Nhiều tháng tranh cãi tại Hội đồng Bảo an (HĐBA) Liên Hiệp Quốc (LHQ) về một nghị quyết lên án Syria đã sụp đổ hôm 5-10 sau khi Nga và Trung Quốc phủ quyết cách thức xử lý bao gồm khả năng trừng phạt Damascus.
Chín quốc gia, trong đó có Mỹ và các đồng minh phương Tây, đã bỏ phiếu ủng hộ cách xử trí, trong khi Brazil, Ấn Độ, Nam Phi và Lebanon bỏ phiếu trắng. Nga, nước có đồng minh ở Trung Đông là Syria, nói sẽ không chấp nhận một nghị quyết bao gồm thậm chí chỉ là sự gợi ý trừng phạt mặc dù cách diễn đạt của dự thảo nghị quyết đã được làm dịu bớt với hy vọng ngăn ngừa sự phủ quyết.
“Động thái này không ủng hộ biện pháp hướng đến dân chủ mà chúng ta nhìn thấy trong Mùa Xuân Ả Rập” - Gerard Araud, đại sứ Pháp, nói sau cuộc bỏ phiếu. Ông lưu ý rằng một số thành viên của hội đồng sẽ cố gắng một lần nữa để tìm sự đồng thuận đối với nghị quyết.
Đại sứ Mỹ, bà Susan E. Rice, đã có một trong những bài diễn văn “gây chiến” nhất trong phòng họp HĐBA, cáo buộc các đối thủ đang tìm cách tiếp tục bán vũ khí cho Syria. Bà nói người dân Trung Đông giờ đây có thể nhìn thấy rõ ràng ai đã lờ đi lời kêu gọi của họ vì dân chủ.
Nghị quyết đòi hỏi chấm dứt ngay tình trạng bạo lực ở Syria và sự giải trình của những người bị cho là chịu trách nhiệm về thảm cảnh này. Nó cũng kêu gọi một tiến trình chính trị mới được kiểm soát trong một môi trường không có bạo lực, sợ hãi và cực đoan với sự tham gia của phe đối lập.
Nghị quyết lên án những vi phạm nhân quyền có hệ thống, sử dụng vũ lực quá đáng, giết chóc và bức hại những người chống đối ở Syria; cho rằng người dân Syria cần được hưởng những quyền con người cơ bản, bao gồm quyền tự do bày tỏ ý kiến và hội họp.
Nghị quyết, do 4 nước châu Âu là Anh, Pháp, Đức và Bồ Đào Nha đề xuất có sự hợp tác của Mỹ, đã được “pha loãng” với hy vọng thuyết phục được Nga. Một sự đe dọa trừng phạt rõ ràng mà những người ủng hộ cho đó là sức mạnh của nghị quyết, đã được thay thế bằng cách diễn đạt nhẹ nhàng hơn.
Theo báo The New York Times, phiên bản đầu tiên của nghị quyết nói HĐBA sẽ xem lại thái độ của Syria đối với nghị quyết trong vòng 15 ngày và “chọn các biện pháp có mục tiêu, bao gồm cấm vận” nếu nước này không tuân thủ.
Phiên bản có chỉnh sửa được đưa ra bỏ phiếu hôm 5-10 mở rộng thời hạn chót đến 30 ngày và nói rõ rằng HĐBA sẽ “cân nhắc các lựa chọn”, bao gồm những “biện pháp” không được nói rõ theo điều khoản của Hiến chương LHQ từng được dựa vào để ban hành lệnh trừng phạt.
Theo các nhà ngoại giao, Mỹ cho rằng người châu Âu đã nhượng bộ quá nhiều nhưng cuối cùng Washington cũng ủng hộ biện pháp xử lý do họ đề nghị. Trong khi đó, Trung Quốc cho rằng lệnh cấm vận hay đe dọa cấm vận không giúp gì cho việc giải quyết vấn đề Syria.
Bình luận (0)