xem thêm
An Giang
Bình Dương
Bình Phước
Bình Thuận
Bình Định
Bạc Liêu
icon 24h qua
Đăng nhập
icon Đăng ký gói bạn đọc VIP

Sốc mới sợ

Bài và ảnh: NGỌC DUNG

Từ ngày 1-5, những hình ảnh gây sốc nhằm cảnh báo sự độc hại khủng khiếp của việc hút thuốc lá sẽ được in lên vỏ các bao thuốc lá bày bán tại Việt Nam

Theo Thông tư số 05/2013/TTLT liên bộ Y tế, Công Thương ban hành, các công ty sản xuất phải in hình ảnh cảnh báo các nguy hại đến sức khỏe với diện tích tối thiểu 50% bề mặt trước và sau trên mỗi vỏ bao thuốc lá.
 
img
 
img

Những hình ảnh cảnh báo rùng rợn về bệnh tật sẽ được in trên vỏ bao thuốc lá trong tháng 5 tới

Cảnh báo trực quan

Sẽ có 6 hình ảnh cảnh báo về những bệnh do thuốc lá gây ra. Đó là hút thuốc gây hôi miệng và hỏng răng; ung thư phổi; ung thư họng, thanh quản; thuốc lá rất có hại cho thai nhi và trẻ nhỏ; gây bệnh tim mạch và hút thuốc dẫn đến cái chết từ từ và đau đớn. Để hạn chế sự “nhàm chán” và “quen mắt”, mẫu cảnh báo sức khỏe của mỗi loại sản phẩm thuốc lá phải được thay đổi định kỳ 2 năm/lần. Việc in đồng thời cả 6 mẫu cũng nhằm gây sự chú ý, làm tăng nhận thức của người dân về các tác hại khác nhau của thuốc.

Bà Lê Thị Thanh Hương, Trường Đại học Y tế công cộng (Bộ Y tế), cho biết kết quả “Thử nghiệm mẫu cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh trên vỏ bao thuốc lá” tại 2 TP Hà Nội và TPHCM cuối năm 2012 cho thấy những hình ảnh về tác hại đối với răng miệng, ung thư phổi, ung thư họng, thanh quản nhận được sự ủng hộ của đa số người phỏng vấn. So với cảnh báo bằng chữ đơn thuần thì in cảnh báo bằng hình ảnh có ưu điểm và hiệu quả rõ ràng vì tác động một cách trực quan đến người hút thuốc.
 
Theo ông Nguyễn Tuấn Lâm, chuyên gia Văn phòng Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam, in cảnh báo bằng hình ảnh trên vỏ bao thuốc lá đã được 63 quốc gia áp dụng. Kinh nghiệm từ các nước trên thế giới cho thấy những cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh thúc đẩy người hút thuốc bỏ thuốc. “Tại Brazil, 2/3 số người hút thuốc cho biết các cảnh báo sức khỏe làm họ muốn bỏ thuốc. Tại Canada, 44% người hút thuốc cho biết các cảnh báo sức khỏe đã làm tăng động lực bỏ thuốc của họ. Tại Singapore, có 28% ít hút thuốc hơn...” - ông Lâm dẫn chứng.

1 trong 4 tác nhân gây tử vong cao

Kết quả điều tra gần đây nhất cũng cho thấy ở nước ta có 47,4% nam, 1,4% nữ và 23,8% người trưởng thành đang hút thuốc lá, trong đó có 81,8% người hút thuốc hằng ngày và 26,9% người hút thuốc lào. Tuổi bắt đầu hút thuốc trung bình là 19,8 ở nam; 23,6 ở nữ và 19,9 ở người trưởng thành nói chung. Bên cạnh đó, tỉ lệ hút thuốc lá thụ động ở nước ta cũng rất cao với 67,6% người bị phơi nhiễm bởi khói thuốc lá tại nhà và 49% người bị phơi nhiễm tại nơi làm việc.
 
