Tam Đảo không còn trung tâm cứu hộ gấu

Ngày 26-10, Bộ NN-PTNT đã họp với đại diện Văn phòng Chính phủ, Bộ Quốc phòng, UBND tỉnh Vĩnh Phúc, Ban Chỉ huy Quân sự tỉnh Vĩnh Phúc, Tổng cục Lâm nghiệp về đề nghị của Bộ Quốc phòng không mở rộng Trung tâm Cứu hộ gấu Việt Nam (Trung tâm) do Tổ chức Động vật châu Á (AAF) tài trợ tại thung lũng Chắt Dậu - Vườn Quốc gia Tam Đảo (Vĩnh Phúc) vì lý do an ninh quốc phòng.

Bất khả kháng

Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Hà Công Tuấn cho biết tại cuộc họp, phương án cuối cùng về việc di dời vẫn chưa chính thức. Tuy nhiên, việc lấy đất để phục vụ “vấn đề an ninh quốc phòng là bất khả kháng” và mọi đơn vị, cá nhân đều phải tuân thủ theo. Ông Tuấn cho biết cơ quan chức năng sẽ đưa ra phương án có tình có lý và bàn bạc thống nhất với AAF chứ không phải ép buộc quá đáng. Bên cạnh đó, cũng sẽ đề nghị Bộ Quốc phòng nói rõ hơn về phạm vi sử dụng quỹ đất này.

Trước đó, ngày 5-10, Trung tâm đã nhận được thông báo của Bộ NN-PTNT về việc dừng toàn bộ hoạt động xây dựng dự án của Trung tâm và di dời 104 cá thể gấu trước đây đã được cứu hộ ra khỏi khu vực thung lũng Chắt Dậu. Trong văn bản nêu rõ: Hai bên cùng bàn bạc giải quyết những vấn đề phát sinh liên quan đến dự án và xem xét khả năng bố trí khu vực khác để xây dựng Trung tâm.

Tuy nhiên, theo phía Trung tâm, việc di dời này sẽ đẩy 77 nhân viên địa phương của Trung tâm vào cảnh thất nghiệp và gây tổn thất cho AAF trên 2 triệu USD đã đầu tư vào đây. Trong khi trước đó, Trung tâm đã trực tiếp chấm dứt bản cam kết của Chính phủ Việt Nam vào năm 2005 với AAF trong việc nhận tài trợ và xây dựng Trung tâm với quy mô rộng 12 ha tại Vườn Quốc gia Tam Đảo để làm nơi phục hồi và trú ngụ cho 200 cá thể gấu, loài động vật đang có nguy cơ tuyệt chủng bởi “ngành công nghiệp” khai thác mật gấu trái phép.

Không phải lấy đất cho du lịch

Trung tâm cũng cáo buộc ông Đỗ Đình Tiến, Giám đốc Vườn Quốc gia Tam Đảo, đã phát tán các thông tin cho rằng Trung tâm xả nước thải gây hại đến môi trường và sức khỏe của cộng đồng dân cư xung quanh, nhằm cản trở việc xây dựng khu nuôi gấu bán tự nhiên thứ ba. Ông Tiến còn yêu cầu Bộ NN-PTNT đóng cửa Trung tâm và di dời gấu khỏi địa bàn. Tuy nhiên, kết luận điều tra toàn diện của Sở Tài nguyên - Môi trường tỉnh Vĩnh Phúc đã bác bỏ mọi cáo buộc đối với Trung tâm.

Trung tâm còn cho biết từ tháng 4-2011, ông Tiến  đã nhiều lần gây sức ép với AAF yêu cầu nhường 6 ha đất của dự án Trung tâm cho dự án khác. “Ông Tiến dự tính sẽ giao khu đất này cho Công ty CP Trường Giang Tam Đảo mà trước đó đã đề xuất phát triển một khu du lịch sinh thái và khách sạn” -  ông Tuấn Bendixsen, Trưởng Đại diện AAF tại Việt Nam, nói. Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Hà Công Tuấn, chưa có dự án nào được đề xuất. “Đã là đất quốc phòng an ninh thì không thể có dự án du lịch nào xây dựng ở đây, chưa kể vấn đề hợp tác quốc tế, quan hệ đối ngoại là rất quan trọng” - ông Tuấn nói.