Khát vọng tâm và tài

Trẻ, sáng tạo

100 nhân vật mới bổ sung cho cuốn sách ảnh lần này, Nguyễn Á nói anh tập trung vào những gương mặt sáng tạo, tài năng trẻ, những y - bác sĩ, nhà khoa học… Không nổi tiếng trong hào quang nhưng chính họ lại là những người đóng góp rất lớn cho xã hội, là thế hệ rường cột đang khẳng định tài năng và sức trẻ, thầm lặng cống hiến để “làm nên đất nước muôn đời” như câu thơ của Nguyễn Khoa Điềm.

Đó là Ngô Phi Long, cậu học trò nghèo ở miền núi tỉnh Sơn La. Long luôn sống với tâm niệm “Dù ở miền núi hay miền xuôi, chỉ cần có quyết tâm thì ta sẽ luôn đạt được điều mình mong ước”. Em đã trở thành gương mặt trẻ nhận được huy chương bạc Olympic Vật lý châu Á, huy chương vàng Olympic Vật lý quốc tế 2012.

Đó là “tuổi 18 của Quý Phước” - vận động viên bơi lội đầu tiên của Việt Nam phá 2 kỷ lục SEA Games liên tiếp, là kiện tướng cờ vua Nguyễn Anh Khôi với 6 huy chương vàng tại Giải Cờ vua trẻ Đông Nam Á khi đang là học sinh Trường Tiểu học Võ Trường Toản (quận 10 - TPHCM), là nhiều gương mặt trẻ đã ghi dấu trên đấu trường thể thao quốc tế…

Tâm và tài: Họ là ai? còn kể lại câu chuyện xúc động đến rơi nước mắt về Bùi Văn Thịnh, cậu bé khiếm thị 13 tuổi, ở quê nghèo Ninh Hòa - Nha Trang, được xác lập kỷ lục châu Á là người khiếm thị chơi được nhiều nhạc cụ nhất. Đằng sau vinh quang này là cả một dặm trường khổ ải, từ cuộc đời của cha mẹ - đều bị khiếm thị - cho đến đời con. Thịnh từng không được trường nào nhận dạy đàn. Niềm đam mê của em được ươm mầm từ những người tình nguyện. Bất chấp thế giới không có ánh sáng, cả gia đình 3 người dò dẫm đi tìm thanh âm, Thịnh chơi được trống, organ, các loại đàn guitar, tranh, sến, cò, nhị…

Cũ mà mới

Nguyễn Á cũng chọn lại Nguyễn Bích Lan, người từng là nhân vật trong bộ ảnh Họ đã sống như thế! của anh. Nhà nhiếp ảnh đã tìm thấy trong cô gái nhỏ bé đầy nghị lực này một khát vọng, một sức sống lớn lao.

“Dù bệnh tật nhưng Bích Lan được “trời” ban tặng tình yêu và thiên khiếu văn chương trong tâm hồn nhạy cảm. Những tác phẩm đầy tính nhân văn mà Bích Lan dịch và tấm gương sống bất chấp nghịch cảnh của cô đã và đang khuyến khích nhiều bạn trẻ vươn lên trong cuộc sống” - anh xúc động.

Những gương mặt nổi tiếng của văn học - nghệ thuật đã được Nguyễn Á  đưa gần hết vào triển lãm lần trước. Lần này, anh tìm thêm những gương mặt mới: nhạc sĩ Đức Trí, nhà quay phim Phạm Hoàng Nam, nhà thơ Đỗ Trung Quân, họa sĩ Đặng Ái Việt, người lan tỏa hạt giống tâm hồn Nguyễn Văn Phước - Giám đốc Công ty Văn hóa sáng tạo First News - Trí Việt…

Tâm và tài: Họ là ai? bổ sung nhiều doanh nhân thành đạt, nhà khoa học, y - bác sĩ. Ngậm ngùi nhất là bộ ảnh chân dung của 2 nghệ sĩ vừa khuất bóng: nhạc sĩ Phạm Duy và NSƯT Hồ Kiểng. Bộ ảnh nâng niu trọn một vòng đời của nhân vật, để lại những hình ảnh của ký ức không thể nào quên.

