Học kiểu 5 x 5 = 10; 1 + 3 = 11...!

Vừa mới đi học về và gặp chúng tôi ngay nhà tại làng Díp, em Rơchâm Uốc học sinh lớp 7B, Trường THCS Ia Kreng (xã Ia Kreng, huyện Chư Pah - Gia Lai) khiến chúng tôi thật sự bất ngờ với học lực của một học sinh lớp 7. Ngay tại nhà mình, với sự giúp đỡ của bạn bè nhưng Rơchâm Uốc vẫn không thể đọc trôi chảy được một đoạn văn ngắn, không thể làm phép tính nhân, chia… Các môn học khác như Anh văn, Hóa, Lịch sử…, em đều không biết.

 

Em Rơchâm Tham, học sinh lớp 5B do thầy Đặng Ngọc Sự chủ nhiệm chỉ biết đọc, biết viết, không biết làm toán. Mặc dù đã học lớp 5 và được xem là người có học nhất trong gia đình nhưng em không thể làm phép tính cực kỳ đơn giản. Với Rơchâm Tham 5x5 = 10!?

 

Cũng theo Rơchâm Tham, lớp 5B em có 13 bạn, tất cả là đồng bào dân tộc Jrai ở làng Díp, lớp có 3 bạn nhận được giấy khen cháu ngoan Bác Hồ là bạn Thi, bạn Hương và bạn Rích, cũng giống như Rơchâm Tham, mặc dù là 1 trong 3 học sinh khá nhất lớp 5B nhưng Rơchâm Rích chỉ biết đọc, biết viết nhưng chưa biết làm toán, ngay cả đến những phép toán đơn giản nhất. Với em Rơchâm Kảo, học sinh lớp 2B thì 1+3=11!?

 

Chất lượng học tập của học sinh cấp Tiểu học và THCS ở xã Ia Kreng càng làm chúng tôi bất ngờ hơn khi em Rochâm Nghi, một cậu học sinh vừa tốt nghiệp THCS năm 2011 với bằng tốt nghiệp trung bình khoe với chúng tôi rằng: “Em biết làm toán và… biết hết, biết nhiều hơn mấy đứa trong làng Díp”.

 

Để minh chứng cho khả năng giải toán Đại số của mình, em Rơchâm Nghi ngồi xuống và thực hiện khả năng giải toán của mình trong gần 30 phút. Bài giải của Rơchâm Nghi khiến chúng tôi hết sức bất ngờ 19 x 27 = 143; 115 : 5 = 25; 6 x 73 = 329 và “hoành tráng” hơn là phép tính cộng 119 + 3.680 = 4.870!? Và như để khẳng định bài toán này chỉ có em mới biết giải được, em Rơchâm Nghi ký thẳng vào sổ tác nghiệp của chúng tôi như khẳng định quyền “sở hữu trí tuệ” cho khả năng giải toán của mình.

 

Anh Rơchâm Toan, làng Díp- bố học sinh Rơchâm Kảo, học sinh lớp 2B, Trường THCS Ia Kreng chán nản: “Gia đình tôi cho con đi học mà nó chẳng biết gì cả. Làm toán cũng không biết, đọc cũng không được vậy mà vẫn lên lớp đều đều”.

 

Trong những buổi họp làng, bà con trong làng thường nói con cái cho đi học nhiều năm rồi nhưng không biết đọc, không biết viết thì học làm gì? Già làng Díp Rơchâm Jươk cho biết: “Nhiều năm qua, con em trong làng dù được đi học nhưng học thì học miết mà không biết gì hơn. Nhưng rồi cả làng Díp ai cũng muốn con đi học, ai cũng muốn con cái biết được cái chữ nhưng họ cũng chán nản khi con em không biết chút gì. Mỗi lần họp làng, già cũng chỉ biết vận động bà con đưa con em đi học là chấp hành vận động của nhà nước”.

