Vụ nhà báo Hoàng Hùng: Cần xem xét lại ở giám đốc thẩm

Vụ án đã qua hai cấp xét xử, một bản án đã có hiệu lực pháp luật được áp dụng với bị cáo Trần Thúy Liễu, tôi xin không lạm bàn về mức nặng nhẹ của bản án, các vấn đề đã có nhiều ý kiến phân tích, đóng góp của luật sư, các chuyên gia pháp lý, bạn đọc các báo đài. Qua đây chỉ có một vài ý kiến về việc áp dụng pháp luật của các cơ quan tiến hành tố tụng trong vụ án này. 

 

 

 

Từ điều kiện được tiếp xúc hồ sơ vụ án ở cấp sơ thẩm (nhưng vì một số lý do, tôi đã không thể tiếp tục tham gia bảo vệ cho đại diện bị hại là mẹ và con của anh Hoàng Hùng) và qua thông tin báo chí, có một số vấn đề theo tôi là các cơ quan tiến hành tố tụng trong vụ án này chưa tôn trọng và thực thi đúng các nguyên tắc của Bộ Luật Tố Tụng Hình Sự, cụ thể:

1. Nguyên tắc xác định sự thật của vụ án (Điều 10): “Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát và Tòa án phải áp dụng mọi biện pháp hợp pháp để xác định sự thật của vụ án một cách khách quan, toàn diện và đầy đủ …”. Theo qui định này, việc xác định sự thật khách quan của một vụ án thuộc nghĩa vụ của các cơ quan tiến hành tố tụng. Vì thế, khi điều tra, truy tố, xét xử, các cơ quan tiến hành tố tụng phải có nghĩa vụ xác định đúng sự thật của vụ án. Trong vụ án này, qua thông tin báo chí và hồ sơ vụ án, cơ quan điều tra trong quá trình điều tra vẫn chưa làm sáng tỏ một số vấn đề:

- Khi khám nghiệm hiện trường đã không thu thập vật chứng là chiếc bật lửa màu trắng xuất hiện tại hiện trường vụ cháy trong khi người nhà của anh Hoàng Hùng xác định chiếc bật lửa này không phải của gia đình (Báo Người Lao Động ngày 23-11-2011 đã thông tin). Vậy bật lửa này là của ai? Có liên quan đến vụ đốt người này không? Có dấu vết của tội phạm hay không? … đến nay vấn đề này vẫn chưa được làm sáng tỏ.

- Cơ quan điều tra đã có thực nghiệm điều tra về việc dùng túi ni lông chứa xăng để trong tủ cây trong một khoảng thời gian dài như lời khai của bà Liễu, theo kết quả thực nghiệm thì: “….. túi ni lông giản nở mềm hơn lúc ban đầu …. lượng xăng bốc hơi thất thoát một ít so với lượng xăng mua ban đầu”.

 

Vậy lượng xăng thất thoát cụ thể là bao nhiêu? Mà ai cũng biết, trong phòng ngủ, dù lượng xăng bay hơi “một ít” như kết quả thực nghiệm điều tra thì cũng dễ dàng để người khác phát hiện.

 

Đặt giả thiết toàn bộ sự việc đốt chồng chỉ có một mình bà Liễu thực hiện, với những tính toán rất chi tiết trước khi thực hiện hành vi như tạo hiện trường giả, thống nhất lời khai cùng ông Nguyễn Văn Tâm (nguyên cán bộ QLTT Long An) để đánh lạc hướng cơ quan điều tra… thì tôi không nghĩ rằng bà Liễu lại có thể “sơ xuất” như thế khi để cho người khác dễ dàng phát hiện có mùi xăng trong phòng ngủ của mình, trong khi đó, phòng ngủ này có nhiều người ra vào!

 

Lời khai này của bà Liễu có đúng với sự thật khách quan? Trong quá trình giải quyết vụ án, vấn đề này chưa thấy được đặt ra để làm rõ!

 

2. Nguyên tắc bảo đảm pháp chế Xã Hội Chủ Nghĩa (XHCN) trong tố tụng hình sự (Điều 3): “Mọi hoạt động tố tụng hình sự của cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng và người tham gia tố tụng phải được tiến hành theo qui định của Bộ luật này”.

 

Theo đó, các cơ quan tiến hành tố tụng chỉ được phép thực hiện những gì pháp luật đã qui định. Tuy nhiên, trong vụ án này, sau khi kết thúc điều tra, hồ sơ đã được VKSND tỉnh Long An chuyển TAND tỉnh Long An truy tố bà Liễu và tòa án chỉ ra quyết định trả hồ sơ điều tra bổ sung vào ngày 11-1-2012. Nhưng trong các ngày 5 và 6-1-2012, Cơ quan điều tra Công an tỉnh Long An vẫn tiếp tục điều tra mặc dù tại thời điểm này, thẩm quyền điều tra của cơ quan điều tra đã không còn.

 

Việc tiếp tục điều tra nói trên là vi phạm nguyên tắc bảo đảm pháp chế XHCN, những “chứng cứ” được thu thập trong thời gian này không có giá trị chứng minh vì đã không được thu thập hợp pháp. Từ đó có thể thấy đã có sai phạm trong tố tụng khi giải quyết vụ án này của cấp sơ thẩm. Nhưng “sai sót” này đã bị bỏ qua!

 

Theo tinh thần của pháp luật nói chung và pháp luật tố tụng hình sự nói riêng, các nguyên tắc và trình tự tố tụng được qui định trong luật là khuôn khổ pháp lý buộc tất cả các cơ quan, tổ chức, cá nhân khi thực hiện đều phải tôn trọng và chấp hành triệt để. Nhưng trong vụ án này, các cơ quan tiến hành tố tụng đã có những sai sót và thực hiện chưa đúng những nguyên tắc, trình tự tố tụng đã được pháp luật đề ra. 

 

Vì thế, tôi nghĩ sẽ là rất cần thiết phải xem xét lại vụ án này theo trình tự giám đốc thẩm nhằm thể hiện sự công minh của pháp luật, đảm bảo được tính pháp chế XHCN mà Đảng và Nhà nước ta đang xây dựng.