Lương tăng chậm hơn giá

Kể từ ngày 1-10-2011, mức lương tối thiểu (LTT) vùng cho cả doanh nghiệp (DN) trong nước và DN có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) sẽ được tăng lên theo Nghị định 70/CP của Chính phủ. Tuy nhiên, sự điều chỉnh này cũng chỉ mang tính chất tình thế trong bối cảnh giá cả tăng nhanh, thu nhập của công nhân (CN) và người lao động (NLĐ) trong các DN không theo kịp.

Đau ốm, việc riêng là thiếu hụt, nợ nần

Theo Nghị định 70/CP, mức tăng trong cả 4 khu vực cũng chỉ từ 1,4 - 2 triệu đồng/người/tháng. Trong khi đó, theo khảo sát của Tổng LĐLĐ Việt Nam, mức chi phí sinh hoạt tối thiểu của NLĐ hiện nay phải trên 3 triệu đồng/tháng. Do đó, mức nâng lương này cũng chưa thể góp phần bảo đảm đời sống của NLĐ.

Với đồng lương bèo bọt, công nhân các khu công nghiệp chi tiêu hết sức dè sẻn cho bữa ăn,
không đủ tái tạo sức lao động. Ảnh: THANH NHÀN

Một vòng qua các khu công nghiệp (KCN) ở Bình Dương, Đồng Nai, TPHCM, Long An, tâm trạng chung của nhiều CN khi tiếp xúc với phóng viên Báo Người Lao Động là mừng ít lo nhiều. Mức tăng này, xét cho cùng, cũng không đáng kể so với vật giá sinh hoạt cứ lừng lững mà tiến. Tiếp xúc với lãnh đạo TPHCM vào ngày 14-5 vừa qua, cán bộ chuyên trách Công đoàn Công ty Kollan - KCX Linh Trung 1 nhìn nhận: “Chấp nhận cuộc sống tha hương, ngoài mong muốn có việc làm nuôi sống bản thân, CN còn mong muốn có chút ít tiền gửi về cho gia đình. Với mức lương hiện nay, CN không lo nổi cho bản thân”.

Thử làm một bài toán nhỏ về thu nhập của một CN trong các KCN với điều kiện được bảo đảm việc làm, sẽ thấy họ đối mặt khó khăn ra sao: Thu nhập hằng tháng (kể cả tăng ca, tiền ăn trưa, chuyên cần...) từ 2 triệu đồng đến 3 triệu đồng, họ phải trang trải chi phí nhà trọ, điện nước khoảng 800.000 đồng, tiền ăn mỗi ngày dè sẻn lắm cũng hết 30.000 đồng, các chi phí sinh hoạt cá nhân khác đều gói ghém đến mức tiết kiệm nhất mới có thể dư ra được vài trăm ngàn đồng ít ỏi để gửi về quê phụ giúp gia đình. Nếu có đám tiệc của người thân hay họ đau ốm, bệnh hoạn, chắc chắn họ lâm vào túng thiếu. Nếu bị đau ốm hoặc có việc riêng phải nghỉ, số tiền bị trừ cũng chiếm phân nửa tổng thu nhập.

Thủ thuật bình quân hóa tiền lương

Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam, ông Đặng Ngọc Tùng, cho rằng bữa ăn giữa ca cũng như các khoản phụ cấp nhà ở, xăng, chuyên cần, tiền thưởng... thực chất là tiền lương nhưng được các chủ DN tách ra, không đưa vào hợp đồng lao động nhằm tiết giảm nghĩa vụ đóng BHXH cho NLĐ.

Ngay trong từng loại hình DN, tiền lương và quản lý tiền lương cũng đã có sự bất cập, thiếu bình đẳng. TS Lê Thanh Hà, Viện Công nhân và Công đoàn, cho rằng bất cập rõ nhất là LTT chưa thống nhất giữa các loại hình DN.

Kỳ tới: Những hệ lụy buồn