Mitt Romney thua vì xa dân

Cốt lõi chương trình tranh cử của ứng cử viên Đảng Cộng hòa năm nay không khác gì cương lĩnh chính trị của ông Bush năm 2004. Đại loại như giảm thuế nhà giàu và giảm quyền chính phủ liên bang, hạn chế chi phí công và bênh vực các doanh nghiệp quốc phòng tư.

Vỡ mộng triều đại Romney

Nhân sự ban vận động bầu cử của ông Romney đa số là lính cũ của ông Bush bao gồm  mấy cựu cố vấn. Thay vì cho thấy chính phủ Đảng Cộng hòa trong tương lai - nếu ông đắc cử - sẽ khác xa chính phủ ông Bush vốn không được lòng dân thì ông Romney lại thân thiết hơn bao giờ hết với nhóm bạn của ông Bush trong đảng, với các nhà tài trợ chiến dịch tranh cử  của ông. Họ trở nên giàu có nhờ ông Bush.

Dòng họ Romney là một gia đình chính trị và kinh doanh giàu có nổi tiếng ở Mỹ. Nhiều thành viên trong gia đình ông là chính khách, doanh nhân thành đạt, chức sắc cao cấp của giáo phái Mormon chủ trương đa thê. Ông George W. Romney, cha ông Mitt Romney, từng làm chủ tịch kiêm tổng giám đốc điều hành (CEO) hãng xe  hơi American Motors Company lớn hàng thứ tư của Mỹ trước khi trở thành  thống đốc bang Michigan không phải 1 lần mà 3 lần...

Ứng cử viên tổng thống Mitt Romney và ứng viên phó tổng thống Paul Ryan cùng với gia đình
sau diễn văn thừa nhận thất bại của ông Romney. Ảnh: AP

George W. Romney, đại diện phe ôn hòa, từng tranh với ông Barry Goldwater, đại diện phe bảo thủ, trong cuộc chạy đua trở thành ứng cử viên Đảng Cộng hòa mùa bầu cử tổng thống năm 1964 nhưng không thành. Bốn năm sau, ông lại tranh đua với ông Richard Nixon và cũng bại trận vì đối thủ quá  mạnh.

Ông Mitt Romney cũng  là một doanh nhân thành đạt. Ông từng làm CEO Công ty Bain & Company, sáng lập viên và CEO Công ty Đầu tư Bain Capital. Ông tham gia Đảng Cộng hòa từ năm 1993 và ứng cử chức thống đốc bang Massachussetts sau đó một năm nhưng thất bại dưới tay Ted Kennedy, một đối thủ Đảng Dân chủ quá mạnh.

Năm 2002, Mitt Romney lại ứng cử và đắc cử thống đốc thứ 70 của bang Massachussetts nhờ thành tích tổ chức thành công Thế vận hội mùa đông tại Lake City năm 1999. Ngày khai mạc thế vận hội, ông hãnh diện đứng bên cạnh Tổng thống George W. Bush.

Dưới trào thống đốc Mitt Romney, bang Massachussetts có một bộ luật mới toanh lần đầu tiên ban hành ở Mỹ. Đó là Luật Cải cách Chăm sóc sức khỏe Massachussetts, bảo đảm người dân trong bang được hưởng bảo hiểm y tế bằng ngân sách của bang và bằng cách mua bảo hiểm cá nhân. Báo chí Mỹ gọi luật này là “Romneycare”. Trớ trêu thay, sau đó, một trong những tác giả của bộ luật này lại trở thành cộng tác viên đắc lực của Tổng thống Obama khi ông này thực hiện cải cách hệ thống y tế “Obamacare” năm 2010.

Năm 2006, khi mãn nhiệm kỳ thống đốc, ông Mitt Romney không ra ứng cử nữa mà đầu tư vào vị thế ứng cử viên Đảng Cộng hòa trong mùa bầu cử tổng thống năm 2008. Romney  chiến thắng vẻ vang trong một số cuộc bầu cử sơ bộ của đảng nhưng ở vòng chung kết, ông lại thua John McCain, một chính khách có bề dày thành tích hơn ông nhiều.

Không nản chí, năm 2011, ông Mitt bắt đầu chiến dịch tranh cử tổng thống trong mùa đề cử ứng cử viên Cộng hòa năm 2012. Lần này, ông đánh bại  3 ứng cử viên Rick Santorum, Newt Ginrich, Ron Paul và trở thành ứng cử viên chính thức Đảng Cộng hòa trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng. Để rồi, “siêu anh hùng thế giới chán ngắt” - từ của nhật báo The New York Times - chuốc lấy thất bại cay đắng trước đối thủ có nhiều lợi thế hơn ông là tổng thống sắp mãn nhiệm Barack Obama.

Thất bại của “ông 1%”

Cử tri khá dị ứng với Mitt Romney vì ông đại diện cho 1% dân số Mỹ là những người siêu giàu. Trong thực tế, ông cũng quen sống trong thế giới người giàu và xa cách 99% người Mỹ còn lại.

Bản thân ông là một cự phú với số tài sản cá nhân ước tính vào khoảng từ 190 đến 250 triệu USD. Nếu trở thành tổng thống, Romney  sẽ là ông chủ Nhà Trắng giàu nhất trong lịch sử nước Mỹ. Vì giàu có như vậy, Romney  từng bị những người ghét bỏ ông tố cáo giấu tiền ở các nước  nổi tiếng là “thiên đàng trốn thuế”.

Trên tờ Washington Post, nhà báo Dana Milbank kể lại một chi tiết cho thấy phần nào lý do ông Mitt Romney thua ông Obama.

Đêm 6-11, trong khi ông Obama mời 10.000 cổ động viên đứng chật hội trường Trung tâm Hội nghị McCormick ở Chicago để theo dõi kết quả bầu cử thì tại Boston, ông Mitt Romney cũng tổ chức một sự kiện tương tự ở phòng khiêu  vũ  của Trung tâm Hội nghị và Triển lãm Boston tại bang nhà Massachussetts.

Khách mời của ông Mitt  (cũng là của Đảng Cộng hòa) rất chọn lọc và sang trọng, quý phái. Đàn ông thì lịch lãm trong chiếc áo vest doanh nhân, còn quý bà thì đi giày cao gót, tha thướt trong bộ quần áo đắt tiền. Họ được chiêu đãi cocktail và ăn bánh, trong khi  nhân viên an ninh tích cực ngăn chặn các nhà báo trà trộn với khách.