bên cầu Phú Mỹ… Những năm sau đó, khi có biến động về giá nguyên vật liệu, PMC tiếp tục xin tăng vốn lên thành 3.030 tỉ đồng, rồi lại vọt lên thành 3.113 tỉ đồng, hiện nay là 3.408 tỉ đồng. Tuy nhiên, đến nay, UBND TPHCM chỉ mới chấp nhận cho PMC tăng vốn cầu Phú Mỹ từ 1.806,52 tỉ đồng lên 2.077 tỉ đồng |
Kỳ tới: “Trái ngọt” thành “trái đắng”
và quét mã QR
Bình luận (0)