 

Khi học sinh lạ lẫm với tiếng phổ thông…
 
Theo giáo viên Đặng Ngọc Sự- Chủ nhiệm lớp 5B, Trường THCS Ia Kreng ngay tại điểm trường làng Díp, cho biết: Sức học của các em học sinh rất yếu, về khả năng tiếp thu bài học chậm, ham chơi… Không ở đâu như xã Ia Kreng, nơi đây có những ngôi trường với gần 100% học sinh là người đồng bào dân tộc Jrai tập trung ở các cấp mầm non, tiểu học và THCS. Trong số đó, phần lớn học sinh mầm non và tiểu học ở những năm đầu đều chưa biết tiếng phổ thông. Đây là một trở ngại lớn cho ngành giáo dục, gây khó khăn cho giáo viên khi truyền đạt kiến thức văn hóa cho học sinh.

 

Trong điều kiện vốn tiếng Việt hạn chế, chỉ quẩn quanh với giao tiếp trong làng nên nhìn chung, mặc dù được các giáo viên tận tình truyền dạy kiến thức nhưng học sinh rất nhanh quên, không chịu làm bài tập ở nhà, tiếp thu bài chậm với quan điểm lên lớp một buổi lên rẫy một buổi cùng bố mẹ.

 

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Tấn Huy- Phó Hiệu trưởng Trường THCS Ia Kreng cho biết: Do địa bàn xã Ia Kreng là xã xa và khó khăn nhất huyện nên trong năm học này, trường có 341 học sinh, trong đó 228 em học sinh Tiểu học, 113 học sinh THCS thì chỉ có… 4 là người Kinh.

 

Khi vốn tiếng Việt của đại đa số học sinh quá ít, thậm chí nhiều học sinh còn không biết tiếng Việt khi đến tuổi đi học khiến công tác giảng dạy của giáo viên cũng như khả năng tiếp thu bài vở của học sinh rất yếu. “Học sinh ở 3 làng Díp, Duch 1, Duch 2 của xã Ia Kreng tiếp thu bài học rất kém. Đây không phải lỗi của các em mà do vốn tiếng Việt quá ít. Bài giảng của giáo viên không thể được tiếp nhận như các vùng khác”.

 

Để hạn chế vấn đề này, nhiều năm qua, tập thể giáo viên Trường THCS Ia Kreng tăng cường phụ đạo, dạy hè, ra sức kèm cặp học sinh trên tất cả phương diện về kiến thức, đạo đức và quan trọng nhất là trau dồi vốn tiếng Việt rất ít ỏi của học sinh. Tuy nhiên, với cơ sở vật chất, trường lớp còn thiếu thốn nên vẫn còn hạn chế.

 

Giáo viên Nguyễn Văn Tường- Tổng phụ trách đội trường THCS Ia Kreng cho biết: Giáo viên của chúng tôi ở đây rất khó khăn khi yêu cầu nhiệm vụ đặt ra hàng đầu là kiên trì, vận động các em đến lớp, bảo đảm sĩ số sau đó mới đến chất lượng, và vì vậy chất lượng học tập của học sinh vùng sâu, vùng xa như xã Ia Kreng này còn yếu kém.

 

Làm việc với chúng tôi, ông Đặng Quang Vinh- Trường phòng Giáo dục- Đào tạo huyện Chư Pah nhìn nhận: Để khắc phục những bất cập, cần phải cải cách nội dung chương trình giáo dục cấp Tiểu học, THCS mới hy vọng thực hiện công tác phổ cập đạt được hiệu quả mong muốn. Công tác giảng dạy trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số cần có chương trình riêng cho từng vùng, phù hợp với ngôn ngữ đồng bào. Theo tôi chương trình giáo dục vùng học sinh đồng bào dân tộc thiểu số phải được xây dựng trên cơ sở song ngữ, tiếng Việt chuẩn và tiếng địa phương trên cơ sở luôn trau dồi, bổ sung vốn tiếng Việt của học sinh Tiểu học, THCS. Chỉ sau khi vốn liếng tiếng Việt của học sinh dồi dào, có khả năng suy luận, diễn giải bằng tiếng Việt chuẩn thì lúc ấy mới có thể áp dụng chương trình chung như hiện nay.