Thất nghiệp “ảo”

Sau Tết Nguyên đán, 6 điểm đăng ký thất nghiệp tại TPHCM tràn ngập công nhân (CN) đến làm thủ tục đăng ký hưởng bảo hiểm thất nghiệp (BHTN). Trung tâm Giới thiệu Việc làm TPHCM (Sở LĐ-T-XH TP) cho biết chỉ trong 2 tháng đầu năm, số lượng người đăng ký hưởng trợ cấp thất nghiệp (TCTN) tăng 138% so với cùng kỳ năm ngoái.

Chủ động xin nghỉ việc

Lý giải nguyên nhân lao động đăng ký hưởng BHTN tăng, một chuyên gia nghiên cứu thị trường lao động tại TPHCM cho rằng do chính sách và điều kiện hưởng BHTN thông thoáng, dễ dàng hơn trước. Thủ tục cũng nhanh gọn từ đăng ký đến nhận tiền hằng tháng (qua thẻ ATM). Tuy nhiên, bên cạnh những người thất nghiệp thật sự do nhiều DN giải thể, cũng không loại trừ NLĐ chủ động xin nghỉ việc để được hưởng BHTN.

DN và NLĐ lách luật?

Trao đổi với phóng viên, ông Võ Hùng, Trưởng Phòng Nhân sự một DN có vốn nước ngoài tại huyện Củ Chi –TPHCM, cho biết:  “Người đăng ký hưởng TCTN tăng trong khi doanh nghiệp lại thiếu lao động trầm trọng. Nếu nghịch lý này tiếp tục xảy ra thì thị trường lao động sẽ xáo trộn, khó cân đối quỹ BHTN vì thu không bù được chi, các DN cũng ảnh hưởng vì lao động đua nhau nhảy việc”.

Về thực trạng này, ông Đỗ Quang Khánh, Phó Giám đốc BHXH TP, phân tích: Theo quy định, NLĐ chấm dứt hợp đồng lao động dù với bất cứ lý do gì đều được hưởng BHTN. TPHCM đang thiếu lao động phổ thông nên giữa các DN thâm dụng lao động luôn có sự cạnh tranh dẫn đến tình trạng “nhảy việc” cao và quỹ BHTN vẫn phải gánh trường hợp này. Bên cạnh đó, còn có tình trạng NLĐ xin nghỉ việc chỉ để nhận TCTN dẫn đến khó khăn cho nhiều DN. Vì thế, có nơi đã nảy ra “sáng kiến” bố trí cho nghỉ từng đợt (khi NLĐ đã đóng BHTN đủ 12 tháng) để họ xin nhận BHTN, sau đó, lại tiếp nhận, ký hợp đồng trở lại. NLĐ vẫn được nhận đủ 3 tháng TCTN mặc dù họ đã đi làm trở lại ở nơi khác hoặc ở ngay tại đơn vị cũ. Phía cơ quan BHXH biết nhưng cũng đành chấp nhận vì họ không vi phạm luật và cũng không có chế tài nào để xử lý tình huống này nữa.