img
Bên cạnh các giải pháp tuyên truyền, hạn chế, xử phạt, phải giúp người hút
hiểu được sự nguy hại của thuốc lá, họ mới có thể bỏ thói quen không tốt này
 
Tỉ lệ hút thuốc thụ động cao nhất là ở các quán rượu, cà phê (92,6%), tiếp đó là các nhà hàng (84,9%). Việt Nam hiện đang nằm trong những nước có tỉ lệ nam giới hút thuốc lá cao nhất thế giới với 15 triệu người hút thuốc lá và hơn 4 triệu người hút thuốc lào. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng trong khói thuốc lá chứa hơn 7.000 chất hóa học, trong đó có 69 chất gây ung thư, gây ra nhiều căn bệnh nguy hiểm khác nhau như ung thư phổi, bệnh tim mạch, phổi tắc nghẽn, vô sinh…  và gây nên cái chết của 40.000 người Việt mỗi năm. Ước tính gần 11% tổng số ca tử vong ở nam giới người Việt là do các bệnh liên quan đến thuốc lá. Đáng lo ngại hơn khi những năm gần đây, tỉ lệ thanh niên trẻ hút thuốc ngày càng tăng.

PGS-TS Nguyễn Văn Thuấn, Phó Giám đốc Bệnh viện K (Hà Nội), cho biết theo một nghiên cứu được tiến hành tại bệnh viện này, những người hút thuốc trong vòng 6 tháng có khả năng bị ung thư phổi cao gấp 6,5 lần so với người không hút. Đặc biệt, người thường xuyên hít phải khói thuốc thụ động có nguy cơ bị ung thư  phổi cao hơn 26 lần so với người không hít phải khói thuốc. Khói thuốc thụ động là một trong các tác nhân gây nhiều bệnh về tim mạch, phổi, làm suy giảm chức năng hô hấp và ảnh hưởng tới chức năng sinh sản ở cả nam và nữ. “Ngay cả trong số những người biết rằng thuốc lá có hại thì cũng rất ít trong số họ hiểu rõ được những tác hại cụ thể do hút thuốc gây ra vì thế cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh sẽ “phơi bày” những tác hại khủng khiếp do khói thuốc lá” -  PGS Thuấn nhấn mạnh.

Tại Việt Nam, trong  4 nguyên nhân gây tử vong cao thì thuốc lá đứng hàng thứ hai sau đại dịch HIV/AIDS và cao gấp 4 lần tử vong do tai nạn giao thông mỗi năm. “Nghiên cứu của Bệnh viện K cho thấy tác hại của thuốc lá rất rõ trong các căn bệnh như ung thư phổi, hạ thanh quản và nhiều chứng bệnh ung thư khác. Có tới hơn 90% bệnh nhân ung thư phổi tại đây có hút thuốc lá, hơn 80% bệnh nhân ung thư vòm họng, thực quản, dạ dày, thanh quản và hơn 70% số người bị ung thư khoang miệng có hút thuốc lá… Thuốc lá là thứ có hại duy nhất mà người bệnh chủ động sử dụng” - TS Thuấn dẫn chứng.

Áp dụng nhiều biện pháp và mạnh tay hơn

Theo một chuyên gia y tế, các khảo sát trước đây cho thấy lời cảnh báo hiện tại trên bao bì thuốc lá được đánh giá là không đủ sức “dọa” những người có ý định hút thuốc lá hoặc từ bỏ thuốc lá. Hàng loạt hình ảnh “kinh dị” được áp dụng tới đây có thể sẽ tác động mạnh đến tâm lý người hút thuốc lá, thậm chí gây cảm giác “sốc” cho người hút. Tuy nhiên, thuốc lá là chất gây nghiện rất mạnh, khi người ta đã nghiện thì dù có những hình ảnh “sốc” họ vẫn sẽ hút. Vì thế muốn giảm hút thuốc lá phải thực hiện nhiều biện pháp như tăng thuế thuốc lá, xử phạt nghiêm các hành vi hút thuốc lá nơi công cộng; cấm quảng cáo, khuyến mãi… “Chỉ riêng cảnh báo sức khỏe không thể làm giảm ngay tỉ lệ hút thuốc lá nhưng về lâu dài sẽ tăng cường nhận thức cho cộng đồng về nguy cơ mắc bệnh và tử vong do thuốc lá” - chuyên gia này đánh giá.

