Ngân hàng “bốc hơi” hàng chục ngàn tỉ đồng

Do được cung cấp thông tin không chính xác

Theo đó, vốn  tự có của toàn hệ thống NH tính đến hết tháng 1-2013 đạt 408.645 tỉ đồng. Cụ thể, vốn tự có của nhóm NH thương mại Nhà nước là trên 134.000 tỉ đồng, nhóm NH thương mại cổ phần gần 167.000 tỉ đồng, nhóm NH liên doanh nước ngoài hơn 94.000 tỉ đồng, các công ty cho thuê tài chính trên 10.000 tỉ đồng, các quỹ tín dụng Trung ương hơn 2.000 tỉ đồng. Theo đó, vốn tự có của toàn hệ thống NH vẫn tăng trưởng âm 3,79%, tức đã giảm 15.487 tỉ đồng, trong đó nhóm NH Nhà nước giảm gần 2.400 tỉ đồng; đặc biệt, vốn tự có nhóm NH thương mại cổ phần giảm hơn 14.894 tỉ đồng… Còn vốn tự có của các công ty cho thuê tài chính lại tăng 750 tỉ đồng, các NH liên doanh nước ngoài tăng không đáng kể.

NH Nhà nước cho biết do một số  tổ chức tín dụng đã cung cấp thông tin không chính xác nên sau khi rà soát lại, vốn tự có của toàn hệ thống NH tăng thêm hơn 14.000 tỉ đồng so với mức công bố trước đó (cuối tuần trước, NH Nhà nước đã công bố vốn tự có của toàn hệ thống NH là 393.898 tỉ đồng, tốc độ tăng trưởng của vốn tự có âm 7,53%, tương ứng giảm gần 30.000 tỉ đồng). Đây là hiện tượng chưa từng có tiền lệ kể từ khi NH Nhà nước công bố thống kê một số chỉ tiêu cơ bản của các NH thương mại từ tháng 5-2012.

Vốn tự có của một NH bao gồm vốn điều lệ (vốn ngân sách cấp, vốn góp cổ phần), các quỹ dự trữ, dự phòng, lợi nhuận không chia và các khoản khác (các tài sản nợ khác theo quy định của NH Nhà nước). Khi các yếu tố này tăng trưởng sẽ góp phần làm cho vốn tự có của NH tăng lên và ngược lại. Giới chuyên môn cho rằng chỉ trong tháng 1-2013, vốn tự có giảm trên 50% so với tổng lợi nhuận năm 2012 của toàn ngành NH là 28.000 tỉ đồng, cho thấy lợi nhuận của các NH đã sụt giảm đáng kể.

Trả giá cho dự phòng rủi ro 

Theo TS Nguyễn Văn Thuận, Trưởng Khoa Tài chính NH - Trường Đại học Mở TPHCM, nhiều khả năng các NH đã tiến hành trích lập bổ sung dự phòng rủi ro với số tiền rất lớn để quyết toán nợ xấu, làm cho vốn tự có của hệ thống NH giảm mạnh.

Nhiều ý kiến khác cũng cho rằng  nguyên nhân chủ yếu làm sụt giảm vốn tự có là việc các NH ồ ạt trích lập dự phòng để xử lý nợ xấu. Cố vấn của một NH tại TPHCM cho biết khi trích lập dự phòng rủi ro, các NH thường cắt một phần lợi nhuận bổ sung vào quỹ dự phòng. Số tiền này vẫn nằm trong NH, được xem như một quỹ bảo hiểm cho NH.

Chuyên gia tài chính - NH Nguyễn Trí Hiếu phân tích: Nhiều năm qua, lợi nhuận các NH phần nào là ảo vì hạch toán thiếu những khoản nợ xấu và trích lập dự phòng chưa đầy đủ. Thế nhưng, theo ông Hiếu, việc vốn tự có giảm thể hiện thái độ nghiêm túc của các NH về trích lập dự phòng rủi ro và tiến trình giải quyết nợ xấu... Mặt khác, trong quý IV/2012, hàng chục NH đã kinh doanh không có lãi nên  nhiều NH không thể lấy lợi nhuận để bổ sung tăng vốn điều lệ hay quỹ dự trữ, dự phòng... cũng làm cho vốn tự có của hệ thống NH giảm.