Nhật gia tăng sức mạnh quân sự

Bộ Quốc phòng Nhật Bản hôm 5-1 đã triển khai máy bay chiến đấu F-15 để chặn một máy bay Trung Quốc bị phát hiện đang đến gần quần đảo Senkaku mà Tokyo đang kiểm soát.

Trước đó, vào ngày 13-12-2012, Nhật Bản buộc phải triển khai các máy bay chiến đấu sau khi một máy bay của Trung Quốc xâm phạm không phận Senkaku. Kể từ đó cho đến cuối tháng 12-2012, đã có 5 lần máy bay Trung Quốc đến gần không phận của Senkaku, buộc Tokyo phải điều chiến đấu cơ lên ngăn chặn. Bà Stephanie Kleine-Ahlbrandt, giám đốc dự án về Trung Quốc và Đông Bắc Á của Nhóm Khủng hoảng Quốc tế (ICG), nhận định rằng những diễn biến trên là sự leo thang nguy hiểm trong vấn đề tranh cãi chủ quyền ở biển Hoa Đông bởi sự tham gia trực tiếp của các lực lượng quân sự.

Cùng ngày, giới truyền thông Nhật đưa tin chính phủ nước này đang xem xét tăng chi tiêu quốc phòng lần đầu tiên trong 11 năm qua sau khi  tân Thủ tướng Shinzo Abe cam kết ứng phó mạnh mẽ hơn với Trung Quốc về vấn đề Senkaku/Điếu Ngư. Báo Mainichi tiết lộ chi tiêu quốc phòng có thể tăng khoảng 2%, lên 53,4 tỉ USD trong năm tài khóa tới, bắt đầu từ tháng 4-2013. Trong khi đó, tờ Asahi đưa tin khoản chi tiêu bổ sung này sẽ được dùng để tăng thêm nhân sự cho lực lượng phòng vệ trên bộ và nâng cấp trang thiết bị cho các lực lượng hải, lục, không quân. Tuy nhiên, cả hai tờ báo đều không cho biết nguồn tin cụ thể.

Cũng trong ngày 5-1, Đại sứ Nhật Bản tại Trung Quốc Masato Kitera nhận định rằng quan hệ hai nước đang trong tình  cảnh “khó khăn” vì tranh cãi về chủ quyền quần đảo nói trên. Trong bài phát biểu đầu tiên kể từ khi đến Bắc Kinh nhậm chức hồi cuối tháng 12-2012, ông Kitera nhấn mạnh đến việc tăng cường ngoại giao nhân dân để thúc đẩy sự hiểu biết lẫn nhau giữa hai nước.

Ông Kitera sau đó đã gặp Ngoại trưởng Trung Quốc Dương Khiết Trì nhưng chi tiết cuộc gặp này không được công bố. Tuy nhiên, theo đài NHK, hai bên đã bàn về cách thức giảm căng thẳng trong quan hệ song phương đang trở nên xấu đi vì tranh cãi chủ quyền. Ngoài ra, Đại sứ Kitera còn nhấn mạnh về sự cần thiết của việc ngăn chặn nguy cơ đụng độ giữa máy bay hai nước trên vùng trời Senkaku. Ông cũng cam kết sẽ nỗ lực cải thiện quan hệ Nhật - Trung, một lời hứa mà ông đưa ra trước khi đến Bắc Kinh.