Ông Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế), tin tưởng rằng việc in cảnh báo bằng hình ảnh trên bao thuốc lá sẽ tác động mạnh đến những người đang sử dụng thuốc lá, thậm chí có thể gây ra nỗi ám ảnh đối với những thanh thiếu niên lần đầu hút thuốc lá khi nhìn thấy những hình ảnh rùng rợn về bệnh tật. Vì thế mà tỉ lệ hút thuốc lá sẽ giảm.
 
Cũng theo ông Quang, từ  ngày 1-5, Luật Phòng chống tác hại thuốc lá chính thức có hiệu lực, ngoài những quy định in cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh, luật cũng cấm hút thuốc lá hoàn toàn tại nơi làm việc và nơi công cộng; nghiêm cấm quảng cáo, khuyến mãi thuốc lá dưới mọi hình thức; cấm bán, cung cấp thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi…
 
Cũng từ thời điểm này, Luật Phòng chống tác hại thuốc lá cũng quy định các khoản đóng góp bắt buộc của cơ sở sản xuất, nhập khẩu thuốc lá để chi phí cho các hoạt động phòng chống tác hại do thuốc lá gây ra. “Khi chi phí cho việc hút thuốc lá mỗi ngày tốn kém hơn, người hút thuốc lá phải đóng phí cho mỗi điếu thuốc họ hút, nhiều người sẽ nghĩ đến việc giảm số lần hút, thậm chí từ bỏ thuốc lá” - ông Quang kỳ vọng.
 
Tổ chức Y tế Thế giới đã tiến hành một thử nghiệm để đánh giá tác động đến lá phổi của con người. Khi đốt hết 150 điếu thuốc thì màu nước trong bình (tượng trưng cho lá phổi con người) đã chuyển từ màu trắng trong sang màu vàng. Khi đốt đến điếu 400, nước đen kịt như nước cống. Đun chỗ nước và để bốc hơi, các nhà khoa học thu lại được 7,2 g nhựa, rất dính và đắng.
 

Chỉ có 10 người bị phạt

Sau hơn 3 năm thực hiện quyết định của Thủ tướng Chính phủ về cấm hút thuốc lá nơi công cộng (từ ngày 1-1-2010), trong đó quy định các hành vi hút thuốc lá tại nơi công cộng sẽ bị xử phạt nhưng đến nay mới chỉ phạt hơn 10 người và tất cả đều ở tỉnh Lào Cai với mức phạt tổng cộng 1,5 triệu đồng. Theo khảo sát của phóng viên, tại các điểm công cộng cấm hút thuốc lá như: lớp học, nhà trẻ, các cơ sở y tế, thư viện, rạp chiếu phim, nhà ga, bến xe, trên các phương tiện giao thông công cộng... nhiều người vẫn thản nhiên “xả” khói thuốc, thậm chí nhiều người vô tư đứng trước biển cấm hút thuốc. Đa số những người này không bị ai nhắc nhở. Khi được hỏi, nhiều người thừa nhận có nghe nói đến quy định cấm hút thuốc lá nơi công cộng nhưng vì chưa từng bị phạt nên vẫn hút.


 

Lên đầu Top

Bạn cần đăng nhập để thực hiện chức năng này!

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.

Thanh toán mua bài thành công

Chọn 1 trong 2 hình thức sau để tặng bạn bè của bạn

  • Tặng bằng link
  • Tặng bạn đọc thành viên
Gia hạn tài khoản bạn đọc VIP

Chọn phương thức thanh toán

Tài khoản bạn đọc VIP sẽ được gia hạn từ  tới

    Chọn phương thức thanh toán

    Chọn một trong số các hình thức sau

    Tôi đồng ý với điều khoản sử dụng và chính sách thanh toán của nld.com.vn

    Thông báo