Bình tĩnh với tỉ giá

Ngày 22-2, Ngân hàng (NH) Nhà nước cho biết: Trong ngày 21-2, thị trường tài chính đã có những tin đồn thất thiệt gây tâm lý hoang mang, làm xáo trộn trên thị trường ngoại tệ, khiến tỉ giá biến động. NH Nhà nước đang phối hợp với Bộ Công an làm rõ nguồn gốc tin đồn, có biện pháp xử lý thích hợp và phối hợp với các bộ, ngành, chính quyền địa phượng xử lý nghiêm các hành vi kinh doanh trái phép trên thị trường ngoại tệ tự do.

Thị trường hạ nhiệt

Đón nhận thông tin này, thị trường ngoại tệ đã có phản ứng tích cực. Lúc 14 giờ ngày 22-2, tỉ giá tại các NH thương mại đã giảm 60 - 100 đồng/USD (từ mức 21.000 đồng xuống còn 20.900 đồng/USD). Giá mỗi USD trên thị trường tự do tại TPHCM cũng giảm xuống  còn 21.130 đồng.

Thông thường, khi giá USD tự do tăng mạnh sẽ tác động nhất định đến giá USD của NH. Thực tế cho thấy 3 ngày trước, có thời điểm giá ngoại tệ tự do leo lên 21.200 đồng/USD. Lập tức, nhiều NH tăng giá mua bán USD để kích thích người dân bán ngoại tệ cho NH. Còn các công ty kiều hối cho biết người nhận kiều hối không bán USD với lý do giá thu mua ngoại tệ  của NH thấp hơn bên ngoài từ 100 - 200 đồng/USD.

Lãnh đạo của nhiều NH cho biết hiện nay, lãi suất tiết kiệm VNĐ kỳ hạn ngắn là 8%/năm, cao hơn mức trần lãi suất tiền gửi USD đến 6%. Trong khi đó, giá mỗi USD tự do từ đầu năm 2013 đến nay chỉ tăng hơn 200 đồng (tương đương tăng khoảng 1%), còn giá USD của NH tăng khoảng 100 đồng (tăng khoảng 0,5%). Do đó, người dân cần cân nhắc mức sinh lời giữa việc gửi tiết kiệm VNĐ hay nắm giữ USD.

Tỉ giá cần linh hoạt hơn

Nhiều năm qua, Việt Nam luôn phải nhập nhiều mặt hàng thiết yếu và  trên 70% hàng hóa nhập khẩu phục vụ cho sản xuất trong nước và xuất khẩu. Vì thế, khi tỉ giá tăng cao sẽ làm tăng giá cả hàng hóa, tạo sức ép lên lạm phát.

Do thị trường ngoại tệ có thể biến động khó lường nên nhiều chuyên gia tài chính khuyến nghị NH Nhà nước cần linh hoạt điều chỉnh tỉ giá sao cho phù hợp. Theo đó, tỉ giá cần được điều chỉnh lên xuống như hình răng cưa tùy từng thời điểm, mức độ lạm phát, giá trị của đồng USD trên thị trường quốc tế, cung cầu ngoại tệ trong nước…

PGS-TS Trần Hoàng Ngân, thành viên Hội đồng Chính sách Tiền tệ Quốc gia, cho rằng năm 2012, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam tăng 18,2%, xuất siêu được 780 triệu USD, riêng tháng 1-2013 đã xuất siêu 770 triệu USD. Từ đó, Nhà nước thu mua được 18 tỉ USD, tăng dự trữ ngoại hối lên 30 tỉ USD đã hỗ trợ cho xuất khẩu, bình ổn tỉ giá, kiềm chế lạm phát. Để ổn định thị trường ngoại tệ, theo ông Ngân, NH Nhà nước cần kịp thời bán USD cho các NH thương mại khi nhu cầu ngoại tệ tăng lên, đồng thời từng bước điều chỉnh tỉ giá khi thị trường có diễn biến mới.

Ông Trương Văn Phước, Tổng Giám đốc NH Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbnak), cho rằng nếu tăng tỉ giá nhiều trong năm 2013 sẽ không có lợi. Trường hợp năm nay kinh tế từng bước phục hồi thì nhu cầu nhập khẩu sẽ tăng lên (đã có dự báo kim ngạch nhập khẩu năm 2013 trên 130 tỉ USD). Nếu tỉ giá tăng mạnh sẽ tác động đến lạm phát. Trường hợp lạm phát không được kiềm chế tốt sẽ tác động ngược lại, buộc tỉ giá phải tăng lên. Nghĩa vụ nợ đến hạn của quốc gia cũng là một chủ đề cần tính toán kỹ khi xem xét điều hành tỉ giá… “Tôi dự báo trong cả năm 2013, tỉ giá sẽ biến động theo chiều tăng 2% - 3%” - ông Phước nói.

Bà Nguyễn Thị Hồng, Vụ trưởng Vụ Chính sách Tiền tệ (NH Nhà nước), cho rằng việc ổn định tỉ giá vừa qua đã tạo được niềm tin đối với VNĐ. Vì thế, việc điều chỉnh tăng tỉ giá cần phải cân nhắc kỹ lưỡng, tránh tác động tâm lý, kỳ vọng tỉ giá đi lên…