Lộ diện phim “ẩn số”

Trong số 11 phim dự giải Cánh diều năm nay, chỉ có Lạc lối (đạo diễn - NSƯT Phạm Nhuệ Giang) và Cát nóng (đạo diễn Lê Hoàng) là 2 ẩn số, vì chưa được phát hành rộng rãi trước đó. Lạc lối ngay từ đầu đã tạo được niềm tin bằng tên tuổi của một đạo diễn luôn có những bộ phim được đánh giá cao: Phạm Nhuệ Giang. Riêng Cát nóng gây tò mò cho báo giới lẫn ban giám khảo vì đây từng được một số tờ báo gắn mác “phim thảm họa” của năm 2012.

Oan cho Lê Hoàng!

Suốt một thời gian dài kể từ khi ra mắt trong “khuôn khổ hẹp”, chiếu khai mạc Liên hoan Phim quốc tế Hà Nội lần thứ 2, Cát nóng của đạo diễn Lê Hoàng (Hãng phim Giải phóng sản xuất) bị một số tờ báo phía Bắc “dập cho tơi tả”, cho đây là phim “thảm họa”, là “nỗi nhục, làm xấu hổ điện ảnh nước nhà” khi chọn chiếu khai mạc tại Liên hoan Phim quốc tế Hà Nội lần 2. Nhiều bài báo, ý kiến trên các diễn đàn sau đó “định vị” cho Cát nóng cụm từ “thảm họa”, mặc dù số người được xem phim này là rất ít. Thế nên, tâm lý chung của những người đến dự buổi chiếu Cát nóng trong khuôn khổ chấm giải Cánh diều là “thử xem thảm họa thế nào!”.

Nhưng Cát nóng không hề là thảm họa, ngược lại xứng đáng là một tác phẩm điện ảnh với tư duy sáng tạo và cách thể hiện mới lạ so với nhiều bộ phim khác cùng thời điểm. Bước ra khỏi rạp sau suất chiếu, đạo diễn Đặng Nhật Minh nói: “Tôi có thấy thảm họa gì đâu!”. Ý kiến này cũng nhận được sự đồng thuận của một số thành viên Ban Giám khảo báo chí.

“Trước khi xem Cát nóng, tôi nghe đồn phim này dở lắm, là “thảm họa” nhưng xem xong, tôi thấy đây là một bộ phim được làm nghiêm chỉnh, có thể nói rất khác với tư duy làm phim của Lê Hoàng trong nhiều phim trước đó. Tất nhiên, chưa phải đã quá chỉn chu nhưng phim có ngôn ngữ điện ảnh riêng. Cách tìm tòi và thể hiện mới lạ. Cát nóng để lại trong tôi nhiều cảm xúc với câu chuyện mang thông điệp bảo vệ môi trường ý nghĩa, diễn xuất của diễn viên cũng rất ấn tượng, xúc động” - đạo diễn phim Đừng đốt Đặng Nhật Minh nói. Nhà báo Đinh Trọng Tuấn, Tổng Biên tập Tạp chí Thế giới Điện ảnh, Trưởng Ban Giám khảo báo chí phê bình điện ảnh giải Cánh diều 2012, cùng quan điểm: “Tôi không hiểu sao Cát nóng lại bị xem là thảm họa trong khi phim rõ ràng là xem thấy khá thu hút”.

Tuy nhiên, chính vì cách làm phim “trong mơ” của đạo diễn Lê Hoàng khiến người xem đôi lần thấy phim vô lý, không thuyết phục. Nhưng vẽ ra một thế giới phi hiện thực là điều điện ảnh hoàn toàn có quyền. Dù vậy, vẫn phải nói phim có một số cảnh quay phản cảm rất không nên có. “Những cảnh quay cận cảnh làm thịt dông, nướng hay đốt cháy loài vật này trên phim là những hạt sạn. Nếu Lê Hoàng biết cách thể hiện gián tiếp những hình ảnh tả thực ấy, có lẽ phim sẽ khiến người xem đỡ thấy phản cảm hơn” - đạo diễn Đặng Nhật Minh nói thêm.

Nếu Cát nóng được ra rạp sớm hơn, có lẽ đạo diễn Lê Hoàng không phải chịu tiếng oan làm phim “thảm họa”.

Phô bày hiện thực xã hội khốc liệt

Sự trở lại của nữ đạo diễn phim Tâm hồn mẹ - Phạm Nhuệ Giang với bộ phim Lạc lối cũng là một “kỳ vọng cân bằng” cho quá nhiều phim giải trí dự giải Cánh diều lần này. Khán giả cũng sẽ nhìn thấy rất rõ “phong cách Phạm Nhuệ Giang” qua những ngách phố hẹp, bãi sông Hồng, cuộc mưu sinh của những phận người cùng khổ trong Lạc lối.

Đạo diễn Phạm Nhuệ Giang cũng đã gói ghém những lát cắt thân phận con người mà chị bảo là “muốn kể vấn đề đương đại với những nhức nhối trong đời sống”. Tất cả những nhân vật trong phim đều lựa chọn cuộc sống sai lầm theo cách riêng, người lạc lối vì nghèo, kẻ vì tiền, người vì dục vọng thấp hèn… Nhưng ám ảnh và day dứt nhất là tình yêu tận tụy đến dại khờ, đáng thương của Quỳ (diễn viên Quang Tú) - một gã trai nghèo ngờ nghệch, cục mịch nhưng vẫn thương yêu, lo lắng và bao dung đến đau xót ngay cả khi vợ ngoại tình, bị bỏ rơi và mang bào thai hoang trở về nhà.

“Họ đều là những người sống dưới đáy xã hội, các nhân vật tôi chọn để khắc họa đều có một sự tương phản. Thế giới của họ phức tạp, đó là mặt trái của cuộc sống xã hội và cũng là góc khuất trong đời sống nội tâm của con người. Tôi muốn phơi bày một hiện thực xã hội khốc liệt nhưng cũng muốn trải vào phim chất trữ tình, thể hiện qua tình yêu hồn hậu, nguyên sơ, thủy chung tuyệt đối của gã trai nghèo mưu sinh ở chợ người. Tôi biết phim như Lạc lối rất kén khán giả nhưng đó là những điều tôi thao thức được kể” - đạo diễn Phạm Nhuệ Giang tâm sự. Lạc lối cũng đã nhận được nhiều lời khen từ các thành viên Ban Giám khảo báo chí phê bình điện ảnh tại giải Cánh diều 2012.

Có thể nói, 2 “ẩn số” vừa lộ diện - Cát nóng và Lạc lối - đã phần nào khỏa lấp được khoảng trống phim nghệ thuật cho mùa giải lần này.