Khu công nghiệp: Thừa đất vẫn xin thêm

Đây là thông tin được đưa ra tại hội thảo lấy ý kiến về quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 và kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2011-2015) do Ủy ban Kinh tế của Quốc hội và Bộ Tài nguyên - Môi trường (TN-MT) phối hợp tổ chức ngày 27-9 tại Hà Nội. 

Lấp đầy chưa đến 50% diện tích

Đánh giá về kết quả sử dụng đất khu công nghiệp (KCN) trên phạm vi cả nước, Bộ TN-MT cho biết diện tích đất lúa nước giảm 270.000 ha trong 10 năm qua chủ yếu để chuyển sang phục vụ các mục đích phát triển hạ tầng kinh tế, kỹ thuật và xã hội thiết yếu… Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ TN-MT Nguyễn Mạnh Hiển nhìn nhận việc chuyển đất lúa sang nuôi trồng thủy sản, phát triển công nghiệp, đô thị,... tại một số địa phương chưa theo quy hoạch, còn mang tính tự phát, thiếu cân nhắc đến lợi ích lâu dài gây lãng phí đất đai và tác động tiêu cực đến môi trường.

Tán đồng với ý kiến trên, GS- TSKH Đặng Hùng Võ nói thẳng: “Dư luận rất bức xúc với tình trạng sử dụng đất không hiệu quả của đất xây dựng KCN, khu kinh tế, sân bay, cảng nước sâu, sân golf, khu nghỉ dưỡng…”. Ông Đặng Hùng Võ cho biết thêm hiện cả nước có 261 KCN, chiếm giữ hơn 70.000 ha đất nhưng tỉ lệ xây dựng các cơ sở sản xuất chưa tới 50%. Có 918 cụm công nghiệp do tỉnh thành lập, chiếm 40.000 ha nhưng cũng chỉ mới có hơn 25% đất được sử dụng.

Tiếp tục bùng nổ khu công nghiệp

TS Lê Tuyển Cử, Phó Vụ trưởng Vụ Quản lý Các khu kinh tế, Bộ Kế hoạch - Đầu tư, cho rằng quá trình đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đòi hỏi phải dành một phần diện tích đất, thậm chí phải chuyển một số đất nông nghiệp, kể cả đất trồng lúa ở các vùng đồng bằng, để phát triển công nghiệp nói chung và các KCN. Ông Cử cho biết dự kiến đến năm 2020, sẽ tiếp tục thành lập và mở rộng thêm 249 KCN, với tổng diện tích đất tăng thêm 81.000 ha. Như vậy, nếu tính cả các KCN đã thành lập và số KCN hiện đã được đưa vào quy hoạch thì đến năm 2020, dự kiến cả nước sẽ có khoảng 510 KCN với tổng diện tích đất tự nhiên 153.000 ha.

Tuy nhiên, ông Lê Tuyển Cử thừa nhận thực tế ở một số địa phương, đặc biệt là vùng đồng bằng sông Hồng và đồng bằng sông Cửu Long, có chuyển một số đất nông nghiệp làm KCN. Ông Cử cho biết có ý kiến không đồng tình các KCN không ở các vùng trung du, miền núi, nơi đất rộng người thưa, sản xuất nông nghiệp kém hiệu quả mà lấy đất nông nghiệp ở vùng đồng bằng. Cũng có ý kiến cho rằng lấy đất nông nghiệp để làm KCN là tước đoạt tư liệu sản xuất của bà con nông dân, dồn họ vào cảnh khốn khó.

Để bảo vệ cho “phong trào” nở rộ KCN, ông Cử nêu lý lẽ: “Đất không chỉ là tư liệu sản xuất của sản xuất nông nghiệp mà còn là tư liệu sản xuất của sản xuất công nghiệp. Người ta không thể tiến hành hoạt động sản xuất công nghiệp “ở trên trời”. Về tình trạng người dân sau thu hồi đất thường gặp phải tình trạng thiếu đất sản xuất, cuộc sống không ổn định, ông Cử cho là có nhiều nguyên nhân và cần có giải pháp tổng thể.