Ưu đãi nhiều, nợ xấu cao
Tại Diễn đàn Kinh tế mùa xuân do Ủy ban Kinh tế của Quốc hội tổ chức mới đây, TS Trần Du Lịch, Phó trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội TPHCM, cho biết quá trình đổi mới, sắp xếp lại DNNN ở Việt Nam được tiến hành từ đầu thập niên 1990. Từ năm 2011 đến nay, quá trình sắp xếp này ưu tiên 3 lĩnh vực: tái cơ cấu DN, mà trọng tâm là các tập đoàn, tổng công ty Nhà nước; xử lý tình trạng DNNN đầu tư ngoài ngành; thoái vốn Nhà nước trong các lĩnh vực đa ngành… Đến nay, số lượng DNNN giảm từ khoảng 12.000 DN vào năm 1991 xuống còn khoảng 1.300 DN, đã chuyển đổi sở hữu phần lớn các DN nhỏ.
PGS-TS Nguyễn Văn Trình, Trường ĐH Kinh tế Luật TPHCM, nhận xét dù nhận được nhiều ưu đãi của Nhà nước, được ưu đãi về vốn đầu tư, vốn vay giá rẻ nhưng tỉ lệ đóng góp của các tập đoàn, tổng công ty vào tăng trưởng GDP ngày càng giảm sút. Nếu xét về hiệu quả đầu tư qua chỉ số ICOR (hệ số sử dụng vốn) thì DNNN sụt giảm mạnh trong những năm gần đây.
Ngoài ra, vấn đề nợ và nợ xấu của các tập đoàn, tổng công ty cũng gia tăng đáng báo động, trở thành gánh nặng cho nền kinh tế. Nợ xấu của DNNN chiếm đến 70% tổng nợ xấu của toàn hệ thống tín dụng, trong đó các tập đoàn, tổng công ty chiếm 53% số nợ xấu. Nếu tổng nợ xấu của toàn hệ thống tín dụng là 10% theo công bố của Ngân hàng Nhà nước, nợ xấu khu vực DNNN sẽ là 200.000 tỉ đồng và riêng các tập đoàn, tổng công ty khoảng 153.000 tỉ đồng…
Cần nhiều giải pháp đồng bộ
Tháng 2-2013, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 339 về đề án tổng thể tái cơ cấu kinh tế gắn với chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả và năng lực cạnh tranh giai đoạn 2013-2020. Tái cơ cấu DNNN sẽ tập trung vào lĩnh vực chính gồm: công nghiệp quốc phòng, công nghiệp độc quyền tự nhiên hoặc cung cấp hàng hóa, dịch vụ thiết yếu và một số ngành công nghiệp nền tảng, công nghệ cao có sức lan tỏa lớn…
Để việc tái cơ cấu các tập đoàn, tổng công ty đạt hiệu quả, TS Trần Du Lịch kiến nghị 9 giải pháp, trong đó đáng chú ý là cần buộc tất cả tập đoàn, tổng công ty Nhà nước phải công bố thông tin như quy định đối với các DN niêm yết trên thị trường chứng khoán. Còn PGS-TS Nguyễn Văn Trình cho biết: “Việc nhanh chóng thực hiện cơ chế quản lý công khai minh bạch như các công ty đại chúng đang niêm yết trên thị trường chứng khoán đối với DNNN trong lĩnh vực cung cấp hàng hóa, công ích sẽ giúp xã hội dễ kiểm tra, giám sát. Vấn đề xây dựng cơ chế giám sát các hoạt động bổ nhiệm cán bộ, quản lý của đội ngũ cán bộ quản lý cần được đặt lên hàng đầu nhằm chống tham nhũng, thất thoát”. Quá trình tái cấu trúc sở hữu thông qua cổ phần hóa cũng cần được đẩy nhanh bởi đây là con đường ngắn nhất để áp đặt kỷ luật thị trường đối với DNNN.
Việc thoái vốn đầu tư ngoài ngành cần chuyển giao theo sổ sách toàn bộ vốn đầu tư về cho các công ty đầu tư tài chính Nhà nước quản lý. “Cần thành lập một cơ quan ngang bộ để thực hiện chức năng đại diện chủ sở hữu Nhà nước quản lý toàn bộ vốn kinh doanh của Nhà nước, chịu sự quản lý của Quốc hội và dần xóa hoàn toàn cơ chế “chủ quản” hiện nay để minh bạch hóa quản lý Nhà nước” - TS Trần Du Lịch khuyến nghị.
và quét mã QR
Bình luận (0)