Hồn Việt trên đất Triệu Voi

Vientiane đang đô thị hóa mạnh mẽ. Kể từ SEA Games 26 năm 2009 đến nay, Vientiane thay da đổi thịt từng ngày. Chuyện sinh kế trên đất Lào đang trở nên hấp dẫn hơn bao giờ hết.

Nhạc Trịnh ở Vientiane

Quán cơm của bà Mai với những món ăn thuần Việt luôn được nhiều người Việt và người Lào tìm tới

Ngay cạnh khách sạn New Laos Paris mà chúng tôi trú chân có quán bánh mì của ông Trần Anh Dũng quê ở Nam Định. Hành trình định cư ở Vientiane của ông là một câu chuyện dài. “Từ quê nhà Nam Định tôi vào TPHCM sau giải phóng miền Nam để rồi đầu những năm 1990 cả gia đình tôi chuyển sang đây làm ăn sinh sống”. Hơn 20 năm ở nước bạn, hai chữ quê hương với ông Dũng còn rất sâu nặng. “Quê cha đất tổ, họ hàng bà con của tôi vẫn còn nhiều ở Nam Định. Cứ vài năm tôi lại đưa cả đại gia đình về thăm quê”- ông kể.

Điều trùng hợp ngẫu nhiên là căn nhà được bài trí rất thuần Việt của ông Dũng cũng luôn vang lên những ca khúc nhạc Trịnh. Ông bảo: “Không gì làm tôi nhớ quê hương như nhạc Trịnh nhưng cũng không gì giúp tôi đỡ nhớ quê bằng nhạc Trịnh”.

Chuyện sinh kế

Ở Vientiane, nhiều người biết quán cơm của bà Mai nằm trên đường Khunboulom, một Việt kiều đã định cư ở Lào gần 50 năm nay. Bà Mai có quán cơm Việt Nam thuộc vào loại lớn nhất Vientiane. Bà kể tình yêu với các món ăn Việt Nam mà bà có được là nhờ thừa hưởng từ người mẹ tảo tần và rất giỏi nấu nướng của bà. “Tôi sang Lào từ năm chưa tới 10 tuổi. Ký ức về quê hương trong tôi luôn rõ ràng  phần lớn là nhờ những món ăn của mẹ”- bà bồi hồi nhớ lại.

Nửa thế kỷ sống ở Lào, bà Mai nói: “Người Lào rất quý mến và có một tình cảm đặc biệt với người Việt. Tuy nhiên, Lào đang mở cửa đón đầu tư nên người Trung Quốc, Hàn Quốc cũng ngày càng đông đảo”. Bà cho biết dự định mở rộng quy mô nhà hàng cơm Việt Nam của bà trên khu đất bà đã thắng thầu ở cửa ngõ thủ đô Vientiane giờ đây đang gặp không ít trở ngại vì đang có nhiều người “nhòm ngó”. Dù vậy, ước mơ lớn nhất của bà là một ngày nào đó sẽ làm cho ẩm thực Việt thăng hoa trên đất Lào.

Ở thành phố Phonsavan, thủ phủ tỉnh Xieng Khuang, nhiều người hay lui tới quán cà phê Crates của một ông chủ người Việt. Quán này nằm đối diện trung tâm rà phá bom mìn khẩn cấp ở Xieng Khuang. Đặt ngay bên ngoài quán là hàng chục quả bom đã được tháo kíp nổ, bên trong quán được trang trí bởi các loại bom bi, vũ khí sát thương, vỏ đạn… Anh Thành, chủ quán, nói: “Xieng Khuang là nơi còn nhiều bom mìn sót lại nhất trên đất Lào. Ý tưởng mở quán cà phê “bom mìn” xuất hiện ngay khi tôi tới đây và nhìn thấy những hậu quả còn sót lại của chiến tranh. Cà phê “bom mìn” là cách để nhắc nhở mọi người về điều đó”.

Nếu ông chủ cà phê “bom mìn” nổi tiếng ở Phonsavan vì ý tưởng kinh doanh độc đáo thì tại cố đô Luang Phrabang, thành phố di sản của Lào, quán “Đặc sản thịt dê” của anh Vinh là địa chỉ quen thuộc của dân sành nhậu xa quê. Anh Vinh, quê Nghệ An, đã sang Lào làm ăn hơn 15 năm nay. Tiếng Lào của Vinh giờ còn tốt hơn tiếng Việt nhưng món thịt dê thì vẫn giữ được chất như thời mới sang.

Tấp nập sang Lào