Tìm thấy hạnh phúc

Bốn năm trước, một mình rong ruổi dọc chiều dài đất nước, Nguyễn Á cố tìm cho bằng được những con người tài hoa. Cách đây 1 năm, anh bất ngờ cho ra mắt triển lãm 300 nhân vật “tâm và tài” góp phần làm rạng danh đất Việt. Tiếp đó, anh lại xuôi về đồng bằng rồi ngược ra Bắc, mang về 100 chân dung nữa cho Tâm và tài: Họ là ai? - bộ sách ảnh mà nhiều người cho rằng được thực hiện từ chính tâm và tài của một kẻ chụp ảnh gan lì.

“Tâm và tài: Họ là ai? là công trình của cả cuộc đời tôi. Suốt 4 năm qua, tôi đã dốc toàn tâm sức, chất xám, kinh phí, thời gian và bỏ qua cả những điều riêng tư trong cuộc sống của mình để lo cho bộ sách ảnh này. Cái được lớn nhất là tôi tìm thấy hạnh phúc” - Nguyễn Á tâm sự. Bạn bè quen thân bảo nếu chấp nhận, Nguyễn Á đã có một công việc, một vị thế đủ để anh sống cuộc đời an nhàn. Thế nhưng, “gã độc hành du mục” ấy vẫn chọn cách vác ba lô lên và đi…

“Thấy tôi cứ dãi nắng dầm mưa, đêm hôm lặn lội đường trường chụp ảnh, nhiều người thắc mắc sao lại chọn khổ vào thân. Mấy ai biết tôi đã từng đi bán cơm, lượm ve chai, bán kem dạo... Những năm tháng theo đuổi các nhân vật, tôi chỉ thấy mình già đi, cả về tuổi lẫn ý niệm sống. Nhân vật đã dạy cho tôi nhiều điều quý giá, chẳng phải bằng lời nói mà ở nhân cách sống của họ” - Nguyễn Á bộc bạch.

Ghi lại cho đời ký ức không phai Sáng nay, 5-5, triển lãm Tâm và tài: Họ là ai? của nhiếp ảnh gia Nguyễn Á sẽ ra mắt tại hội trường Báo Tuổi Trẻ - TPHCM với sự tham gia của hàng trăm nhân vật trong bộ sách ảnh. Cuốn sách do NXB Trẻ ấn hành, nặng 8 kg, khổ 30 x 30, in màu 2.000 bản. Nguyễn Á cho biết sau buổi ra mắt tại TPHCM, anh cũng sẽ mang tác phẩm ra Hà Nội trong buổi họp mặt các nhân vật tại thủ đô và các tỉnh, TP phía Bắc vào ngày 12-5. Ông Lê Xuân Thăng, Phó Chủ tịch Hội Nhiếp ảnh Việt Nam, cảm nhận: “Trong thời chiến, nhiều nhà nhiếp ảnh sẵn sàng quên cả mạng sống của mình để đổi lấy một bức ảnh chân thực. Thời bình, cũng có người thầm lặng, bền bỉ, tạm gác cuộc sống gia đình êm ấm để nhận lấy nhiệm vụ ghi lại cho đời sau những ký ức không thể nào phai. Nguyễn Á dường như cũng được trao cho nhiệm vụ cao cả ấy. Anh lên đường với tâm thế của người chiến sĩ ra trận: Trân trọng, tự tin, ngẩng cao đầu với mệnh lệnh từ con tim...”. Tác giả và các nhân vật của mình - nghệ sĩ Hồ Kiểng và nghệ sĩ Mạc Can(Ảnh do Nguyễn Á cung cấp)