Nguy cơ vỡ đê biển Tây

Tuyến đê biển Tây ở Cà Mau dài gần 93 km, từ cửa sông Bảy Háp (huyện Phú Tân) chạy dài đến Tiểu Dừa (giáp ranh huyện An Minh - Kiên Giang), được hình thành từ năm 2000. Lúc đầu, mặt đê biển này rộng 6 m, nằm khuất sâu trong những dãy rừng phòng hộ nhưng đến nay, nhiều nơi không còn rừng, thân đê trơ ra mặc cho sóng biển tàn phá.

Sóng biển uy hiếp rừng phòng hộ

Những ngày qua, mưa đầu mùa kèm theo dông lớn đẩy từng cơn sóng biển đập vào bờ gây sạt lở nhiều đoạn đê biển Tây ở Cà Mau. Hàng ngàn người dân sống trên thân đê và khu vực rừng phòng hộ ven biển đứng ngồi không yên vì sóng biển dồn dập, làm cây rừng ngả nghiêng, trốc gốc.

Theo khảo sát của Sở NN-PTNT tỉnh Cà Mau, đoạn từ Rạch Dinh tới Lung Ranh (xã Khánh Tiến, huyện U Minh) có 900 m đê bị sóng biển uy hiếp và có thể vỡ bất cứ lúc nào. Gần đó, khu vực Vàm Giáo Bảy (huyện Trần Văn Thời) và đoạn phía Bắc cống Hương Mai (huyện U Minh) dài 450 m đang xảy ra hiện tượng sạt lở ngày càng trầm trọng, đai rừng phòng hộ bị sóng biển “nuốt” khoảng 600 m2 trên chiều dài 40 m. Tại đây, sóng biển còn tấn công thân đê, làm sạt lở sâu đến 1,5 m. Trong khi đó, khu vực Sào Lưới của huyện Phú Tân do sóng biển tác động trực tiếp làm đai rừng phòng hộ bị thu hẹp dần, có đoạn chỉ còn 5-10 m. Diện tích đai rừng ở đây đã mất khoảng hơn 8.000 m2.

Ông Nguyễn Văn Sơn, một người dân có nhà ven đê biển ở ấp 1, xã Khánh Tiến, cho biết 3 năm trước, từ nhà muốn ra tới mé biển mò cua, bắt ốc, ông phải vượt qua 500 m đường rừng. Nay sóng biển ngoạm hết rừng, biển đã tiến đến sát nhà ông. Những ngày sóng dữ, triều cường dâng cao, gia đình ông Sơn và nhiều hộ khác ở đây phải di tản.

Khẩn cấp cứu đê

Ông Nguyễn Long Hoai, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi Cà Mau, cho biết từ năm 2009 đến nay, tình trạng sạt lở đê biển Tây đang xảy ra nghiêm trọng và diễn biến phức tạp.

Theo ông Tô Quốc Nam, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Cà Mau, để giữ đê biển Tây cũng như bảo đảm an toàn tài sản, tính mạng của người dân, sở đã chỉ đạo các đơn vị liên quan triển khai hộ đê khẩn cấp bằng mọi nguồn lực đang có.

Tuy nhiên, khi xử lý, khắc phục sạt lở đê biển Tây, Sở NN-PTNT tỉnh Cà Mau nhận thấy việc áp dụng giải pháp cừ bản nhựa và kè rọ đá tại xã Khánh Tiến có hiệu quả hạn chế. Kè rọ đá chỉ là giải pháp tạm thời, bảo vệ cục bộ, độ ổn định không cao, sau vài năm dây rọ đứt, phải sửa chữa, sắp lại đá với chi phí rất tốn kém, gần như làm mới. Còn giải pháp cừ bản nhựa sau một thời gian sử dụng thì dây cáp bị ôxy hóa rồi đứt, dưới tác động của sóng biển, cừ sẽ bị xê dịch, đất trên thân đê bị sóng biển cuốn trôi gây sạt lở.

Trong khi đó, nếu áp dụng giải pháp dùng kè tạo bãi thì hiệu quả hơn, vừa bảo vệ thảm rừng sẵn có vừa hồi phục rừng phòng hộ đã mất, bảo vệ an toàn cho đê. Kè tạo bãi là dùng cừ bê tông đóng sâu xuống mặt đất ngoài biển thành 2 hàng xen kẽ, sau đó đổ đà giằng phía trên để giảm lực của sóng biển, tạo bãi bồi từ lượng phù sa theo các cơn sóng biển rồi trồng cây đước hay cây mắm. “Loại kè này tuổi thọ thấp nhất cũng 15 năm. Sau 5 năm tạo bãi và cây rừng đã lớn, những cọc bê tông và số đá ấy sẽ được lấy lên, tiếp tục cắm xa hơn. Theo đó, rừng và đất dần dần lấn xa ra biển” - ông Nam phân tích.